De herinnering aan die prettig aanstellerige kids met glitterschmink en een bak hits, vervaagde bij elk album dat MGMT uitbracht meer. Het tweede album stelde de fans die meer hits wilden teleur, hoe goed de plaat eigenlijk ook was. De derde was niet om doorheen te komen. Het ooit zo aanstekelijke plezier leek op wat druppels na volledig weggevloeid. Daarna werd het dan ook een poos stil. Jeugdvrienden Andrew Wyngarden en Ben Goldwasser twijfelden aan alles, ook over doorgaan met de band. Vlak voor hun uitverkochte Paradiso-show, naast schalen vol fruit en chips, vertelt zanger VanWyngarden er schuchter lachend over.
‘In 2015 namen we een jaar vrij. Ik werd voorgesteld aan kinderen van vrienden die blijkbaar geboren waren, kluste aan mijn huis. En ik zat te denken wat ik wilde. Er waren golven van onzekerheid en twijfel. Niet zoals in 2006, toen ik helemaal met muziek wilde stoppen. Maar ik keek wel verder dan MGMT. Moest ik niet gaan schrijven voor andere artiesten, me op produceren richten, soundtracks schrijven? Ik was niet in paniek, maar het hield me wel bezig. Want wat waren we nu eigenlijk aan het doen, nu het niet speels en leuk meer was?’
Probeer je eens een indiedisco voor te stellen, waarbij de zaal halverwege de avond niet meebrult met het intro van ‘Kids’. Bijna niet te doen. Het is de hit die van MGMT in een klap indiesupersterren maakte, waardoor ze tien jaar later nog steeds voor uitverkochte zalen spelen. Maar het was ook de hit die verwachtingen schiep die ze zelf alleen maar wilden ontlopen. Tot nu. Want met het vierde album lossen ze die haast vergeten verwachtingen totaal onverwacht alsnog in.
MGMT
2007: Oracular Spectacular
2010: Congratulations
2013: MGMT
2018: Little Dark Age
Angst voor samenwerken
Een deel van die twijfel zat in de samenwerking tussen de twee oude vrienden. Het is zoals het gaat: vrienden hebben chemie, die chemie verandert in creativiteit, creativiteit verandert in werk, er komt druk van buiten bij en plotseling worden de chemie en vriendschap die ooit het fundament vormden overstemd door al het andere. Nergens wordt het hardop uitgesproken, maar het blijkt uit alles dat de vriendschap door een moeizame periode is gegaan, of daar misschien nog steeds in zit. In een kort aankondigingsinterview over het album noemt VanWyngarden de aangestelde producer een mediator.
Het interview van vandaag zou eerst alleen met Ben Goldwasser zijn, na aandringen toch met beide en bij binnenkomst blijkt alleen er VanWyngarden te zijn. Alsof ze mogelijk ongemakkelijke gesprekken liever uit de weg gaan. De zanger deelt contant kleine steekjes uit, hamert op het belang van de andere muzikanten die voor dit album werden ingevlogen, iets wat ze eerder nooit durfden. ‘Ik denk dat onze angst om anderen in het creatieve proces te betrekken ons vroeger heeft tegengewerkt’, peinst hij terwijl hij naar de punt van zijn stoel schuift. ‘We lieten nu mensen langskomen, klooiden met ideeën. Het was een lang en gecompliceerd proces, maar uiteindelijk ontdekten Ben en ik toch weer de creatieve relatie die we hebben.’
De twee belangrijkste artiesten die MGMT hielpen, zijn Ariel Pink en Connan Mockasin. Die laatste duikt op in de video van ‘Little Dark Age’, speelt her en der gitaar op de plaat en zingt ook mee. Maar dat blijkt allemaal ondergeschikt aan zijn werkelijke rol. ‘Het is vooral de vriendschap die ik met hem ontwikkelde die belangrijk is. Die begon toen ik op en neer reisde naar L.A. om weer met Ben te werken. Ik logeerde dan bij Connan. We dronken wijn, luisterden muziek, aten veel. Puur zijn ritme van dingen doen, hoe geduldig hij is en tegen dingen aan kijkt hadden een enorm positieve uitwerking. Ik heb van mezelf nogal de neiging om heel snel bezorgd te zijn over van alles. Uiteindelijk blijkt dat telkens tijdverspilling. We zijn een beetje als broers geworden. Of misschien is het meer een goeroe-ding. En hij houdt natuurlijk ook van pruiken en rollen spelen, haha.'
Hoezo betekenis?
