Lou Reed overleden: zijn oeuvre in tien songs

Maandagavond om 23.10 zendt VPRO Classic Albums: Transformer uit op Nederland 3

Atze de Vrieze ,

Lou Reed is overleden. Een van de belangrijkste stemmen uit de popgeschiedenis overleed vanmorgen, zo maakte Rolling Stone bekend. De doodsoorzaak is nog niet bekend, wel weten we dat Reed eerder dit jaar een levertransplantatie onderging. Als leider van The Velvet Underground en later als solo-artiest liet Reed een weerbarstig en eigenzinnig oeuvre achter. Een overzicht in tien songs. Verder zendt VPRO maandagavond om 23.10 de Classic Albums-aflevering van Transformer uit op Nederland 3.

The Velvet Underground - I'm Waiting For The Man
Op de platenbeurs hadden eens twee Duitsers een wit vierkant met een verse banaan erop aan hun kraam gehangen. Limited edition, 300 euro. De Warhol-hoes van het Velvet Underground-debuut is net zo iconisch als de muziek. I'm Waiting For The Man omhelst een alledaagse maar buitengewoon controversiële handeling: een afspraak met een drugsdealer, met 26 dollar in de hand.

The Velvet Underground - White Light/White Heat
Het debuut was bepaald niet gepolijst, maar opvolger White Light/White Heat is nog veel rauwer. Het titelnummer van de plaat - opnieuw een drugsode - is de meest rauwe rock 'n roll die je in die tijd kon vinden, en tegelijk het startpunt van de lijn die via de Stooges zou leiden naar de punk eind jaren zeventig.

The Velvet Underground - Pale Blue Eyes
Des te verrassender was het derde album, dat niet hard en rauw was, maar intiem en melodieus. Pale Blue Eyes is misschien wel de mooiste ballade die Lou Reed ooit schreef, een haast traditioneel liefdesliedje met een eenvoudige tamboerijn en een ontroerend valsig gitaargeluid als begeleiding.

Lou Reed - Walk On The Wild Side
Na het vierde Velvet Underground album en een legendarisch geflopt solodebuut gaat Reed in 1972 een monsterverbond aan met de Britse bohémien David Bowie en producer Mick Ronson. Transformer staat vol klassiekers, want naast deze transseksueel geladen grote-stads-song staan ook Perfect Day en Vicious op de LP.

Lou Reed - Carolline Says I
Rolling Stone noemde Berlin bij verschijnen een 'disaster', en het blad was niet de enige. Reed schuift achter de piano bij kaarslicht en barst van de orkestrale elementen, en dat ging er niet bij iedereen in. Later moesten velen de klasse van de plaat alsnog erkennen. Bijzonder is het titelnummer, solo piano, meer typisch voor het geluid waarvan men gruwelde is Caroline Says I.

Lou Reed - Metal Machine Music I
Toen Reed in zijn nadagen een volgens velen onluisterbare plaat uitbracht met Metallica dachten velen even terug aan deze legendarische plaat: Metal Machine Music. Vier stukken staan erop, geen songs maar pure noise zonder enige logica. De platen verdwenen massaal in de prullenbak, maar Reed haalde hem er in 2002 zelf weer uit voor live performances.

Lou Reed - Coney Island Baby
Een jaar later konden fans hun hart ophalen. Bij de eerste tonen van Coney Island Baby horen we direct Reed als crooner, warmer dan hij ooit klonk. In het ruim zes minuten durende slotstuk van de plaat horen we Reed mijmeren over de tijd dat hij football wilde spelen in het schoolteam.

Lou Reed - Dirty Blvrd
Ook in de jaren tachtig maakte Reed memorabel werk, maar het was toch vooral New York uit 1989 dat de geschiedenisboeken haalde. In dit Dirty Blvrd zoekt Reed met dezelfde praatzang als we hoorden in Coney Island Baby de donkere kant van de stad weer op. Opnieuw toont hij zich een meester in het beschrijven van mensen die in de hectische stad in de goot belanden.

Lou Reed & John Cale - Nobody But You
Begin jaren zeventig had je een flink fortuin kunnen winnen door in te zetten op een reünie tussen Reed en John Cale, de twee belangrijkste mannen in Velvet Underground. Maar toen hun grote inspirator Andy Warhol in 1987 overleed, begroeven de twee de strijdbijl en maakten ze samen het album Songs For Drella (Warhol's bijnaam), waarop dit fraaie Nobody But You staat.

Lou Reed - Magician
Magic and Loss mag dan niet het meest bekende Lou Reed album zijn, maar gezien zijn thematiek wel zo toepasselijk: het handelt geheel over de dood. Zoals dit Magician, waarin een hogere macht aangeroepen wordt, maar zonder geloof: "Magician, magician / take me upon your wings / and ... gently roll the clouds away / I'm sorry so sorry I have no incantations / only words to help sweep me away."

Als speciale bonus kun je ook nog luisteren naar archiefopnames van Velvet Underground (1971) en Nico (1972), beide uit het Concertgebouw, die opnieuw zijn uitgezonden in 2002. Bovendien wordt vanavond om 23.10 op Nederland 3 Classic Albums: Transformer uitgezonden.