Er is een kans dat etherpiraten als Radio 100 (Amsterdam), Eldorado FM (Hoogeveen) en Zwarte Panther (Almelo) straks hun illegale bestaan opgeven. Zij azen op de etherfrequenties die sinds de laatste verdeling onder de commerciële radiostations nog beschikbaar zouden zijn. Theo van L. (“laat mijn achternaam maar achterwege”), woordvoerder van de VVRN (Vereniging Vrije Radio Nederland), waarin zo’n 125 ‘vrije radio’s’ zijn vertegenwoordigd, weet zeker dat er nog ruimte in de ether is. Om dat te bewijzen wil VVRN een technisch onderzoek laten uitvoeren naar de beschikbare frequenties. Theo van L: “Minister Brinkhorst zal niet om de uitkomsten heen kunnen.”
De stevige lobby die de illegale zenders in het voorjaar zijn gestart heeft zijn vruchten afgeworpen. Uit een recent overleg tussen de Kamer en de minister werd duidelijk dat veel kamerleden sympathie hebben voor de ambities van de piraten. Joop Atsma, mediawoordvoerder van het CDA: “Het is natuurlijk doodzonde als frequenties ongebruikt blijven. Bovendien worden de andere legale omroepen niet meer gestoord als je piraten een vrije vaste plek op de etherband geeft.” Volgens Atsma voorzien de piraten ook in een duidelijke behoefte van de luisteraars. “Vooral Nederlandstalige muziek komt toch te weinig aan bod op de bestaande publieke en commerciële zenders. Er zijn duizenden etherpiraten actief in Nederland, dat zegt toch wel wat.” Atsma kent alleen al in en rondom zijn toch niet al te grote Friese dorp Surhuisterveen rond de twintig ‘radio-amateurs’.
Ook kan de CDA’er zich voorstellen dat de piraten het beu zijn om alsmaar achtervolgd te worden door het Agentschap Telecom, voorheen de Radio Controle Dienst, die de etherorde in Nederland bewaakt. Theo van L. kan dat alleen maar beamen. Zijn eigen station Exclusief FM uit Scheveningen, dat vooral “alternatieve house” uitzendt, is twee weken geleden uit de lucht gehaald door de controleurs. Naast alle apparatuur zijn zo’n 15 bakken met meer dan 2000 platen in beslag genomen. Een klein kapitaal volgens de radioman: “Veel albums uit de pioniertijd van de house, die zijn nergens meer te krijgen.”
Minister Brinkhorst van Economische Zaken heeft de Kamer beloofd na het zomerreces te laten weten of er inderdaad nog lokale frequenties beschikbaar zijn en of de plannen van de illegale zenders ook juridisch haalbaar zijn. Bij EZ wil men hangende het onderzoek geen verdere mededelingen doen. Dré van der Elzen, coördinator van het frequentiedossier bij het ministerie, wil alleen kwijt dat het ministerie op schema ligt. “Ik verwacht dat begin september de brief naar de Kamer gaat.” Los van de vraag of er nog frequenties vrij zijn, hoef je geen expert te zijn om in te zien dat er nog veel haken en ogen aan het plan zitten. Welke piraten komen in aanmerking voor een frequentie? Hoe controleer je of ze zich aan de selectiecriteria houden? En wat als ze veel reclame gaan uitzenden en daarmee in het vaarwater komen van de lokale publieke en commerciële radiostations? Theo van L. ziet weinig problemen: “Wij willen een bestaan opbouwen als niet-publieke, non-commerciële omroep naast de bestaande omroepen in Nederland. Daar horen dus bijvoorbeeld controle door de overheid en afspraken met de BumaStemra bij.”
Volgens Van L. moet de politiek eindelijk eens erkennen dat er ruimte is voor en behoefte aan de 'vrije radio' in Nederland. “Het grote verschil met de publieke en commerciële omroepen is dat bij ons de luisteraar centraal staat. Bij ons hoef je geen eindeloos gelul van dj’s aan te horen. En als je als luisteraar belt, zit je meteen in de uitzending en wordt je geen uur in de wacht gezet. Bij de anderen is radio toch vooral éénrichtingsverkeer.”
Piraten azen op vrije etherfrequenties
Jongens van de vrije radio zijn illegaliteit beu
Zeggen de vrije jongens van Radio 100 (Amsterdam), Eldorado FM (Hoogeveen) en Zwarte Panther (Almelo) straks de illegaliteit vaarwel? De piraten in Nederland hebben hun zinnen gezet op de etherfrequenties die volgens hen nog beschikbaar zouden zijn. Volgens de piraten is er behoefte aan een legale tegenhanger van de publieke en commerciële omroepen want “zij vergeten de luisteraar en doen vooral aan éénrichtingsverkeer.”