Het geheim van The xx ligt voor een groot deel in de contrasten waarmee de drie werken. Ze zijn schuchter en introvert, maar durven rustig een van de meest zelfverzekerde popsterren van het moment te coveren: Drake’s smash hit 'Too Good' zit halverwege de set. Ze beginnen hun set met hun nieuwe sluimerhit 'Say Something Loving', een kalm liedje over een relatie die op het punt van breken staat, dat net even wat feller gespeeld wordt dan je gewend bent van het album. Dat zit hem vooral in het ruwe basgeluid van Oliver Sims, dat meer doet denken aan de gestripte postpunk van Young Marble Giants dan aan de gestileerde r&b waar The xx veel uit put. En net als je na vijf liedjes conclusies wilt gaan trekken - ze zijn upbeat, fris en open - trekt het trio juist extreem de diepte in: oudje 'Basic Space' en nieuw liedje 'Performance' (gezongen door Romy solo) zijn juist subtieler en breekbaarder dan ooit.
Romy is steeds meer uit aan het groeien tot de blikvanger van de band. Zo trefzeker als ze zingt, de rust die ze uitstraalt, dat is waar het trio op rust. Niet dat de andere twee weg gevaagd worden hoor. Oliver is wat beweeglijker en pakt zijn momenten, Jamie xx is als een soort wizard achter zijn instrumenten - drumpads, samplers, synths. Halverwege de show zakt het spiegelplafond boven het podium een paar meter naar beneden en kantelt wat, zodat wie recht voor het podium staat ziet wat hij allemaal doet. Zoals verwacht wordt zijn aandeel naarmate de set vordert groter. De aanzwellende synths in 'A Violent Noise' zijn de voorbode van het slotoffensief, waarin ook zijn solohit Loud Places zit, een euforische post-trip dansplaat met een traantje. Opnieuw met Romy in de hoofdrol. ‘When you come down, I won’t be around’.
‘We hadden het zelf eigenlijk nooit verwacht, maar dankzij jullie stond ons album hier in Nederland ineens op nummer 1.’ Het klinkt misschien als een plichtmatig bedankje, maar dat is het niet. En probeer het maar eens tot je te laten doordringen: drie introverte Britten hebben met hun subtiele indie-r&b definitief het grote publiek gevonden.
The xx gaat vervolgens niet plichtmatig applaus staan vangen in de ongemakkelijke stilte die altijd volgt als de zaal weet dat er hoe dan ook meer komt. Nee: Jamie blijft op het podium voor een dj-set van vijf minuten, die uitmondt in het nieuwe anthem 'On Hold', het meest dansvloer-gerichte nummer dat The xx tot nu toe uitbracht. Met zo’n brede selectie aan bona fide indie-hits heeft The xx echt een gebalanceerde set klaarstaan voor de zomer. Extra hoopgevend is de respons die de groep op twee derde van de avond krijgt, juist na een subtiel moment: een spontane ovatie, de luide omarming door het publiek die je voor de toegift nooit krijgt. Oliver en Romy zijn er duidelijk even ontroerd door. De eerste reflex is een schuchter lachje, maar daarna pakken ze professioneel door.
Lowlands heeft de komst van The xx al aangekondigd. Maar waar in het blokkenschema gaat het trio belanden? Zou het echt headlinerwerk worden? Alpha dagafsluiter? Het zou een sensationele en gewaagde stap zijn, maar ook een terechte: dit is de meest relevante indie-act die zich dit jaar tot nu toe aandiende.