Openingsavond Stranger Than Paranoia presenteert nieuwe jazzlichting

Three Horns And A Bass, De Beren Gieren en Bruut! bouwen energiek Kerstavondfeest

Wouter de Waal ,

Kerstavond in Paradox: dat betekent natuurlijk festivalorganisator Paul van Kemenade met ensemble op de planken, ditmaal in een bijzondere formatie zonder drums en toetsen. Bij de jonge gasten van De Beren Gieren en Bruut! vinden we die instrumenten wel prominent terug, maar saai of gewoontjes klinken ze daar zeer zeker niet: een goed recept voor een enerverende jazzbijeenkomst.

THREE HORNS AND A BASS

Door de opstelling op het podium verkeren we even in de vooronderstelling dat De Beren Gieren vanavond het spits zal gaan afbijten, maar wanneer spreekstalmeester (en stadsdichter) Jasper Mikkers eenmaal van start gaat met een komisch klankgedicht, weten we al snel beter. Terwijl deze in rap tempo een hele reeks voor de gelegenheid bijeengeraapte lettergrepen uitstoot, beklimmen altsaxofonist Van Kemenade en consorten namelijk één voor één het plankier om voor een passende muzikale omlijsting te zorgen, totdat de drie blazers en bassist verenigd zijn en tezamen aan de slag kunnen. Het programma varieert van een fraaie ode aan jazzvernieuwer Ornette Coleman tot een aangename Russisch getinte overpeinzing (“toen ik daar op tour ging, dacht ik dat het een hel zou worden – maar dat viel tweehonderd procent mee, vandaar de ontspannen sfeer van het stuk”), een enkele keer met uitsluiting van bassist Wiro Mahieu, die daar echter ruimschoots voor gecompenseerd wordt middels een stevige bassolo (“want hij is jarig vandaag”). Een mooi begin van dit eindejaarsevenement, dat bewijst dat ook de ongebruikelijke combinatie altsax/trombone/flügelhorn/bas garant kan staan voor heel aansprekende jazzmuziek. 

DE BEREN GIEREN

Het Gentse De Beren Gieren vormt wat je een pianotrio zou kunnen noemen, zij het dat de klankwereld die dit gezelschap bewoont doorgaans mijlenver verwijderd is van de Bill Evans Trio’s of zelfs EST. De buitengewoon speelse aanpak van dit prille drietal, die behalve in het kwieke samenspel ook treffend tot uitdrukking komt in titels als ‘Vakantiebestemming’ en ‘Ontdekking Van Materie’, om nog maar te zwijgen van de aan de vis gewijde nummers ‘Sweet Repose Threat’ en ‘Slippery Men On The River Bank’, zorgt ervoor dat je geen moment weet welke richting de muziek op zal gaan. Temidden van al die onvoorspelbaarheid blijven de stukken echter op de één of andere manier moeiteloos overeind staan, een knappe prestatie die bovendien tot gevolg heeft dat het groepsgeluid ondanks een ontegenzeggelijk experimentele inslag heel hecht en luistervriendelijk blijft. Door dat ongewone samengaan van structuur en avontuur tekenen pianist Fulco Ottervanger, bassist Lieven Van Pee en slagwerker Simon Segers voor het meest verrassende optreden van de dag, dat menigeen nog lang zal heugen (onze fotograaf van dienst beschouwt het zelfs als één van de beste concerten die dit jaar aan zijn lens is voorbijgetrokken). 

BRUUT!

Na deze zeer geslaagde performance wordt het podium alras omgebouwd om plaats te kunnen bieden aan Bruut!, een jeugdig kwartet van eigen bodem, dat zoals de naam al aangeeft niet echt van de zoetsappige ballades is. Nochtans verschijnen deze jongens opvallend genoeg keurig in het pak gestoken op de planken, als een soort van jazzversie van The Kik zogezegd. De overeenkomst met de ‘nederbietels’ houdt daar overigens niet op, want de achterliggende gedachte lijkt net als bij hen de sfeer van zegge een halve eeuw geleden te laten herleven, een tijd waarin naast beatmuziek ook funky, dansbare jazz een grote populariteit genoot. Met een ronkende Hammond en een knetterende sax, voortgedreven door een stomende ritmesectie, slagen deze fijne gozers daar best aardig in, waarbij zoals wel te verwachten terloops duidelijk wordt dat ook de tussenliggende decennia een aanzienlijk stempel op het bandgeluid hebben gedrukt. Wel een beetje problematisch blijft het feit dat deze muziek niet zozeer gemaakt is om geconcentreerd naar te luisteren, als wel om op te bewegen – iets waar het veelal oudere, rustig gezeten publiek gewoonweg geen trek in heeft. Desondanks een mieters slot van een gevarieerde eerste Stranger Than Paranoia festivaldag.