Sjamsoedin en Benders leerden elkaar kennen toen Benders tien was. Sjamsoedin: “Ik kreeg verkering met zijn zus, toen ik zestien was. Toen kwam ik er veel over de vloer. Hij speelde trompet, het was al duidelijk dat hij getalenteerd was.” Benders: “Uiteindelijk heeft Sjam me uitgenodigd voor de band die hij toen had, Six Of Your Best Friends, daar heb ik tussen mijn twaalfde en nu in gezeten. We zijn nooit officieel opgeheven, we spelen nog eens in de vijf jaar. Het was een soort moederkoek van de Utrechtse bandjes-scene van toen.” De groep bestond verder uit Jori Collignon en Daniël Rose, later van C-Mon & Kypski en Skip & Die, en rapper Pax van Kyteman's hiphoporkest. Ook MC Atactic (ex-Boemklatsch) en Thijs van Milligen, tegenwoordig saxofonist bij Typhoon, zaten erbij. Benders: “Ik vond het tof wat Sjam later deed met Nobody Beats The Drum en Boemklatsch. Afgelopen jaar kwam ik erachter dat hij ook in de modulaire systemen was gedoken. We hebben een soort collectief nerdism gevonden om ons helemaal op te storten.”
ADE15: Kyteman en Sjamsoedin willen de gimmick overstijgen
Op zoek naar muziek in de fanatieke modulaire synthesizer-scene
Het was voor sommige fans even schrikken toen Colin Benders (Kyteman) bekend maakte op elektronische muziek over te stappen. Het gaat hier echter zeker niet over lompe EDM of uitgekauwde deephouse, maar de sound van Kyteman in een compleet andere context: de modulaire synthesizer. Op ADE presenteren hij en jeugdvriend Sjam Sjamsoedin hun eigen modulaire-synthesizerprojecten in de uitverkochte bovenzaal van Paradiso. Sjamsoedin zit al jaren in de electroscene, en tourde met zijn band Nobody Beats The Drum door binnen- en buitenland. Nu kruizen hun paden zich weer en vertellen ze over hun eurocrack-verslaving, leermeesters en de producer van One Direction.
Modulaire synthesizers
Een modulaire synthesizer is een Eurorack-kist met verschillende onderdelen die samen een systeem vormen. Die onderdelen heten modules, en kunnen simpel gezegd een elektronisch geluid genereren of bewerken. Met kabels verbind je de modules aan elkaar. “Ik soldeer veel modules zelf, die koop je als een legodoosje en dan volg je een handleiding. Ik vind dat DIY principe tof. Maar je kan veel modules ook gewoon kant en klaar kopen, dat doen de meeste mensen. Om dat in elkaar te zetten hoef je niet technisch aangelegd te zijn. Mijn eerste modulaire synthesizer was de MS-20. Sinds een jaar of twee ben ik volledig met modulair begonnen, met drie kleine modules. Op een gegeven moment is je kist vol. Dan ga je een nieuwe bouwen, zoals dat gaat met die ziekte.”
Een ziekte is het zeker. Benders: “Het is gigantisch verslavend om dat systeem uit te breiden. In principe zijn geen twee systemen hetzelfde en kan het altijd groter en beter. Daarom wordt het ook wel eurocrack genoemd.” Sjamsoedin: “Als je bezeten bent is het dag en nacht YouTube-filmpjes kijken, lezen over modules, zelfs dromen over modules. Ik zag laatst de documentaire I Dream Of Wires. Dat heb ik letterlijk gehad. Ik droomde dat ik zelf een module had uitgevonden."
"Colin is er eerder mee begonnen dan ik. Hij had dat enorme apparaat gekocht, toen was ik echt stinkend jaloers.” Benders: “Tussen de tours met het hiphoporkest en met The Kyteman Orchestra heb ik het modulaire systeem in huis gehaald. Ik ben er vier jaar mee bezig geweest om het apparaat te begrijpen. Wat ik heel erg miste was een organisch geluid, alles bleef plastic klinken.” Inmiddels heeft hij het modulaire systeem bijna volledig onder de knie. “Ik denk dat ik nu halverwege het proces zit. Het voelt wel dichterbij dan het ooit geweest is. Op ADE geef ik een eenmalig voorproefje van wat ik pas over een jaar naar buiten ga brengen.”
Fanatieke scene
Werken met modulaire synthesizers is een tijdrovende en geldslurpende bezigheid die niet voor iedereen is weggelegd. Het aantal eurocrackgebruikers is op een paar handen te tellen in Nederland. Benders: “Altijd als iemand iets nieuws vindt, wordt dat altijd met de rest gedeeld. Ik heb heel veel mensen echt leren kennen via die modular. De laatste tijd ben ik veel met Kubus aan het praten. Thijs de Vlieger van Noisia, kwam bij me langs om dat systeem te checken en heeft nu zelf een heel ding in elkaar gezet. De hele modular scene is een hele fanatieke scene. Ik kreeg een mail van een Amerikaanse producer die mij vroeg hoe ik meerstemmig muziek maakte. Bleek het een van de producers van One Direction te zijn. Alle mensen die hier mee werken zijn liefhebbers, dan vervalt die grens van wat ze in het dagelijks leven doen.”
Sjamsoedin werd onder meer geïnspireerd door Allert Aalders van Sonar Traffic, de synthesizerstudio in Kytopia. Zijn belangrijkste mentor op dit gebied is Coen Berrier van Mason: “Hij heeft me de basis uitgelegd. Als je dit voor het eerst ziet heb je geen idee wat alles is.” De interesse in modulaire synthesizers neemt toe, maar heeft zijn weg naar het grote publiek nog lang niet gevonden. Benders: “Het gebeurt echt in de zolderkamers. Concerten worden georganiseerd bij mensen in de huiskamers voor 50 personen.” Ook in Kytopia wordt maandelijks een modulaire synthesizeravond georganiseerd onder de naam Modulation.
De gimmick overstijgen
In de Studio Stekker-week in Kytopia werkte Benders veel samen met de Amerikaanse synthesizerkenner Richard Devine. “Hij is een van de weinige mensen die het systeem zo ontzettend goed kent dat het de gimmick overstijgt, dat het echt muziek begint te worden.” Ook volgens Sjamsoedin ligt daar het risico van modulaire synthesizers: “De basis moet wel zijn: hoe maak je er muziek mee. Veel mensen die erin geïnteresseerd zijn lijken dat toch een beetje uit het oog te verliezen. Als het klanken zijn die mooi samen gaan of die je nog nooit hebt gehoord, kan ik het nog wel waarderen. Ik wil er gewoon muziek mee maken, Colin ook. We hebben het gevoel dat daar nog iets te halen valt.”
Beiden werken aan een eigen album dat later moet verschijnen. Op ADE gaan ze een modulaire synthesizerbattle aan en spelen ze beiden een solo-set. Op de vraag of het dansbaar wordt laat Benders een preview horen. En wat voor een preview. Zijn studio wordt gevuld met de meest ontroerende klanken die, schrijver dezes, ooit uit een modulaire synthesizer hoorde kome. Traag, episch en hypnotiserend. Ergens doet het me denken aan Noisia, maar hier is de dubstepbas afwezig en klinken grootse klassieke akkoorden. Ik pink een traan weg. Benders lacht: “Is dit een antwoord op je vraag?”
Colin Benders en Sjamsoedin zijn te zien op ADE op 16 oktober in Paradiso en houden een Modular Battle bij Soundlab in het Compagnietheater op 17 oktober.