De laatste dag van WOO HAH 2018 is weer een hoogmis van de hiphop, met een blik op de toekomst. Wat zie je dan? De nieuwe generatie zet zich roekeloos af tegen de vorige, durft psychische problemen aan te kaarten en doet eerder een System of a Down-cover dan een Tupac-shoutout. Maar als vreemde eend in de bijt is J. Cole het vlammende hoogtepunt.

‘Where’s my moshpit gang?’ De afgepeigerde moddergezichtjes vooraan kijken Rejjie Snow beteuterd en futloos aan. Nee, niet nóg een moshpit, lijken hun doffe ogen te zeggen. ‘Too hot?’ De rapper grinnikt erbij, maar ja, het is echt te heet op de zondag van WOO HAH. Kids die hier hun eerste festival beleven staan uitgedoofd tegen de hekken aan gedrukt, duidelijk nog niet gewend aan een heel weekend gek gaan. De sfeerbeheerders blijven maar emmers water aanrukken, om zaligmakende natte sponzen boven het publiek uit te wringen voor enige verkoeling.

Veranderde de zaterdag al vroeg in één grote turnup-stofwolk bij Scarlxrd, vandaag slaat pas laat de vlam in de pan. ‘Oké, ik snap dat het heet is’, brult Giggs wanneer de avond voorzichtig valt. ‘Ik snap dat jullie hebben geblowd en gedronken. Maar ik heb wat energie nodig!’ En vooruit, hij krijgt het met venijnige Britse gangsterrap die ook door Drake wordt geroemd.

Die energie hoefde je eerder op de dag in ieder geval niet bij Rejjie Snow te verwachten. Aan zijn muziek hoor je nauwelijks dat–ie uit Ierland komt. De N.E.R.D.-invloeden liggen er net te dik bovenop, hij springt af en toe op funky Kaytranada-beats en wil met zijn boombap in alle kleuren van de regenboog schilderen, maar toch lukt het hem om een kleurloze show te geven. Hij is vooral wat gezichtsloos op een dag die juist uitblinkt in de eigenzinnige karakters van een nieuwe generatie hiphop.

Giggs vraagt om iets meer energie

Het loopt op WOO HAH! echt over van de rare vogels met emoties, namelijk. Neem Lil Xan, een jochie met zijn gezicht vol tatoeages en een huil-hit op zak waarin hij je vooral op het hart wil drukken géén xanax te gebruiken. Hij ziet eruit alsof–ie ook zo in een slechte emo-band kan spelen en doet amper moeite om over z’n tracks heen te rappen, maar maakt dat aardig goed met een crew die de boel continu ophypet, en heeft dan ook nog een nummer met Diplo waar ook Boaz van de Beatz en Thomas Azier (!) aan meeschreven. Kenmerkend voor de nieuwe generatie: hij verklaart de liefde aan indierockacts als Arctic Monkeys, Cage the Elephant en Queens of the Stone Age en wordt door de oudere hiphop-liefhebbers verguisd sinds hij Tupac saai noemde. Maar goed, oldschool-fans zijn er dit weekend sowieso nauwelijks in de Beekse Bergen te vinden en het publiek is jonger dan ooit. Het ontbreekt immers aan hiphop-heritage-acts, zoals voorgaande jaren Nas en Mos Def.

Lil Xan laat de pillen liever staan

Ook Denzel Curry laat de drugs liever staan, rapt–ie op z’n vlijmscherpe nieuwe single ‘Percz’. Ook hij kaart psychische problemen aan doorspekt met rock-referenties, blijkt vandaag uit het suïcidale ’Clout Cobain’, een System of a Down-cover (?!) en het mega-intense ‘Black Metal Terrorist’. Hij was al goed op WOO HAH 2015 en geeft nu de vurigste show van het weekend. Zijn gekke flow blijkt zo snel dat je soms bang bent dat–ie halverwege struikelt over z’n eigen tong, maar uiteindelijk komt hij aan het einde van de bar telkens toch weer op z’n pootjes terecht. Dan maken hij en z’n dj/backup mc ook nog ’ns supergrappige een-tweetjes en schreeuwt hij af en toe de longen uit z’n lijf. De moshpits vooraan zijn gigantisch, je ziet geen hand meer voor ogen door de reuzachtige stofwolken, je tanden knarsen van het zand wanneer je ze tegen elkaar klemt in de chaos.

