3. Wie doet er mee?
Bij dit soort grote albums doen vaak een hoop andere artiesten mee. The Life of Pablo is daarop geen uitzondering. Sommige samenwerkingen waren al bekend. Al sinds de eerste modeshow van Kanye voor Adidas wisten we dat Sia en Vic Mensa meededen op de steengoede albumafsluiter Wolves. (bij naluisteren blijken Vic Mensa en Sia er juist uitgeknipt te zijn, red.) Maar pas nu was het outro van dat nummer te horen. Na ge-autotunede wolven (echt!) viel het even stil, waarna de slotverse van Frank Ocean nog verrassender was. Hij deed natuurlijk op Yeezus ook al mee, maar hoe lang hebben we al niks van hem gehoord en hoe lang zit de wereld al wel niet op zijn nieuwe album te wachten. Ook bekend van Yeezus: The:Dream, en rapper Travis Scott, die samen met The Weeknd meedoet op de vervreemdende, abstracte trapballad FML. Dit is trouwens de eerste keer dat The Weeknd op een Kanye-album te horen is, net als dat R’nB-zanger en rapper Ty Dolla $ign, producer Cashmere Cat, Chance the Rapper en Atlanta-rappers Young Thug en Future hun debuut op Kanye-tracks maken.

4. Wie wordt er gesampled?
En nu we het dan toch over samples krijgen, na een keer luisteren lijkt het alsof Kanye West op dit album weer meer doorgaat in de lijn van zijn vroegere albums: met veel ruimte voor grote, herkenbare samples. De hierboven genoemde Fade opent bijvoorbeeld me een bekende sample van Rare Earth, een van de eerste ‘witte’ bands die tekende op Motown. Maar de meest opvallende samples waren te horen op de door Hudson Mohawke geproduceerde track Famous, waar ook Rihanna op mee doet. Halverwege hoor je uitgebreid Bam Bam, van de eerste vrouwelijke dancehall-ster DJ Sister Nancy. In het outro van hetzelfde nummer hoor je Nina Simone’s herkenbare stem uit Do What You Gotta Do. 

5. Wat zagen we?
Het ging gisteravond natuurlijk niet alleen om het nieuwe album, maar ook om de nieuwe collectie die Kanye West ontworpen had. Honderden modellen stonden roerloos in de immense zaal. Ze hadden van te voren uitvoerige instructies gekregen van performancekunstenares en regisseur van de avond Vanessa Beecroft. Zo mochten de modellen wel gaan zitten als ze moe werden, maar nooit tegelijk. Er mocht niet snel bewogen worden, maar ook niet langzaam. Geen oogcontact gemaakt worden, niet gedanst, niet sexy geposeerd, maar ze moesten wel zelfverzekerd zijn. Lees vooral de hele instructie. Een model leek zelfs in slaap te vallen. Wacht, was dat niet Young Thug? Alleen daar al gingen populaire cultuur en haute cultuur samen, net als wat Kanye in zijn collectie leek te proberen. En over mode gesproken: de ontwerper van de hoes van het album, de belg Peter de Potter is vooral bekend zijn samenwerkingen met de Belgische topontwerper Raf Simons.  

5. Wie waren er?
Iedereen kon kaarten kopen voor de show, maar natuurlijk waren er flink wat genodigden. Kanye liet deze week op Twitter al weten dat hij Hulk Hogan en alle ‘awesome’ worstelaars wilde uitnodigen, hij al gebeld had met Mike Tyson en nog contact zocht met Leonardo DiCaprio. Die zagen we in elk geval allemaal niet in beeld komen. De Kardashians natuurlijk wel, die maakten allemaal in een soortgelijke witte outfit een vorstelijke entree net voordat de show begon. Opvallende aanwezige in familiekring was ook basketballer Lamar Odom, die een paar maanden geleden nog bewusteloos gevonden werd in een bordeel, met wie het sindsdien bepaald niet goed ging en die nu voor het eerst weer in het openbaar verscheen. Odom leefde gescheiden van Kanye's schoonzusje Khloe. Verder scheen Jay Z, beste vriend en opperbaas van Tidal (dat het evenement streamde), in de zaal te zitten, stond de hele GOOD Music-crew om Kanye heen, waren Young Thung en Naomi Campell modellen en waren sowieso 50 Cent, A$AP Rocky, 2 Chainz en Dev Hynes in de zaal. En dat zullen vast niet de enige zijn geweest.

6. Hij zal toch niet?
Jawel, toch wel. Een kleine verklaring van de schrijver: het plan was om het nu eens niet te hebben over het ego van Kanye. Iedereen weet hoe hij is, dat hoeft heus niet elke keer weer opgeschreven te worden. Maar als je zo de laatste zin van Famous hoort, kan hij zelf ook best lachen om dat imago: “What if Kanye made a song about Kanye, called "I miss the old Kanye." Man that would be so Kanye, that's all it was Kanye. We still love Kanye and I love you like Kanye loves Kanye.”

