Enkele jaren geleden waren Schotten nog whisky tankende en in kilt gehulde barhangers. Totdat er een bandje opdook dat dit beeld compleet veranderde. Opeens bestonden er Schotten die gezellig in een groep muziek maakten met songteksten waarin constant naar literatuur, films en personen werd verwezen. Ook een erg mysterieus gezelschap, want het publiek zag alleen maar cd’s en ep’s van hen verschijnen zonder te weten hoe de bandleden er uit zagen. En waren geen bandfoto’s, geen interviews en geen optredens. Het collectief is vernoemd naar het Franse kinderverhaaltje Belle & Sebastian. Binnen korte tijd worden de Schotten culthelden en een exemplaar van debuut-LP Tigermilk, waarvan 1000 stuks werden gemaakt in het kader van hun eindexamenopdracht, is al snel honderden Engelse ponden waard.
Dat Belle & Sebastian een zes minuten durend naar 10CC refererend nummer zou gaan maken, had niemand destijds kunnen voorspellen. Maar op Dear Catastrophe Waitress staat Stay Loose en daar horen we toch echt foute staccato synthesizerklanken en een gezamenlijk gezongen refreintje. Natuurlijk wel veilig aan het einde van het album gestopt, maar het is duidelijk: Belle & Sebastian doet weer iets verrassends. Want klassieke popliedjes schrijven deden ze al een paar albums achter elkaar. Steeds vaker zwaar georkestreerd, waar de band al mee begon op het in 1998 verschenen The Boy With The Arab Strap. De kunst van het mooie liedje schrijven hadden de Schotten dus helemaal onder de knie, maar verbazing opwekken zoals met een single als Legal Man deden ze niet meer.
Op Dear Catastrophe Waitress is Belle & Sebastian dan toch een nieuwe richting ingeslagen. Niet alleen door Stay Loose, maar ook door een veel losser geluid en nieuwe ingevingen. Hoe lang is het wel niet geleden dat de band een nummer met louter akoestische gitaar maakte? Piazza, New York Catcher laat dit drie minuten lang horen met de frêle stem van Stuart Murdoch die er bovenuit komt. Hij neemt ook een à capella gedeelte voor zijn rekening in opener Step Into My Office Baby, wat de eerste single van de plaat gaat worden. Belle & Sebastian klinkt weer heel gemakkelijk en fris, alsof de band de ongecompliceerde instelling weer heeft waarmee ook Tigermilk en het meesterwerkje If You’re Feeling Sinister werd opgenomen. Al zijn de strijkers nog lang niet verdwenen. Die horen we heel kitscherig terug in de titeltrack van de plaat. En ja, ook het typische 3-minuten durende pracht is weer aanwezig in de vorm van Wrapped Up In Books.
Dat losse en bijna gezellige geluid is misschien niet zo logisch als je de naam van de producer ziet. Trevor Horn heeft namelijk o.a. gewerkt met (houd je vast) ABC, Frankie Goes To Hollywood, Seal en recentelijk Russische lesbo-act tATu. Hij heeft ook de wereldberoemde Kerst-aid single Do They Know It’s Christmas geproduceerd. En nu dus Belle & Sebastian. Het heeft niet geleid tot een overgeproduceerd jaren ’80 geluid of een té gelikte productie. Je zou alleen Stay Loose op de conto van Horn willen schrijven, maar daar schijnt hij minimale invloed op te hebben gehad. De vrees dat Horn gekke streken zou uithalen op de plaat is dus onterecht geweest.
Wat altijd zal blijven zijn de typetjes waar Murdoch over schrijft. Op Dear Catastrophe Waitress zijn deze keer een workaholic (“I’m only happy when I walk amongst the office staff”), een jochie dat op school in elkaar wordt gemept, een latent homofiele honkballer en een onbegrepen serveerster te vinden. Briljante omschrijvingen met een flinke dosis humor en ironie. En deze keer worden ze vooral gezongen door Murdoch zelf, die in het verleden jammergenoeg steeds meer zangpartijen uit handen gaf aan de andere bandleden. Mede door het ‘lekker veel Murdoch’-gehalte is Dear Catastrophe Waitress weer een klassieke Belle & Sebastian plaat geworden. Met uitersten van het vrolijke If You Find Yourself Caught In Love tot het ingetogen Lord Anthony en altijd heel fris en gemoedelijk. Het mysterie van de band mag dan steeds meer opgelost worden, op het gebied van het songschrijven is Belle & Sebastian nog de onbetwiste nummer één.
3VOOR12 recenseert Disque Pop De La Semaine (week 40): Belle & Sebastian
Dear Catastrophe Waitress: Lekker veel Murdoch
Schotse pophelden maken een album vol prachtliedjes over een onbegrepen serveerster, een vastgeroeste workaholic en een latent homofiele honkballer. Productie: tATu’s Trevor Horn.