Kamervragen over Nederlandse popsector: professionele muzikanten verdienen te weinig

Jasper van Dijk (SP) stelt "popfonds" voor, Bussemaker gaat €2 miljoen verdelen

Cécile van Wijnsberge ,

Vorige week bleek uit het onderzoek Pop, wat levert het op? dat het muzikantenschap voor slechts heel weinig professionele Nederlandse artiesten voldoende oplevert. Kort samengevat: er wordt veel meer gewerkt, maar een stuk minder verdiend. Een verontrustend beeld, vinden zowel de musici als de regering. Kamerleden Jasper van Dijk (SP) en Tjeerd van Dekken (PvdA) stelden er vorige maand kamervragen over, en nu heeft minister Jet Bussemaker (Cultuur) beloofd te kijken naar de verdeling van de subsidies in de kunstsector.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van vakbonden Ntb en KNF-KIEM en rechtenorganisaties NORMA en Sena. Uit het onderzoek blijkt onder meer dat ruim de helft van de professionele Nederlandse popmusici het in 2014 moest doen met €9.000,- of minder bruto verdiensten per jaar, terwijl er in uren zo'n 11% meer gewerkt werd dan voorheen.

Na kamervragen van Jasper van Dijk (SP) en Tjeerd van Dekken (PvdA) vorige maand liet minister Jet Bussemaker van Cultuur op maandag weten samen met de Raad van Cultuur te gaan kijken naar de verdeling van de €2 miljoen die dit jaar door de Kamer beschikbaar is gesteld voor de verbetering van de positie van de kunstenaar in de arbeidsmarkt. "Daar horen ook popmuzikanten bij," aldus Bussemaker in haar antwoord. 

In 3voor12 Radio spraken Jasper van Dijk en Aafke Romeijn (muzikant en bestuurslid van muzikantenberoepsvereniging BAM) over de ontwikkelingen. Van Dijk: "Dit is een punt wat de SP al langer op de politieke agenda wil zetten: kijk nou eens wat beter naar de popsector. Voor de klassieke muziek is altijd heel veel aandacht en daar zijn heel veel subsidies voor, maar voor popmuziek is dat er niet. Wij zeggen, probeer bijvoorbeeld met een popfonds te kijken of je talentvolle bands meer kansen kunt geven in het clubcircuit van Nederland."

Aafke Romeijn vond het rapport erg herkenbaar: "Voor een groot deel van de muzikanten zijn de gages heel erg laag. Er is een klein laagje muzikanten die heel veel verdienen, en daar onder zit een heel groot grijs gebied met muzikanten die soms al best bekend zijn maar toch nog steeds zelf geld moeten bijleggen om hun eigen muzikanten en geluidstechnici te kunnen betalen als ze op tour gaan." 

Over de plannen van de regering is Romeijn voorzichtig positief: "Ik denk dat subsidies voor deze sector sowieso wel een goed idee zouden zijn. Ze zijn er wel, maar nog niet heel specifiek, en popmuzikanten zijn ook nog helemaal niet bekend met het subsidiecircuit. Die zijn heel erg gewend om hun eigen boontjes te doppen in een commerciële wereld." Toch zet ze ook enkele kanttekeningen: "Ik zou ook goed kijken waar die twee miljoen naar toe gaat. Twee miljoen is niet zo heel veel geld als je kijkt naar hoe groot de popsector is in Nederland. Wij van BAM vrezen een beetje dat het terecht komt bij enorme nieuwe popzalen die vervolgens verlies draaien."

Van Dijk wil dat zien te voorkomen, en de aandacht juist op de muzikanten vestigen: "Dat is eigenlijk de kern van het onderzoek, dat die popmuzikant helemaal onderaan de ladder zit als het gaat om de verdiensten. Alle anderen, de digitale platforms, Youtube et cetera, die verdienen bakken met geld, de popzalen zijn er natuurlijk ook. Maar de muzikant, waar het volgens mij juist om moet gaan, die verdient het allerminste."

Maar ook als die twee miljoen voordelig wordt verdeeld zijn de problemen voor de popmuzikant nog niet de wereld uit. Romeijn: "Tegelijkertijd is er vandaag door de Eerste Kamer gestemd over een voorstel om de VAR af te schaffen voor zelfstandige ondernemers. Heel veel popmuzikanten, zo niet allemaal, zijn zzp'er. Wat je ziet is dat er aan de ene kant geld uit wordt getrokken voor popmuzikanten, en aan de andere kant wordt er een wet aangenomen die vervolgens alle zzp'ers - waaronder muzikanten - enorm op kosten gaat jagen. Ze moeten nu allemaal enorm veel administratie gaan voeren en juridisch advies inwinnen voordat ze überhaupt een contract met een zaal kunnen afsluiten. Daar zou men zich ook wel eens wat harder over uit mogen spreken, vind ik."

Van Dijk is het daar mee eens: "Er zou zeker wat meer eenduidig beleid gevoerd mogen worden." Gelukkig staat volgens Van Dijk de popsector de komende maand hoog op de agenda van de Kamer. "Minister Bussemaker heeft gezegd dat ze bezig is met een visie over popmuziek, die ze in februari naar de kamer gaat sturen. Dat is natuurlijk een aanleiding voor de hele Tweede Kamer om hier een goed punt van te maken, althans ik ben dat in ieder geval van plan. Ik wil graag een goed pleidooi houden voor steun voor de popsector." 

"Wij zijn heel benieuwd," aldus Romeijn namens BAM. Op een uitnodiging van Van Dijk om de publiek toegankelijke debatten bij te wonen gaat ze graag in: "Wij zorgen zeker dat er iemand bij gaat zijn!"