Komt er ooit een einde aan het illegaal downloaden van muziek en andere content? Hoe kan piraterij worden bestreden? Met die vragen opende de driedelige talkshow The End Of The Free Era? tijdens de ADE-conferentie. Het uiteindelijke resultaat stemt weinig optimistisch.

Eerder gepubliceerde onderzoeken uit Zweden en Frankrijk tonen dat het aantal mensen dat gebruik maakt van piraterij in deze landen drastisch is afgenomen na verscherpte regelgeving en vaker en strenger optreden tegen de downloaders. Onzin, aldus talkshowhost en blogger Gary Smith (woonachtig in Frankrijk). Hij bijt het spits af: "Het systeem in Frankrijk is een fucking joke." Piraterij wordt er bestreden met de HADOPI-wet. Met een systeem worden ip-adressen gescand, om te kijken of internetgebruikers via peer-to-peer filesharing (bijvoorbeeld via torrents) illegale titels in hun bezit hebben en delen met anderen. Doen zij dat, dan ontvangen ze maximaal drie waarschuwingsbrieven, waarna wordt overgegaan tot juridische stappen. Het systeem kostte naar verluidt zo'n 12 miljoen euro, en in al die tijd is niet meer dan één persoon aangeklaagd. En dat terwijl piraterij met 5 procent is gegroeid."

Ook het (vergelijkbare) in Zweden doorgevoerde beleid werkt niet, hoewel voorstanders aanvankelijk optimistisch waren. "Na het doorvoeren daalde piraterij met zo'n 23 procent", zo vertelt Sten Hallström, beter bekend als dj Stonebridge. "Zweden zijn erg bang voor de overheid. Toen er na een paar maanden nog niemand was gepakt, sloeg men echter al gauw weer aan het downloaden. Inmiddels is het erger dan ooit."

Het is opvallend om te zien hoe de wetgeving achter de feiten aanloopt. Neem België, waar een rechter alleen de link http://www.piratebay.org/ verbood, en niet de link http://piratebay.org/ (zonder www). Bovendien is peer-to-peer filesharing, waarop veelal wordt gefocust, niet meer de grootste 'boosdoener': filehosters zoals Megaupload en Rapidshare hebben torrent-sites allang ingehaald. Het is niet alleen heel gemakkelijk om van dergelijke sites gebruik te maken, maar ook nog eens zeer lucratief om nieuwe muziek te lekken: wanneer je een bestand uploadt krijg je een behoorlijk bedrag voor iedere duizend downloads.

Marc de Laat van Link-Busters heeft zich gespecialiseerd in het offline halen van illegale bestanden op dit soort sites. "Filehosters verwijderen 99 procent van wat we aangeven, maar ze proberen zo lang mogelijk te wachten met het offline halen, en concurreren daarop met elkaar. Soms duurt het drie dagen, en dat is natuurlijk veel te lang voor een gelekt album. Ze zijn weliswaar verplicht de bestanden direct offline te halen, maar als ze dat verzoek negeren kunnen we moeilijk iedere keer een advocaat in de arm nemen. Er is maar weinig geld voor anti-piraterij." Bovendien, zelfs met geld kun je niet alles, denkt De Laat: "Stichting BREIN doet in Nederland geweldig werk, maar ze hebben afgelopen decennium miljoenen gestoken in het offline krijgen van Pirate Bay, en dat is nog altijd niet gelukt."

Een extra factor die het bevechten van piraterij bemoeilijkt is dat wetgeving in ieder land anders is, "hoewel internet natuurlijk één groot land is". De Laat: "Lees voor de grap eens de pagina met juridische brieven van Pirate Bay, daar zie je hoe ze iedereen erop wijzen dat ze onschendbaar zijn omdat ze onder andere wetgeving vallen. Dat is heel komisch, maar tegelijkertijd onnoemelijk treurig." Het panel concludeert: "Waar je ook tegen strijdt, voor elke deur die wordt gesloten, gaat er elders een open."

Toch worden er enkele mogelijke oplossingen aangedragen, waarover de meningen binnen het panel zeer verdeeld zijn. Hieronder een aantal van de besproken manieren om piraterij te bestrijden:

-Artist protection: Marc de Laat ziet dat wanneer Link-Busters het werk van één artiest continu beschermt door illegale bestanden offline te halen, er ook steeds minder vaak illegale bestanden worden aangeboden. "Vergelijk het met graffiti, als die na een dag al wordt verwijderd denkt de producent ervan wel twee keer na voordat hij dat weer doet."
-Pay-per-use: Ontwikkel een pay-per-use-model. Wie zes miljoen keer een nummer van Coldplay luistert, zal meer betalen dan iemand die slechts een keer dat nummer luistert.
-Reward-link: Ga uit van het beste in de mens, wanneer zij kunnen betalen zullen ze dat doen. Zo werd het Franse Moozar ontwikkeld, dat het mogelijk maakt een zogenaamde 'reward-link' te plaatsen bij elke Youtube-video en Soundcloud-track.
-Global legislation: Trek wetgeving in geheel Europa - of liever nog, de gehele wereld - gelijk, opdat sites zoals Pirate Bay buiten spel kunnen worden gezet. De European Observatory on Counterfeiting and Piracy moet meer macht krijgen, maar er zijn binnen het Europese Parlement sterke lobbies die piraterij juist promoten.