De Song16 oudgedienden: twintig jaar na je debuut nog relevant

Met o.a. Red Hot Chili Peppers, Beck en Radiohead

Atze de Vrieze ,

Natuurlijk, de jeugd heeft de toekomst. Maar de oudjes dan? Die hebben de ervaring, het historisch perspectief, zij weten dingen over het leven die debutanten niet weten. Deze tien artiesten debuteerden meer dan twintig jaar geleden en zijn nog steeds interessant.

Red Hot Chili Peppers
Het is Dangermouse weer gelukt! Red Hot Chili Peppers is de zoveelste ervaren band die hij nieuw elan geeft met zijn karakteristieke frisse manier van produceren. Hij deed het eerder met o.a. Beck, The Black Keys en Cee-Lo Green, nu droeg hij bij aan de sterkste popsingle die de Peppers in jaren maakten, 'Dark Necessities'. Anthony Kiedis loofde de nieuwe producer in interviews voor zijn “supermoderne” ideeën, maar vertelde dat hij in de studio ook geregeld een akoestische gitaar pakt om een liedje tot in de kern terug te brengen. En, zo horen we, een disco handclap links of rechts schuwt hij ook niet.

A Tribe Called Quest
Voor A Tribe Called Quest was het een raar jaar. De hiphopveteranen werkten toe naar hun allereerste album sinds maar liefst achttien jaar. Het werd een krachtig protestalbum dat weliswaar als old school Tribe aanvoelt, maar in zijn inhoud absoluut urgent is. Misschien zijn de recente ontwikkelingen in de VS – de aanhoudende stroom incidenten van politiegeweld tegen Afro-Amerikanen, de opkomst van Donald Trump – wel de ideale trigger geweest om nog een keer iets te zeggen. Het wordt meteen de laatste keer, want in maart overlijdt een van de kernleden van de groep, Phife Dawg, aan de gevolgen van diabetes.

Nick Cave
Is het nou zo dat artiesten op leeftijd zich bezighouden met serieuzer zaken, of houden artiesten die echt iets te vertellen hebben het langer vol? In het geval van Nick Cave geldt beide. De Australiër heeft een immens en gelaagd oeuvre waarin hij al vele gezichten heeft laten zien, maar zoals nu zagen we hem nooit: diep bedroefd door de tragische dood van zijn tienerzoon, worstelend met de manier waarop hij daar als kunstenaar mee om moet gaan.

Radiohead
Cave stond in de loop der jaren talloze keren in de Song van het Jaar lijst, net als Radiohead. De Britten haalden maar liefst veertien keer het overzicht, en dan maakte Thom Yorke ook nog eens drie uitstapjes die de lijst haalden. Radiohead won in de jaren negentig twee keer op rij, met 'Street Spirit' en 'Paranoid Android'. De laatste tien jaar haalde Radiohead nooit meer de top tien, maar dat hun relevantie nog altijd groot is bleek eerder dit jaar toen de band het goed ontvangen A Moon Shaped Pool uitbracht en twee sterke concerten gaf in de HMH. Ook volgend jaar gaan we veel van ze horen, want de bevestiging van hun komst naar Best Kept Secret maakte buitengewoon veel los.

Leonard Cohen
Ondanks de creatieve opleving die Leonard Cohen in de laatste jaren van zijn leven doormaakte, stond hij nooit in de Song van het Jaar. Waarom eigenlijk niet? Voelde hij met zijn hoge leeftijd (hij werd 82) toch als te oud? Zijn laatste albums hadden wel de absolute charme van die laatste levensfase, zoals we die ook zagen bij onder meer Johnny Cash’ American Recordings. You Want It Darker, dat minder dan een maand voor zijn dood verscheen, biedt een perspectief op het leven zoals alleen hij dat kon, en alleen op dat moment. Wij vinden in elk geval dat Leonard Cohen dit jaar in de top 100 thuis hoort. 

David Bowie
Om nog maar te zwijgen over David Bowie, die helemaal aan het begin van het jaar dubbel verraste. Eerst door met een album te komen waar niemand weet van had, vervolgens door drie dagen later dood te gaan. Het is een truc die je in je leven maar een keer kan flikken, tenzij je natuurlijk als Lazarus opstaat uit de dood om jezelf te overtreffen. Als iemand ertoe in staat is, is het de grote kameleon en levenskunstenaar Bowie. 

Wilco
Nog lang niet klaar is Wilco. De band uit Chicago gaf dit jaar op Best Kept Secret en Le Guess Who? twee voortreffelijke festivalshows en bracht ook nog een nieuw album uit. Dat album is opvallend rustig. Niet dat Wilco in het verleden nooit bloedmooie rustige liedjes maakte, maar nooit eerder zo’n hele set. En zo is het dan ook: bij dat soort intiemer werk hoor je het vakmanschap van de songschrijver eens te meer.

Beck
Natuurlijk, de echt grote impact maakt bijna iedere artiest in zijn eerste vijf jaar, ook als het daarna nog interessant blijft. Om fris te blijven moet je jezelf blijven vernieuwen. Laat dat maar aan Beck over, die zichzelf voortdurend in het nieuw steekt. Van lo-fi folktronica naar hiphop samplepop, naar pure folk en nu ineens weer naar een soort ironische indie hiphop. 'WOW' is de opvolger van het vorig jaar heel succesvolle 'Dreams'. Komt er dan volgend jaar een nieuw album?

Green Day
Verdomd ja, Green Day, die zijn ook alweer dertig jaar bezig. Dertig jaar! Dik twintig jaar geleden braken de punkers door met het album Dookie, dit jaar verscheen album nummer twaalf. Het meest opvallende is dat naarmate de jaren vorderen bij de meeste bands de leeftijd van het publiek mee stijgt, maar Green Day heeft voortdurend voeling gehouden met de jongste doelgroep. Dat is toch wel knap. Of treurig om te zien, net wat je wilt. Hoe dan ook: Billy Joe schijnt weer een soort van clean te zijn en met goed gemoed 2017 in te gaan, met o.a. een stop op Pinkpop in de agenda.

PJ Harvey
De Engelse Polly Jean Harvey trok ook in haar jonge jaren al een serieus, wat ouder publiek, en dat doet ze zeker met haar laatste twee albums. Die zijn een geval apart: voor The Hope Six Demolition Project liet de zangeres zich rondleiden in drie conflictgebieden: Afghanistan, Kosovo en - jazeker - Washington DC. Harvey heeft het historische perspectief en beschouwt de destructieve kant van de mensheid door de decennia heen. Opnieuw een buitengewoon fascinerend werk.