The T.S. Eliot Appreciation Society: “Mijn muziek is minder inktzwart”

Tom Gerritsens nieuwe album is nog even minimalistisch maar rustiger en ritmischer

Tekst: Loren Snel / Foto's: Jerry van Vliet ,

Over knerpend grint rijden we de voortuin in van een monumentale villa. De auto parkeren we naast een flesgroen fietsbarrel. We zijn aangekomen bij het huis van Tom Gerritsen, de man achter de illustere bandnaam The T.S. Eliot Appreciation Society. Band? Jazeker. Want een singer-songwriter wordt Gerritsen niet graag genoemd. En met zijn optreden op deBeschaving nam hij ons die term dan ook definitief uit de mond. Want daar liet hij, in bandformatie, nummers van zijn nieuwe album Turn It Golden horen. Verrassend sprankelende songs. Nummers die instrumentaal nog even minimalistisch zijn als op eerste plaat A New History (2013), maar rustiger en ritmischer. En vooral “minder inktzwart”. We bellen aan. We willen het met Gerritsen hebben over zijn nieuwe gouden album, nieuwe Duitse platenmaatschappij en nieuwe touravonturen. Gerritsen zal afsluiten met de woorden: “Ik vind het fijn om niet thuis te zijn,” maar gelukkig doet hij nu wel de deur open.

Hallo Tom, bedankt dat we langs mochten komen.
“Welkom!”

We hadden beloofd het niet over je woning te hebben. Maar wauw, wat is het mooi hier. Heb je bij dat raam de clip van The Grand Tour opgenomen?
“Ja inderdaad. Ik dacht, nu ik er woon moet ik er maar gebruik van maken. Het is een inspirerende plek.”

Hielp dat bij het schrijven van je nieuwe plaat?
“Zo lang woon ik hier nog niet. Veel nummers van Turn It Golden heb ik in Duitsland geschreven, onder andere tijdens het touren in Berlijn vorig jaar.”

Is het door toedoen van het touren dat de plaat drie jaar op zich heeft laten wachten?
“Nee, ik was ook lang uit de running. Ik zou eerder gaan opnemen, maar na die Berlijnse tour brak ik mijn sleutelbeen en liep ik een hersenschudding op. We waren op een snikhete dag teruggereden uit Duitsland. Toen ging ik direct repeteren in een bloedhete studio. Vervolgens ben ik uitgegleden met de racefiets. Ik mocht lang geen gitaar spelen, geen accordeon spelen, niks.”

Wat naar!
“Het is geen zielig verhaal. Ik geloof echt dat het de plaat beter heeft gemaakt. Je kan dingen kapotmaken door er te veel over na te denken. Maar de nummers die ik na mijn ongeluk geschreven heb, daar ben ik nu, tja, trots op. En ze klinken ook alsof ze in een high-end studio zijn opgenomen, in plaats van in Overvecht-Noord op de autoboulevard.”


Kun je ons iets vertellen over hoe je de nieuwe plaat hebt geschreven?
“Ik liep op een dag rond met Leonard Cohen in mijn koptelefoon. Toen dacht ik voor het eerst: ‘deze meneer verheft zijn stem nooit, maar houdt nummers van zeven minuten superboeiend.’ Vreemd genoeg vond ik zachter zingen veel enger dan hard. Want dat was ik gewend. Maar ik vond het na een tijdje zelf vermoeiend om naar mijn eerste plaat te luisteren. Ik probeer het harde zingen nu selectiever in te zetten, zodat het effect groter wordt. Dit levert bij de nieuwe plaat een veel rustigere luisterervaring op, ook al is de muziek meer ingevuld met instrumenten. Zal ik ‘m eens opzetten?”

Ja, leuk. Hoe kwam je trouwens op de titel, Turn It Golden?
“Die komt van het nummer ‘The Fall’ op de nieuwe plaat. Daar zing ik: ‘Turn the forest golden’. Dat gaat over oktober, wanneer het licht over de bossen schijnt, en alles goud kleurt. Ik vond het een opbeurend gegeven. Mijn muziek is minder inktzwart dan eerst.”

Ik weet niet of je het leuk vindt om te horen, maar een van de nummers die je op deBeschaving speelde deed denken aan Radiohead.
“Haha, ja ik las de recensie.” Tom legt de naald op zijn gloednieuwe LP. “Toevallig speelde ik laatst op een feestje waar twee mensen, onafhankelijk van elkaar, over Radiohead begonnen. Heel apart. Ik heb er al drie in the pocket! Bij het opnemen van de plaat heb ik trouwens het vaste type microfoon van Thom Yorke gebruikt. Wouter, die mijn muziek opneemt in zijn studio, had die liggen en zei ‘die klinkt bij niemand’. Maar bij mij klinkt-ie mooi. En bij Thom Yorke dus.”

Je hebt je nieuwe plaat uitgebracht bij de Berlijnse platenmaatschappij Greywood Records. Hoe ben je bij hen terechtgekomen?
“Dat is een leuk verhaal. In 2014 speelde ik heel veel op Eurosonic. Maar in 2015 was ik er maar voor één show, een avond van Town of Saints in De Kroeg van Klaas.” Tom lacht. “Het was een klein café. Harmen van Town of Saints zei ‘als je zin hebt, moet je op het biljart gaan staan en zonder versterking spelen. Jij kan ze wel stil krijgen.’ De volgende ochtend kreeg ik een mailtje van Heiko. ‘Ik heb duizend optredens gezien, maar ben in geen jaren zo geraakt als door de jouwe. Zullen we afspreken?’ Het jaar ervoor heb ik wel zeven keer opgetreden bij Eurosonic en was er niks uitgekomen.”

En nu stond je één keer op een biljarttafel, en was je plotseling op weg naar buitenlandse fame.
“Ja, wel zo’n beetje. Heiko heeft een groot netwerk, maar runt een klein label. Ik vind dat fijn werken. Hij investeert het geld er zelf in. Het geeft vertrouwen, dat hij dat voor me over heeft. Dan weet je zeker dat je niet één van de zoveel artiesten bent die ze tekenen en waar ze van hopen: ‘wie weet word je groter’. Heiko is ook boeker. Je kan zulke dingen zelf regelen, maar dankzij hem ga ik in november zo’n drie weken op tour door Duitsland, Zwitserland én Italië.”

Gaan we je nog wel zien hier in Nederland?
“Toevallig hoorde ik dat mijn plaat bij een labeltje in Portland beschikbaar gemaakt wordt. Dat is de droom van elk muzikant, Amerika. Route 66, of over de 101 highway rijden. Maar in december doe ik een stuk of acht optredens in Nederland. Volgens mij ga ik voor het eerst in mijn leven in Amsterdam spelen.”

Je houdt van touren. Je groeide op in een circusfamilie die langs dorpen in Europa trok. En je hebt ook een poos met je gitaar door Noord-Amerika gezworven. Zal die reislust altijd blijven hangen?
“Ik denk het wel. Zoiets blijft.” Tom is even stil. “Ik heb nog niet zo veel getourd dat ik het snel mis, maar ik vind autorijden te gek. Zes uur rijden van de ene naar de andere plek. Ik luister dan naar podcasts over de lange geschiedenis van Rome. Ik kijk er al naar uit.” Tom draait het volume van de stereo harder en we horen: ‘The happiest moments in my life, they happened whilst drifting.’


Te zien: The T.S. Eliot Appreciation Society release-show, met support van Frank Valenza, zaterdag 1 oktober 2016 @ EKKO