Naar verluidt stond Bon Iver al jaren hoog op de wenslijst van Best Kept Secret. Gek eigenlijk, een groep die nooit eerder een Nederlands festival afsloot, niet de status van indierockiconen als Arcade Fire, LCD Soundsystem of The National geniet en album na album verder van de alternatieve mainstream afdreef. Maar in Hilvarenbeek maakt de ex-folkie zijn headlinerstatus uitstekend waar.

Je hebt rocksterren met een natural cool. Die puur en alleen met hun lichaamstaal een heel podium overnemen. Al zouden ze ’s avonds in hun joggingbroek door de SPAR slenteren, dan nog voel je dat de ruimte een klein beetje lichter wordt. Justin Vernon is niet zo’n type. Zelfs niet als alle schijnwerpers op hem gericht zijn.

Kijk dan hoe hij daar staat, midden op de mainstage van Best Kept Secret, ingebouwd tussen de synthesizers en lessenaar met bladmuziek. Hij heeft een heel dikke, slonzige baard. Die buik is al niet veel beter. Die haarband, die lijkt vooral zijn ernstig terugtrekkende haargrens te verbergen. Nee, hij ziet er vooral uit als de veertigjarige buurman zonder baan die op een dieet van bezorgpizza’s hele nachten zit te gamen en tussendoor, als hij even wil lachen, naar Family Guy kijkt. Dat shirtje – van het obscure gitaarpedalenmerk Devi Ever FX – lijkt hij vanochtend uit de kast te hebben getrokken omdat het het enige shirt was dat nog soort van schoon is. En toch, als hij zijn kopstem laat klinken, vergeet je dat allemaal. Dan valt het hele veld stil.

Zijn headlinerstatus, die heeft hij vooral aan zijn debuutalbum uit 2008 te danken. For Emma, Forever Long Ago maakte hij nadat hij zich met een gebroken hart terugtrok in een hutje op de hei, om een cryptische plaat over eenzaamheid op te nemen. Die plaat was ongelooflijk succesvol – zelfs Kanye West wilde met hem werken en zette hem op zes tracks van My Beautiful Dark Twisted Fantasy, en ‘Skinny Love’ werd een nummer dat zelfs in tv-zangwedstrijd-finales tot tranen roerde – maar hijzelf leek dat succes te verafschuwen. Dus maakte hij een plaat die compleet het tegenovergestelde was: een 80s softrockplaat met aalgladde versterkte gitaren, zijn stem vervormd en verstopt achter de nietbestaande plaatsnamen en zelfverzonnen woorden. Opmerkelijk genoeg zag hij daarmee de podia alleen maar groeien van formaat. Niet op de Nederlandse festivals, overigens. Zijn laatste show in een grasveld hier was op Lowlands 2009. 

HET CONCERT:
Bon Iver, Stage One, vrijdag 31 mei

HET PUBLIEK:
Plengde vanaf de eerste noot al traantjes om de Gouden kopstem uit Wisconsin

WAS HET GOED:
Het was bovenverwachting prachtig

HET NUMMER:
Stiekem gewoon de bloedmooie saxofoonsolo in ‘_45_’.

(Tekst gaat door onder de foto)

Het zwaartepunt ligt vanavond echter op zijn laatste plaat, 22, A Million, vol lastig te ontcijferen muzikale cryptogrammen. Alleen al de songtitels vol wingdings-achtige tekens, zoals ’10 d E A T h b R E a s T ⚄ ⚄’. De zwaar overstuurde elektronische beat pruttelt live nog harder, zijn stem doopt hij in de het zware autotune-effect dat hij cadeau kreeg van Francis and the Lights. Alleen al over dat effect kun je boeken volschrijven: daarmee verdubbelt hij zijn stem wel viermaal tot een groots experimenteel gospelkoor, totdat je nauwelijks kunt horen wat hij eigenlijk precies zingt.

Zo virtuoos als hij dat effect voor zijn stem gebruikt, zozeer speelt ook de rest van zijn band muzikantenmuziek. Kijk maar eens goed naar die twee drummers tegenover elkaar tijdens ‘Minnesota, WI’. Soms vullen ze elkaar losjes aan, soms verstevigen ze elkaars partijen om het nóg dikker te laten klinken. Zelden spelen ze zoals je van rockdrummers verwacht, vaker laten ze loeiharde salvo’s los, gekke roffeltjes en gesyncopeerde tikken op de bekkens. Ook de bas zit nooit simpelweg op de een, en in ‘____45____’ wordt zelfs de saxofoon door de autotune gehaald voor een geweldige solo.

Maar uiteindelijk zijn het toch vooral de bloedemotionele songs die de nekhaartjes overeind doen staan. ‘Blood Bank’ en ‘Calgary’ zijn anthems waarmee hij het hele veld tot tranen weet te roeren,  ‘Over Soon’ met een onherkenbare sample van Mahalia Jackson – wiens muziek hem ooit overtuigde in kopstem te gaan zingen – wordt ter plekke opnieuw opgebouwd en het mantra in ‘Wolves’ klinkt uit duizenden kelen.

Bon Iver

2008: For Emma, Forever Ago
2009: Blood Bank EP en Unmap (met Volcano Choir)
2011: Bon Iver
2016: 22, A Million
2018: Big Red Machine (met Aaron Dessner van The National)

HET MOMENT
‘Skinny Love’ - zijn Grote hit en vanavond toegift - is eigenlijk het buitenbeentje in de set. Zo straightforward wordt-ie gespeeld op een rammelende dobro, met een luid mee te brullen refrein dat je ook direct begrijpt als je geen flauw idee hebt waar al die cijfers en tekens op de schermen voor staan. Het was het enige dat Bon Iver nog nodig had om het veld compleet in te pakken. ‘My my my, myyyy my!’ 

Voor meer Best Kept Secret 2019 check je ons uitgebreide dossier

Setlist

1. Perth
2. 10 d E A T h b R E a s t
3. 715 -  CREEKS
4. Heavenly Father
5. Towers
6. Blood Bank
7. 29 #Strafford APTS
8. 666
9. 21 M00N WATER
10. 8 (circle)
11. ____45____
12. Minnesota, WI
13. Calgary
14. 33 "GOD"
15. 22 (OVER SOON)
16. The Wolves (Act I and II)
---
17. Skinny Love