Jason Lindner is een bekende naam in de New Yorkse jazzscene. Met de focus die SXNF de laatste edities hierop legt, is het niet raar dat hij nu twee jaar achter elkaar op het festival speelt. “Ik vind het een erg leuk festival. Ik waardeer dat het experimentele muziek en nieuwe ideeën op de voorgrond zet.” Hij is echter terughoudend als hem wordt gevraagd of hij het eens is met de programmeurs van het festival dat jazz een stroming is waar op dit moment de meest spannende dingen gebeuren. “Jazz? Ik geloof dat experimentele muziek experimentele muziek is en dat nieuwe muziek nieuwe muziek is. Ik denk niet in termen van genre. Het zijn individuen die het gezicht van muziek hebben bepaald, niet genres. Genres zijn onze gereedschappen voor algemene categorisatie. Ze zijn nuttig maar dat is niet wat de muziek is.”
State-X New Forms: Now vs Now
Jason Lindner over Bowie, ziel en State-X New Forms
Vorig jaar stond Jason Lindner ook al op State-X New Forms (SXNF). Een van de vele, vele projecten waar hij in speelt is namelijk Mark Guiliana’s Beat Music, dat vorig jaar een volle kleine zaal van het Paard voor zich had. Dit jaar staat hij met zijn eigen project Now vs Now op het festival. Toen wij hem spraken stond hij op het punt om te vertrekken naar Europa, maar hij wilde graag even praten over de nieuwe richting die de band inslaat, hoeveel ziel er in elektronische muziek zit en, het is onvermijdelijk, zijn ervaringen bij het opnemen van Blackstar, het laatste album van David Bowie.
Hoe zit dat dan met zijn eigen band? “Now vs Now noem ik liever geen jazz. Ik ben een conservatieve denker als het gaat om een label als jazz. Ik denk dat de term jazz nu te generiek en non-specifiek is. Ik ben het meer eens met hoe Wynton Marsalis naar jazz kijkt. De term jazz is veel te lang gebruikt voor veel te veel soorten muziek en dat is niet altijd terecht.” Dat wil niet zeggen dat Lindner niet beïnvloed is door jazz. “Ik ben beïnvloed door een hoop dingen. Ik heb het grootste gedeelte van mijn opleiding doorgebracht met de muziek van Charlie Parker, Bud Powell en Monk. Ik weet hoe ik zo moet improviseren, maar ik geloof niet dat de muziek die ik componeer binnen die categorie valt. Ik kan er geen naam aan geven, want ik ben niet goed met namen. Ik maak gewoon muziek. Het is gewoon waar ik goed in ben.”
Zodanig zelfs, dat hij te horen is op het laatste album dat David Bowie voor zijn dood opnam, Blackstar. “Ik wist niet dat het zijn laatste album zou worden. Ik wist niet eens dat het een album zou worden. We hadden alleen maar plezier en maakten muziek. Hij zei dat hij niet wist wat het zou gaan worden maar dat we lol moesten hebben, en dat werkte erg goed. Er was geen verwachting om iets anders te maken dan precies wat het was: wij in de studio die de nummers zo goed speelden als we konden en onze eigen persoonlijkheden en ideeën samen lieten smelten met zijn ideeën. Het was een ongelooflijke ervaring.” Nu heeft Lindner op talloze platen en met talloze artiesten gespeeld. Hoe was spelen met Bowie anders? “Dit was alles behalve een normale sideman gig. Het was één van de meest levensveranderende, nee, de meest levensveranderende opnamesessies in mijn hele leven. Het liet me zien wat er mogelijk is. Als je iemand op dat niveau als mens en als artiest tegenkomt, opent het jouw gedachten. En jouw wereld.”