Denzel Curry krijgt giga-stofwolken

En achteraf begint een uittocht richting de mainstage die welhaast lijkt op een aflevering van The Walking Dead: jongens met zand tussen de tanden, dikke donkere vegen onder de ogen en kapotgescheurde kleding sjokken mank weg. En worden zowaar getrakteerd op het meest surrealistische muzikale moment van het festival. Lil Pump heeft net z’n mic op de grond gegooid en schuifelt apathisch over de catwalk terwijl zijn dj ‘Gucci Gang’ instart. 'Gucci gang Gucci gang Gucci gang Gucci gang Gucci gang Gucci gang Gucci gang (Gucci gang!). Gucci gang Gucci gang Gucci gang Gucci gang Gucci gang Gucci gang Gucci gang (Gucci gang!).' Veel nihilistischer en effectiever worden hooks niet gemaakt. Je zou ‘m gerust 1.000.000 keer kunnen herhalen (en ja, dat heeft iemand wel ’ns gedaan). Het is een ruwe diamant van een trap-sloopkogel, de hit die iedereen op WOO HAH wil horen, een moshpit van hier tot aan de PC Hooftstraat zou kunnen veroorzaken. Maar hijzelf lijkt het nummer helemaal zat. En iedereen kijkt verbaasd en ongemakkelijk toe. Huh, dit was toch het moment dat we met z’n allen ham zouden gaan?

Nee, dan maakt Juice WRLD het meer waar, en dat als vervanger van de vervanger (!). Toen Action Bronson zijn meniscus scheurde en afzegde, werd aanvankelijk 6ix9ine gestrikt. Toen die in New York werd gearresteerd, werd Juice WRLD pas gevraagd. En wat voor vervanger: met ‘Lucid Dreams’ heeft–ie op het moment een wereldwijde top 5-streaminghit, gebouwd op een mega-cheesy sample van Sting’s ‘Shape of my Heart’ en met een sound geleend van Post Malone. Ook hij loopt over van de emoties, als de middelbare scholier wiens hart voor het eerst in duizend stukjes wordt gebroken. Wanhopig, angstig dat–ie het nooit meer weet te lijmen. ‘You were my everything, thoughts of a wedding ring’, kermt hij. ‘Now I’m just better off dead.’ Je zou ‘m op z’n neus willen slaan als hij het niet zo aanstekelijk vrolijk had gebracht, als opener én afsluiter van zijn show. Tussendoor springt hij ook nog tussen de gillende fans – die euforisch reageren op de vervanger van de vervanger – om iedereen een handje te geven.Grappig detail trouwens: naast zijn dj op het podium staat een meisje zich extreem te vervelen, en bijna geïrriteerd Juice WRLD gade te slaan. Als dat z’n vriendin is, zou de volgende plaat weleens wat onderkoelder kunnen worden.

Lil Pump heeft geen zin meer in Gucci Gang

Eigenlijk is de 33-jarige headliner J. Cole een vreemde eend in de bijt tussen al die Soundcloud-rappers waar de hook belangrijker is dan de wordplay en de turn-up belangrijker dan de spanningsboog van een show. En dan is Cole ook nog eens een decennium ouder dan veel van z’n podiumgenoten vandaag, maar hij is wel de enige op het festival die in staat is de Ziggo Dome te vullen. Daar gaf hij vorig jaar een show die je verwacht bij zo’n conscious rapper, in oranje gevangenistenue en met hele constructies vol tralies op het podium.

