Na vele jaren min of meer als studioproject door het leven te zijn gegaan, besloot Noors cultfenomeen Ulver recentelijk een select aantal optredens in binnen- en buitenland te geven. Afgelopen vrijdag deed het illustere ambient black metal gezelschap in het kader van de ‘Roadburn presents’ serie 013 aan, waar het eens te meer zijn zeldzame klasse bewees.

ATILLA CSIHAR
Zanger Attila Csihar vertoont eerst zijn vocale kunsten onder de noemer Void Ov Voices. In november was hij nog met Mayhem te gast in Tilburg, maar met het werk van die legendarische chaosstichters heeft dit soloproject niet veel uitstaande. De vaak elektronisch gemanipuleerde, duistere keelklanken van Csihar herinneren eerder aan zijn collaboratie met Sunn O))), maar dan zonder instrumentaal geweld. Daardoor krijgt Csihars obscuur gefluister, gezang en geschreeuw alle ruimte om verloren door de zaal te galmen, wat een mooie desolate stemming oproept. Het bezwerende geluid dat hij produceert heeft veel weg van religieus gezang, zij het met een onheilspellende ondertoon: het muzikale geesteskind van een verketterde monnik die eenzaam de weg van de leegte gaat. Een passend zwart begin van de avond.

ULVER
“The sun is far away,” is de eerste regel die Ulver frontman Kristoffer Rygg met zijn uniek en helder stemgeluid zingt tijdens het prachtig ingetogen en melancholieke openingsnummer Eos. Ondertussen zien we op een groot videoscherm achter de band in de verte een rode zon branden. Het is kenmerkend voor de obsessie met de nachtzijde van het bestaan, die als een rode draad door Ulvers carrière loopt. Black metal in strikte zin kun je de muziek al lang niet meer noemen, maar de inspiratie die de groep bezield, is altijd dezelfde gebleven. Hun artistieke aanpak is echter in de loop der tijd steeds geraffineerder geworden. Dat blijkt vanavond direct uit de ingenieuze manier waarop beeld en muziek op elkaar zijn afgestemd en elkaar wederzijds aanvullen: niet alleen sluit de algemene thematiek van de beelden aan bij die van ieder individueel lied, zelfs ieder moment binnen een nummer is van passend videomateriaal voorzien.

Simpel gezegd heeft Ulver voor alle nummers die het vanavond speelt een ijzersterke videoclip gemaakt. Daarbij is de lichtshow uitstekend afgestemd op de muzikale ontwikkelingen, met rap en fel geflits op heftige momenten en gedempte kleuren bij ambient passages. Allemaal heel fraai dus, maar de live uitvoeringen van deze groep kunnen al snel verzanden in een losse verzameling van hoogtepunten. Dat terwijl Ulver albums altijd een coherente sfeer en opbouw en meestal zelfs een expliciet concept kennen. Het meest indrukwekkende aan het concert van vanavond is dat de groep er in slaagt de nummers van de verschillende albums zodanig te selecteren en achter elkaar te zetten, dat het haast lijkt of deze een album op zichzelf worden.Toegegeven, de mensen die voor het ‘oude’ Ulver van Bergtatt en Nattens Madrigal zijn gekomen, zullen dit gezeten concert, dat trouwens wat aan de korte kant is, niet kunnen waarderen. Ulver bewijst vanavond echter wel zijn zeldzame klasse. Wat uw verslaggever betreft is dit dan ook zonder enige twijfel één van de concerten van het jaar.