7. Waar ging het over?
Haast onmogelijk om te zeggen, na een keer luisteren op een haperende stream. Maar toch: Na de nonchalante grootspraak op zijn eerste albums, zijn hedonistische uitspattingen op My Beautiful Dark Twisted Fantasy en zijn haast nerveuze getrap tegen alles en iedereen op Yeezus, lijkt The Life of Pablo vooral weer over Kanye te gaan. Op een ontspannen manier nog wel. Emotionele teksten over zijn vader, over zijn relatie met God, over echte en vooral neppe vrienden, hoeveel hij wel niet van Kim en zijn gezin houdt, zijn worstelingen met depressie en het opklimmen uit een diep dal: het lijkt alsof het nu vooral goed met hem gaat en dat hij de rust heeft om terug te blikken en te analyseren. 

8. Hoe was het als kijker?
Je  hebt van die dingen waar je eigenlijk niks van begrijpt, toch bekijkt en het idee hebt dat je er iets van mee krijgt. Dat kunnen grote revoluties zijn op pleinen, zoals we in het Midden Oosten of een stream van een persconferentie van wetenschappers die duidelijk lyrisch zijn en tegelijk enkel onbegrijpelijke dingen zeggen. Er is iets aan de hand, er zit spanning in de lucht, maar wat je nou echt ziet: geen idee. Eigenlijk was deze hele show ook zo. Het beeld en geluid haperde, je zag honderden bovengemiddeld knappe mensen in bovengemiddeld gekke pakjes roerloos staan, met daarom heen 20.000 man aan publiek en je wist dat honderdduizenden mensen dit tegelijk over de hele wereld aan het kijken waren, zelfs in bioscopen. En ondertussen hoorde je als de stream even mee zat soms maar zo een paar coupletten van het nieuwe album van ’s werelds grootste popsterren.

Iedereen kent wel verhalen uit de oude doos, van legendarische optredens die werden afgebroken omdat het publiek van buiten het terrein de hekken omver liepen het podium bestormden. Was dit dan zoiets van deze generatie? En je leest overal dat ‘een Beyoncé –doen’ het helemaal is voor de grote sterren: onverwacht, haast onopvallend een nieuw album droppen. Wat is dit dan? Lang van te voren aangekondigd en alles behalve onopvallend.  En daarbij, we hoorden de albumtracks niet allemaal, in een verkeerde volgorde en het is nog steeds niet bekend wanneer het album écht uitkomt. Hoe dan ook, het was heel raar, heel tof, heel frustrerend,  maar uiteindelijk vooral erg boeiend. Dit is iets waar we het over tien jaar nog rustig over kunnen hebben. Lachend om hoe idioot het was of misschien zelfs als ijkpunt in de populaire cultuur. Het kan alle kanten op. Kanye zelf zal vergelijkingen met grote revolutie trouwens vast met een tevreden hoofdknik ontvangen.

9. Professioneel versus amateuristisch
Een show als deze met honderden modellen, zo strak opgesteld en geïnstrueerd, honderden bioscopen over de hele wereld waar het live vertoond werd, een streamingplatform die de paywall opheft voor thuiskijkers, een album van dit formaat dat nog niet gelekt is en nog zo geheimzinnig is: veel professioneler krijg je het niet. Tegelijk was het allemaal tergend amateuristisch. Dat begon al toen Kanye opkwam. Hij moest nog even met een aux-kabel zijn laptop aansluiten, zodat de muziek te horen was. Was dat uit angst dat zijn laptop en muziek weer gejat zou worden? Kgggg, kraakte het luid. Later ook, toen Kanye toch even een nieuwe track van Young Thug van zijn iPod wilde laten horen. Kggggg! Oh, en Vic Mensa, deze nieuwe track van jou ook nog! Kggggggg. Alsof het tegelijk ook het einde was van een dronken feestje waar de muziek op was. Iedereen nog even snel zijn telefoon aansluiten om een hitje te draaien. En dan was er nog de stream. Hartstikke leuk dat  Kanye zijn vriend Jay Z helpt, door de show live te streamen op diens Tidal, maar het werkte echt totaal niet. Dit had goede reclame voor de dienst kunnen zijn, maar de haatberichten vlogen rond op social media. 

10. Een wat, een game?
Als het na een uur allemaal over lijkt te zijn, verschiet Kanye opeens een beetje. Ja, hij heeft nog wat. Only One, een game. Waarin je zijn overleden moeder naar de hemel moet loodsen. Echt waar, hij heeft er zelfs een kleine trailer van. Als de reacties uit de zaal niet zo enthousiast zijn, legt hij verbolgen uit hoe moeilijk het was om dit te maken. De tech-jongens uit San Fransisco namen hem niet serieus, hij heeft het allemaal zelf moeten maken. Vervolgens start hij de trailer nog eens in, alsof het met die uitleg opeens wel indrukwekkend is en minder ongemakkelijk. Het is de perfecte afsluiting van de avond. Ja, het was echt iets anders dan alles wat popartiesten tot nu toe deden. Een andere schaal, een andere vorm. Maar tegelijk zo anders en misschien zelfs een beetje ongemakkelijk, dat het nog even lastig is om er echt een mening over te hebben.