Wat betekent (live) bij een elektronische liveact precies? Dat is een van de grote mysteries van de dancewereld. Ok, er staat een hele berg aan midi-controllers op het podium met fel knipperende knopjes. MacBookje erbij. Misschien nog een drumcomputer of twee, en misschien een 303-acidmachine. En dan alles aan elkaar gelust via Ableton Live en een mixer. Vaak is voor de gemiddelde dansvloervreter totááááál onduidelijk wat er daadwerkelijk live on the spot gebeurt, en wat backingtrack is. Neem een act als Bicep: hun ‘live’ show klinkt als een klok, heeft een goeie spanningsopbouw, maar doen ze niet iedere keer precies hetzelfde? Dan Disclosure. Een van die gasten drumt vrolijk mee, dat kun je zien, maar verder lijkt er niet veel live aan Disclosure (live).
Overmono is dé danceact van deze zomer. De broers uit Wales staan als subheadliner op de mainstage van Dekmantel Festival, ’s nachts primetime in de Lowlands-Bravo (voor Four Tet!) én op het Nous’Klaer-podium van Draaimolen. En dat terwijl er altijd wat fout kan gaan in hun livesets.
Een walvis aan de keta
De eerste grote livegig van Overmono, daarentegen? Daar was wel duidelijk wat er live gebeurde. En vooral wat er niet gebeurde, gniffelen broers Tom en Ed Russell uit Wales. Ze maken melancholische dancemuziek die ergens tussen Four Tet, Burial en Bicep in de playlist past. Dankzij een rits aan massive dansvloervullers op het snijvlak van breakbeats, 2-step, IDM en rafelige dubstep waren ze geboekt op het Unsound festival in Polen. ‘En dat ging verschrikkelijk mis!’, proest oudere broer Tom het uit. ‘We hadden gesoundcheckt en er was niks aan de hand. Het was een van de grootste geluidssystemen óóit, de bas was ONGELOOFLIJK. Toen we ’s nachts optraden, trilden de kabels binnen een paar minuten uit de computer. De audio viel steeds uit, en het enige dat wel werkte, was de modulaire synthesizer van Ed. Hij moest tien minuten op die modular gaan aanklooien terwijl ik probeerde een oplossing te verzinnen. Het was onze allereerste grote show, en we hebben het totaal verkloot!’
Jonge broer Ed: ‘Ja, het klonk als een walvis aan de ketamine…’ Tom, schaterend: ‘Maar als er één festival ter wereld is waar je hiermee wegkomt, is dat Unsound wel.’ Ed, weer serieus: ‘Normaal gebruik ik die modular voornamelijk om het geluid uit de computer te vervormen, maar die kreeg ik nu niet binnen. Ik had één oscillator, heb tien minuten aan de pitch gedraaid, gooide er wat reverb en delay overheen en zag vanuit mijn ooghoek dat Tom allerlei capriolen uithaalde om de computer maar weer aan de praat te krijgen. Ik dacht: ai, dit kan ik nog maximaal twee minuten rekken, en dan beginnen mensen met bierflesjes te gooien. We hebben het ternauwernood overleefd. Tegelijkertijd: je doet één keer zo’n show en het verandert je hele kijk op livesets, je zorgt dat je nooit meer zoiets hoeft mee te maken.’ Tom: ‘Dus nemen we voortaan altijd duct tape mee.’
De eerste liveshows van Overmono waren totaal geïmproviseerd. Tom: ‘Nu hebben we een setup waar we blij mee zijn en een setlist die redelijk vastligt. Maar er zijn nog momenten dat we kunnen freaken en jammen, dat ik alle melodieën kan weghalen, Ed een breakbeat helemaal kan opknippen en vervormen en ik daar weer met samples overheen kan spelen.’ Ed: ‘Dat kan nog altijd foutgaan. Soms denk ik dat ik er een offbeat hihat in gooi, en dan blijkt het een hele harde conga-sample te zijn. POOP, POOP, POOP! Ja, shit, dan kun je hem niet zomaar weer weglaten maar moet je gewoon doen alsof het erbij hoort.’
