#SXSW14 Lady Gaga als een Texaans varkentje aan het spit

Keynote interview vol holle frasen en uitgesproken flauwekul

Atze de Vrieze ,

De Amerikaanse kranten en websites staan er vandaag vol mee: Lady Gaga laat zich onderkotsen op SXSW. Het was inderdaad een van de vele opvallende momenten in het optreden van de superster in Stubb's, gisteravond. Gaga duidt zichzelf de volgende morgen in een keynote interview vol holle frasen en uitgesproken flauwekul. "Martin Luther King ontketende een revolutie zonder geweld, Andy Warhol verhief een soepblik tot kunst." Ok.

Lady Gaga is een superster in verval. Jazeker, ze verkocht gewoon meer dan twee miljoen exemplaren van ARTPOP, maar haar singles werden bepaald niet zo door mensen in de harten gesloten als Pokerface en Bad Romance, de nummers waarmee ze haar superster status vestigde. Gaga heeft haar album zelf nog niet opgegeven, getuige het feit dat acht van de negen songs op haar setlist afkomstig zijn van die plaat. Gaga komt Texas style op: als een varkentje aan het spit, zoals je dat hier in zoveel tuinfeestjes ziet. Spectaculair, sexy. Het is alvast een vooruitwijzing naar Swine, het nummer waarbij ze die verf-kots-act doet met vriendin Millie Bown. De twee eindigen het nummer op een soort rodeo-stier, die meer weg heeft van een gigantische dildo. Je moet het haar nageven: Gaga doet haar best om er een exclusieve show van te maken. Grote hit Bad Romance krijgt ook nog eens een country versie.

Aan haar betrokkenheid bij het festival zal het niet liggen. Zij en haar breedgeschouderde gevolg doken de hele week al overal op, volgens Gaga om voeling te hebben met de stad en met de mensen. Maar wat is het toch jammer dat al die nieuwe songs allemaal niet om aan te horen zijn. Slechte liedjes met een opgepompt geluid, dat is de conclusie na een uur. Na de superieure pop waarmee ze doorbrak is Gaga een soort loudness war aangegaan met zichzelf en haar publiek. Als het maar hard en overweldigend klinkt, zal het wel goed zijn, en dat is een misvatting. Zie ook de bijdrage van rapper Twista bij Jewels 'N Drugs. Hij probeert het wereldrecord snel-rappen te verbeteren, wat resulteert in een werkelijk clowneske feature. Het past helemaal in het plaatje van de superster in crisis die we zien in Gaga: radeloos op zoek naar de sleutel, naar de weg terug. We zien en horen een artiest die gek gemaakt is door het succes en door iedereen die zich daarmee wil bemoeien, en die als een dolle allerlei gekkigheid uitprobeert in de hoop dat het werkt. Haar alibi: kunst. Ware kunst, zonder compromis. Zonder invloed van 'de machine'.

Wat is dat dan, ware kunst? Gaga zegt er iets over tijdens haar show in Stubb's. "Zelfs als je uitglijdt, doe alsof het performance art is." Interessante stelling, maar natuurlijk volstrekte flauwekul. Gaga's mantra's draaien keer op keer uit op het volgende: omring je met mensen die zeggen dat je heel interessant bent, en dan wordt het dat vanzelf. De superster probeert krampachtig uit te stralen dat het haar niet alleen te doen is om haar eigen applaus (en al helemaal niet om het geld), maar dat ze ook graag geeft. Zo heeft ze twee oude vrienden meegenomen als supports: de kitscherige glammetal cartoonband Semi-Precious Weapon en de volkomen ongeïnspireerde dj schuine streep performance artist Lady Starlight. Ze mogen aan het eind van de set op het podium komen om te delen in het 'Applause', een viering van kitsch en leegheid.

Gaga, de vlees geworden Fame Machine, probeert ons aan te praten dat het systeem dat haar groot gemaakt heeft het kwaad is dat echte creativiteit bedreigt. Dat je moet lijden voor je muziek, maar ook dat merken als Samsung en Dorito's essentieel zijn om kunst te laten bestaan. Dat je wezenlijker leeft als je durft in een opwelling met je bloten tieten het podium op te rennen als de muziek daar om vraagt. Ze probeert ons wijs te maken dat ze een echte relatie heeft met al haar fans. En misschien gelooft ze het zelf allemaal nog ook. Een lichtend voorbeeld, dat is ze, de ultieme bevrijde geest. "Ik laat niemand vertellen wat ik moet doen. Ik ben mezelf, opdat jullie dat ook kunnen zijn." Right.