Zijn headline-show op WOO HAH is aanzienlijk soberder: hij staat in een simpel wit shirt en korte grijze broek op de catwalk, weliswaar met een flinke band achter zich maar verder zonder tierlantijntjes of bombarie. En toch snap je direct waarom hij aan de overkant van de oceaan wel ’ns in een adem wordt genoemd met Kendrick en Drake (dan wel altijd pas als laatste, overigens): hij rapt vlijmscherp, houdt voor ‘ATM’ een wat belerend monoloog over ‘the root of all evil’, krijgt bij banger ‘K.O.D.’ iedereen gek en durft ook een blokje te glijden met ‘Love Yourz’ en ‘Wet Dreamz’. Elke keer dat het publiek een ad-lib mee mag doen, flitsen de koplampen op het hoofdpodium groots op en valt weer op hoe massaal het veld is en hoeveel mensen keihard staan mee te bouncen. Het is een magisch gezicht, en het meest collectief euforische moment van WOO HAH dit jaar.

Rappers als Smokepurpp en Lil Pump disten Cole al eens met sardonisch genoegen, hij reageert daar nu op met de monoloog ‘1985’, intens en a capella gebracht: ‘I’ll be around forever ‘cause my skills is tip-top. To any amateur n*gg*s that wanna get rocked: just remember what I told you when your shit flop, in five years you gon’ be on Love & Hip-Hop.’ Die zit.

Klimmen bij Ski Mask The Slump God op WOO HAH 2018

Daarover gesproken: zou Playboi Carti over vijf jaar in een B-tv-show moeten schnabbelen omdat we ‘m allemaal dan alweer vergeten zijn? Wie weet, maar als afsluiter op het bospodium bouwt hij vandaag een flink gekkenhuis met z’n Bob Dylan-shirt, mal prijzig rugzakje en achter zich op de schermen een angstaanjagende Playboi-Chuckie. Vorig jaar stond–ie al op WOO HAH met monsterhit ‘Magnolia’, nu ook met de leukste trap-plaat van het jaar: Die Lit. Het is overigens een mega-luie show: hij doet hoogstens wat ad libs over z’n mp3’tje heen, maar heeft zo’n gestoorde energie dat het toch leuk is.

Nog veel intenser is de echte afsluiter van WOO HAH 2018: Ski Mask The Slump God in de tent bij de uitgang. Het is één groot eerbetoon aan zijn overleden vriend XXXTentacion, de jongen die hij in de jeugdgevangenis leerde kennen en met wie hij een drietal mixtapes maakte. Sowieso waart de geest van X over het terrein, vrijwel iedere show wordt er wel een track van hem gedaan en even verderop het festivalterrein staat zelfs een gedenkplek waar zijn fans écht verdrietig voor blijven staan. Eerlijk gezegd: het voelt wat wrang hoezeer de controversiële rapper nu postuum op het schild wordt gehesen maar de overvolle tent reageert er mega-emotioneel op. Tijdens ‘SAD’ staat een meisje vooraan onbedaarlijk hard te janken. Ski Mask ziet het ook, rent op haar af en geeft een hele innige omhelzing. Wanneer ‘evil twin’ Juice WRLD vervolgens ook nog bij ‘m op het podium springt, klimt een jongen in een van de palen van de tent. Al gauw volgen er nog eens drie, en zes in de andere paal, en nog een paar in de paal erachter die vervaarlijk heen en weer slingeren terwijl de massa onder hen begint te kolken. Zo krijgt WOO HAH op deze laatste festivaldag, die zo futloos begon, toch nog een gestoorde turn-up die zelfs doet denken aan de show van Travis Scott vorig jaar.

Zo wordt WOO HAH een weer grotere hoogmis voor hiphop in Europa. Kan het festival nog verder groeien? Op dit terrein is plek voor circa 60.000 man, dus waarom ook niet. Maar voordat we ons hoofd over dat vraagstuk breken, eerst maar eens al het stof wassen van de plekken waarvan je niet eens wist dat het er kon komen.