Terug naar Now vs Now. Als je luistert naar het meest recente album Earth Analog uit 2013, dan valt het op dat de muziek erg elektronisch klinkt. Sterker nog: sommige nummers zouden niet misstaan op een dance-festival. Lindner experimenteert graag met elektronica, maar is altijd op zoek naar de balans tussen het elektronische en het menselijke. “Heb je de popliedjes gehoord die zijn geschreven door software? Je kan software instrueren om een liedje te schrijven en aangeven welke invloeden het moet hebben, bijvoorbeeld The Beatles. In commerciële muziek gaat dit een trend worden omdat commerciële muziek volledig volgens een formule gemaakt wordt. Tenminste, bijna volledig. Natuurlijk is de ziel van muziek nog belangrijk, ook in commerciële muziek. Die ziel wordt zo alleen een beetje begraven omdat het uit balans is. De ontwikkelde wereld is compleet ondergedompeld in technologie en we verliezen ons er in.”
Als Lindner het heeft over commerciële muziek, doelt hij dan ook op zijn eigen band? “Now vs Now is niet commercieel. We schrijven geen commerciële muziek. We schrijven geen muziek met als doel het te verkopen. We worden niet ingehuurd om iets te componeren. Ons wordt niet verteld dat onze muziek als een hit van vorige week moet klinken. Het is er misschien wel door beïnvloed. Het is moeilijk om dat niet te zijn, want het is overal. Ik denk ook niet dat commerciële muziek de duivel is. Een hoop getalenteerde mensen houden zich er mee bezig, dus er zullen hele interessante producten zijn. Het kan zeker van invloed zijn op kunst. Of het kunst is, of welk percentage er van kunst is, weet ik niet.”
Na al deze overpeinzingen rest nog de vraag wat we kunnen verwachten op SXNF. Vorig jaar, tijdens het optreden van Mark Guiliani, verscheen bijvoorbeeld Avishai Cohen plotseling op het podium. Staan er dit soort verrassingen in de planning in het Paard? “Misschien is er een verrassing, maar dat is nu ook nog een verrassing voor mij. Bigyuki speelt, ik hou van Yuki. En Justin met Nyeusi, dat is ook fantastisch. Dus er kan een verrassing komen. Wat de band betreft: we staan nu op het punt om te beginnen met het mixen van het derde album. We hopen op een release in de lente, en tijdens SXNF zullen jullie zeker nieuwe muziek te horen krijgen. Het is een spannende tijd. Het nieuwe album wordt het eerste met een nieuwe drummer, Justin Tyson. Ik ben erg enthousiast over hem. Hij is een van de beste drummers ter wereld en hij speelt ook met Esperanza Spalding. Verder is ongeveer de helft van het album gemaakt door samen te improviseren, dus het is meer een collectief proces. Eerdere album waren vooral mijn composities.”
Naast de plannen met Now vs Now zit Lindner zeker niet stil. “Ik heb ook een groot ensemble met een ritmesectie, strijkkwartet, een hoornsectie en een vocalist. Het heet nu Breeding Ground, maar dat kan nog veranderen als we een album uitbrengen. Dat zijn we nu aan het mixen. Daarnaast experimenteer ik met een compleet elektronisch project. Dat heet nu Oscillation en dit is allemaal elektronisch: drummachines, modulaire synthesisers, noisemakers, vocal processors etcetera. Het is compleet geïmproviseerd en erg leuk. We doen het nu alleen nog in New York, maar ik hoop er snel mee te kunnen opnemen en toeren. Het is geweldig want als je ons niet ziet, zou het klinken als puur elektronisch geproduceerde muziek, maar het leuke is dat we improviseren en interacteren met elkaar. We laten de machines hun ding doen, maar we leiden ze en hebben contact met elkaar, de zaal en het publiek. We zijn iets tussen een dj, een elektronische producer en een live improviserende band.” Misschien iets voor Rewire 2018? Wellicht, maar eerst is er nog de laatste SXNF.
Now vs. Now staat op vrijdag 9 december om 23:30 uur op State-X New Forms.