(tekst gaat verder na de video)
Een nieuwe draai aan dubstep
Onafhankelijk van elkaar hadden Ed en Tom al een respectabele dancecarrière achter de rug voordat ze Overmono vormden. De bijna tien jaar oudere Tom maakte serieuze, overstuurde techno onder de naam Truss. ‘Ik geloof dat ik op de allereerste Dekmantel speelde, voor Jeff Mills! Een van mijn allergrootste helden, dus ik was bloednerveus, maar hij bleek een hele aardige gast. Ik heb hem zelfs nog even de hand geschud.’
Ed raakte als jochie van 11 al geobsedeerd door de platen van zijn oudere broer. Stiekem pikte hij ze, en ging met de mixer aan de gang. ‘Ik was niet zo geïnteresseerd in beatmatchen, maar vond het geweldig om de muziek te kunnen vervormen. Draai een plaat op halve snelheid, en hij klinkt sludgy en weird. Gooi er galm en echo overheen, en het klinkt opeens totaal anders. Ik probeerde tracks helemaal uit elkaar te trekken, daar maakte ik mixtapes van en die verkocht ik aan vrienden op school.’ Tom begint weer te lachen. ‘Ze waren… ehm.. heel abstract.’
Toen Ed in Leeds ging studeren, waren Ben UFO, Pangaea en Pearson Sound de helden van de stad. Met het label Hessle Audio gaven ze een hele nieuwe, spannende draai aan wat toen dubstep werd genoemd. ‘Ze woonden bij mij om de hoek, Ben organiseerde regelmatig feesten waar ik altijd naartoe ging. Ik was 18, en het had zó’n impact op me. Hij draaide muziek met ritmes die ik nog nooit had gehoord. Je kon niet uitvogelen of het een 2step-beat was, een maf dubstep-dingetje of een soort techno. Het was een krankzinnige mix van zoveel interessante genres.’
(tekst gaat verder na de foto)
De cirkel is rond op Dekmantel
Het inspireerde Ed om zelf ook dj en producer te worden onder de naam Tessela. Zijn high energy-ravetrack ‘Hackney Parrot’ werd in 2013 een giga-hit op de dansvloeren, een track die je op één dag Dekmantel gerust vijf keer hoorde langskomen, al dan niet in de remix van Paul Woolford a.k.a. Special Request.
‘Ik weet nog dat Ben UFO een paar jaar later de mainstage van Dekmantel afsloot’, vertelt Ed. ‘Hij was een van de eerste dj’s die onze muziek als Overmono draaide, en hij sloot zijn set af met een track die wij hadden gemaakt! Ik stond daar in de booth en had geen flauw idee dat hij ‘m zou draaien. Ik werd helemaal gek: “This is my tune! This is my tune!”’
En nu is de cirkel rond: Overmono staat zelf op de mainstage van Dekmantel, als subheadliner voor Jon Hopkins. En dat terwijl er een gigantische opleving is van de UK-clubmuziek waar Overmono uit put: je kunt uren op Bandcamp ronddolen langs spannende labels uit Bristol en Londen, er is een hele nieuwe stage op Dekmantel gewijd aan UK bass waar de Hessle Audio-kliek headliner is, Timedance-labelbaas Batu groeide uit tot mainstage-afsluiter en het mysterieuze duo Two Shell is de heetste nieuwe naam in de dancewereld (en staat naast Overmono op Draaimolen).
‘Of we onszelf zien als onderdeel van die scene?’, vraagt Tom zich af. ‘Niet echt, we hebben vaak het gevoel dat we van buiten naar binnen kijken. We komen uit een behoorlijk boers dorpje in Wales, daar was geen “scene”. We moesten ons eigen entertainment verzorgen. Ik had een eigen soundsystem, die nam ik mee naar een verlaten steengroeve of naar de bossen. Zo feestten we de hele nacht met onze maten, en we draaiden er allerlei genres door elkaar. Het maakte niet uit wat, als we het maar naar onze zin hadden. Dat is eigenlijk nooit veranderd.’
Overmono speelt aanstaande vrijdag om 20.00 op de mainstage van Dekmantel Festival in het Amsterdamse Bos, op Lowlands speelt het duo vrijdagnacht om 01.30 in de Bravo en in september staan de twee op de vrijdag van Draaimolen in Tilburg. 31 oktober doen ze een solo-show in de Melkweg, Amsterdam.