Ariel Pink had een kleinere rol, maar minstens zo belangrijk. Hij leerde MGMT dat alles niet eindeloos overdacht hoeft te worden. Soms is het eerste idee het beste en knal je het er zo uit. ‘Dat was eerder nooit zo. Ben is enorm van het geluid, hoe alles klinkt, de vorm. Dan maakte hij al arrangementen voordat er iets van tekst of zang was. Ariel Pink kwam langs toen we aan ‘When You Die’ werkten, en muurvast zaten. Hij zat op de bank met een gitaar waar de stekker uit hing, en in amper tien minuten had hij een akkoordenprogressie bedacht die we meteen konden opnemen. En in de tien minuten dat wij die opnamen, had hij de tekst geschreven, gebaseerd op wat gekibbel van ons op de gang: Go fuck yourself. I'm mean, not nice. Don't you have somewhere to be at seven thirty? Wij natuurlijk lachen, maar we namen het toch maar op. ’s Avonds dacht ik er nog eens over na, zong ik de tekst een paar keer en dacht: hoezo zou dit de tekst eigenlijk niet kunnen zijn? Waarom moet het altijd iets symbolisch of poëtisch zijn? Het kan ook iets zijn wat pas later betekenis krijgt. Dat bleek een enorme bevrijding voor me.’
‘Ik denk nu dat onze angst om anderen in het creatieve proces te betrekken, ons vroeger heeft tegengewerkt’
Ontkennen
Met Ariel Pink en Connan Mockasin aan boord en op zoek naar meer plezier, is het weinig verrassend dat ze op het album een genre omarmen waar ze altijd schuw omheen stuurden: italo. Door heel Little Dark Age zitten als een rode draad knipogen naar Italiaanse synthpop van begin jaren tachtig verstopt. Het album benoemt grotendeels alle twijfel die de band voelde tijdens het maken, maar vol zelfspot en vol fonetisch geklungel, zoals in dé singel van de plaat ‘Me and Michael’, wat natuurlijk ‘Me and My Girl’ had moeten zijn. Het album zit vol met gouden pophooks en refreinen, de zang is vaak expres flinterdun opgenomen, de nummers volgepropt met synths, achtergrondzang en vocoders die geen andere reden te hebben dan het plezier verhogen. Dj-schnabbels in de pauze van MGMT bleken de doorslag te geven, vertelt Van WynGarden. ‘We zijn ooit op school begonnen omdat we zo van synthpop hielden. OMD, Cindy Lauper, Depeche Mode, Talking Heads (zie ook deze vroege cover van een piepjonge MGMT, red.). Het voelde stom genoeg alsof we steeds meer ontkenden dat dat in ons zat, dat we niet toe konden staan om die kant op te gaan. Als dj werd ik er weer heel erg naar toe getrokken. Mensen vonden het leuk, dansten erop. Toen ik dat zag, voelde het heel natuurlijk om het toch weer te verwerken in onze muziek.’
‘Het is gek he, dat we nog steeds een zaal als Paradiso uitverkopen vanwege de liedjes die we schreven op ons negentiende,’ grijnst Andrew Van Wyngarden. 'Gestoord eigenlijk.’ Hij weet echt wel hoe het zit, de grote festivalspots en uitverkochte zalen hebben ze niet te danken aan hun tweede en derde album. Hoe graag ze dat misschien ook zouden willen en hoe onzeker ze daar ook van worden. Maar inmiddels kunnen ze daar ook wel om lachen. Halverwege de dertig heeft MGMT een tweede jeugd gevonden en blijkt alles eindelijk weer leuk en speels.
'Me and Michael'
Dat MGMT van pruiken, schmink en toneelstukjes houdt, is nooit een geheim geweest. Maar voor de videoclip van 'Me & Michael' heeft de band zichzelf overtroffen. In een wereld met een hoog Michel Gondry-gehalte persifleren de twee zichzelf als luie, in Brooklyn wonende cliché indiezangers zonder originele ideeën. Ze stelen een obscuur nummer van een Russische band en mengen die met een song van een Filipijnse zanger, en worden zo wereldberoemd. Gastenlijsten voor de hipste clubs, covers op alle magazines, drugs en vrouwen: ze hebben alles. Als de bestolen acts vervolgens de media opzoeken, stort die hele wereld in. Alsof ze hun eigen carrière na hun debuut op de hak nemen. En dan moet het beste nog komen: voor zowel het Russische als het Filipijnse 'origineel', hebben ze ook video's opgenomen. Kijk ze hieronder alle drie.