ITGWO12: Frouke Wiarda hergebruikt het verleden

Wind wordt gevangen in geluid en geluid in klei

Tekst Obe Alkema, Foto's Jort Klarenbeek ,

Vast kunstonderdeel van Into The Great Wide Open is het Artist In Residence-project. Het biedt een podium aan een kunstenaar die affectie heeft met Vlieland. Dit jaar worden onder de titel Slibstream een aantal elementen, lucht in de vorm van wind en aarde in de vorm van klei, gecombineerd met eten, kunst en muziek. Dit jaar probeert Frouke Wiarda dat. Zij poogt de wind te vangen in geluid. En dat geluid te vangen in klei. Een ambitieus en gewaagd project dat verrassend mooi uitpakt.

Door middel van allerlei sensoren op een vlieger die hoog in de lucht weerstand biedt aan de straffe westenwind, is het mogelijk om de onhoorbare en onzichtbare wind in geluid om te zetten. Dat is het voornaamste doel van Frouke Wiarda. Hoe ze op dit idee gekomen is? “Van een klein plan komt vanzelf een nieuwer, groter plan. Het is fijn om zo ongeremd mogelijk te werk te gaan.”

De onheilspellende, duistere muziek die voortgebracht wordt door middel van de vlieger wordt aangenaam gecombineerd met tedere pianomuziek en psychedelisch klinkende smeekbedes van een zangeres. Meri Nekula heet ze. Ze is gekleed als een orakel in vroeger tijden en zo gedraagt ze zich ook. Vlijmscherpe schreeuwen gaan door merg en been. Haar vreemde bewegingen zorgen voor een bloedstollende apotheose.

Die kreten gaan helaas gauw verloren in de wind. Daarin zit een inspiratiebron voor Wiarda: “In de Victoriaanse tijd werden allerlei artikelen gepubliceerd die beweerden dat de stemmen van de mens voor eeuwig blijven resoneren in het heelal. Ik vroeg me af of het mogelijk is om die stemmen weer bijeen te halen. Het is toch interessant dat je de stem van bijvoorbeeld Napoleon of Descartes terug kunt halen.”

Een tweede project dat te zien en te volgen is, is het vangen van dat geluid in klei. Door middel van een fonograaf, de voorloper van de grammofoon, kan Wiarda geluid opnemen. Op kleitabletten. In samenwerking met Koninklijke Tichelaar uit Makkum zijn er singles gemaakt van klei. Gewoon net als de vinylversie af te spelen op een draaitafel. En tijdens Into The Great Wide Open gaat ze live muziek opnemen op een kleitablet.

“Het fascineert me om het verleden te herbruiken, een stapje verder te gaan en misschien ook wel te innoveren.” Een innovatie is het zeker. In dit ambitieuze project zoekt Wiarda de grenzen van het geluid op. Enerzijds donkere tonen van een destructief element waar Vlieland altijd mee te maken heeft, anderzijds opgewekte tonen van de piano. Gewaagd is het wel, maar daardoor niet minder geslaagd. Ze voegt een nieuwe dimensie toe aan de opslag van geluid, maar bovenal aan het geluid zelf.

Komende dagen is Slibstream de hele dag door te zien. Wiarda zal onder meer nog optreden met Grasscut, Spinvis en LPG.