TodaysArt 2015: de donderdag met 4DSOUND

Meditatieve kick-off in de Electriciteitsfabriek

Tekst: Stephan Kaffa | Foto's: Jan Rijk & Stephan Kaffa ,

Beetje raar, een fotoverslag van een geluidservaring. Maar 4DSOUND Circadian, het 24-uursproject dat TodaysArt in de Electriciteitsfabriek laat plaatsvinden, levert ook mooie plaatjes op. Op donderdag 24 september, de openingsavond van TodaysArt 2015, was het zintuigenspektakel voor het eerst in Den Haag te aanschouwen. Verwachting: een nieuwe manier van luisteren die zich tot surround sound zou verhouden als kleur tot zwart-wit. Hoe klinkt dat?

Rond 21.00 wordt de Electriciteitsfabriek geopend met een paar woorden van directeur Olof van Winden en 4DSOUND-projectleider Paul Oomen. Het publiek wordt daarna naar boven geleid voor het eerste optreden van vanavond door Lisa Park: ‘Nue’.

Lisa wacht op het publiek in het midden van de speakerstellages. Als een rups in een cocon is ze gevangen in een spinnenweb gemaakt van doeken. Zo'n 100 mensen proberen om haar heen een plekje te vinden. Langzaam ontwaakt Lisa en vindt er een langzame afbouw van het spinnenweb plaats. Begeleid door duistere droneklanken en spaarzame belichting baant ze zich een weg langs de speakers en door het publiek. Als al het doek uiteindelijk afgewikkeld is ontpopt Lisa zich uit de cocon.

4DSOUND is een collectief dat zich sinds 2008 bezighoudt met het ontwikkelen van een nieuwe geluidstechnologie, anders dan de geluidsgolven waar je gewoonlijk bij een optreden aan wordt blootgesteld. Wat na de eerste performance opvalt aan het geluid van de 4DSOUND technologie, is hoe organisch het klinkt, niet-industrieel. Wat je hoort staat in sterk contrast met de koude, industriële ruimte van de fabriek, wat het effect nog krachtiger maakt.

Kazuya Nagaya creëert met gebruik van klankschalen en laptop een geluidscollage, die een meditatief effect teweeg brengt. Ook hier valt weer op dat het geluid uit de 4d speakers uiterst natuurlijk klinkt: alsof je in de natuur loopt komt er van alle kanten geluid op je af. De grote ruimtes van de Electriciteitsfabriek dragen eraan bij om het geluid nog grootser te maken. Mensen gaan op de grond zitten, sluiten hun ogen en worden meegevoerd naar een andere wereld door de monikenzang en het geluid van de klankschalen, dat aan kerkklokken doet denken. Pas als op een gegeven moment spoken word samples hun intrede doen, realiseren we ons dat we niet in Tibet zijn. 

Rond middernacht begint dan het 6 uur durende Noqturnl, van John Connell en Florence To. Tot middernacht kan men naar binnen, daarna niet meer. Verlaten mag uiteraard wel. Er zijn matrassen en dekentjes in de ruimte gelegd en de lichten worden gedoofd. Zo'n 50 bezoekers blijven op deze manier overnachten in de fabriek, waar ze met zeer minimale klanken worden begeleid door de nacht.

4DSOUND is van donderdag 24 tot en met zondag 27 september te ondergaan in de Electriciteitsfabiek. Het overige programma speelt zich af op De Pier. Check de website TodaysArt.nl voor tickets, programma en meer info over het festival.