Wie Grasnapolsky zegt, zegt al gauw 'intieme sfeer' en 'beleving'. Dit jaar komen die kernwoorden nergens beter tot hun recht dan bij de set van Joep Beving, die zijn opengewerkte piano niet op een podium, maar midden in de Zenderzaal tussen het publiek bespeelt. Doordat Beving met zijn robuuste baard en lange jas precies tussen dat publiek past, lijkt het alsof je op een willekeurig centraal station staat, waar iedereen tegenwoordig achter een piano kan gaan zitten. Maar hier, midden op de Veluwe, razen geen treinen en niemand hoeft ergens naartoe. Dus zit het publiek als rond een kampvuur verzameld op de grond, met volledige aandacht voor de fluisterzachte neoklassieke pianocomposities, die ergens tussen Einaudi en Satie in zweven. Bepaald geen stationspianogepiel dus, en wat werkt dit goed, zo aan het begin van de zondag. Stelletjes pakken elkaar nog even vast en zelfs kuchjes worden ingehouden: niemand wil dit moment verstoren. Even onthaasten voordat we 'echt' beginnen.
Grasnapolsky zondag: Eefje de Visser is de nederpopkoningin van het moment
Wederom Oranje Boven op de tweede dag
En toen zat het weekend er alweer op. Radio Kootwijk was weer een weekendlang decor van het Grasnapolsky-festival. In dat merkwaardige art-deco complex midden op de Veluwe werden we zaterdag al volop getrakteerd op talent van eigen bodem, en zondag kwam daar geen verandering in. Zoals een van de weinige buitenlandse boekingen, de Belg Woodie Smalls, zal beamen: het is all about the Dutch!
Het Deense Blaue Blume is met hun dromerige indiegitaarpop op voorhand een passend vervolg op het podium van de Lange Golf. Ware het niet dat de band met Jonas Smith een ontzettend vervelende frontman heeft. Hij heeft echt een goeie stem, maar lijkt niet te kunnen doseren wanneer hij dat moet laten merken. Denk Antony (van The Johnsons) met het pathos van Morrissey. Een goed moment om een biologisch frietje met te gaan halen.
Dat kun je er dan gelijk weer af bouncen bij de fijne oldskool hiphop van Woodie Smalls. De Belg die klinkt als een geboren en getogen Amerikaan - hij spreekt zijn publiek zelfs in het Engels toe - is nogal de vreemde eend in de bijt in de Zenderzaal. Het wat stijve Grasnapolsky-publiek reageert namelijk niet echt vol enthousiasme op oproepjes als "Who wants to go to ghetto school!?", of "Who's a motherfucking champion?". Maar Smalls uit Sint-Niklaas laat zich niet kisten. Met zijn beste single About The Dutch - over wiet natuurlijk, niet over Hollanders - trekt hij het publiek richting het podium en vanaf dat moment ontdooit de Korte Golf, wordt er zelfs wat gebounced en gesprongen. Echt los gaat het niet, maar Smalls maakt dan ook eigenlijk meer meeknikhiphop met de betere stonervibes. Precies goed om hem nog wat raakvlak met het hoge indiegehalte op de line-up te bezorgen.
Voor de Zweedse dreampopact Summer Heart in de Annex B staat al snel een flinke rij, dus lopen we verder naar de Loods van Joost voor talent van eigen bodem - daar bleek Grasnapolsky gisteren sowieso veel raak mee te schieten. En daar gaan we vandaag vrolijk mee door, want de Hagenaars van The Womb en hun vloeistofdiarock zijn in vorm. Af en toe verzuipen ze wel in hun eigen galm - de akoestiek in het schuurtje is ook niet helemaal geschikt voor dit soort bands - maar we gaan er maar even vanuit dat de verstaanbaarheid van de teksten niet zo'n big deal is als de muziek. En die is dik in orde. Met die chille retrosfeer à la Temples, wordt het dus al snel uit het raam over de Veluwe staren, en even lekker ongegeneerd dagdromen.
Maar niet te lang, want de rij voor de Annex B begint alweer aan de lange kant te worden, omdat Amber Arcades daar gaat spelen. De buzz op internationale blogs als Stereogum heeft duidelijk ook de Veluwe bereikt. En terecht, Annelotte de Graaf en haar band verzorgen een van de absolute hoogtepunten van de Grasnapolsky-zondag. Bij de Utrechtse horen geen grote gebaren of een spectaculaire show, maar wél oprechte liedjes met superdromerige vrouwenvocalen - met precies genoeg rafel en ballen om een hele set boeiend te blijven. Afsluiter Turning Light, met krautrockdrumcomputertje, is een topsong, en de band lijkt zelfs alweer wat te zijn gegroeid - vooral qua uitstraling - sinds Noorderslag. Enig minpuntje: ze kondigt halverwege de set aan dat we nog tot de zomer moeten wachten op het debuutalbum.
Op het album van Eefje de Visser hoeven we gelukkig helemaal niet meer te wachten, want Nachtlicht is sinds vrijdag ook op de streamingdiensten beschikbaar. Maar het Grasnapolsky-publiek heeft de plaat duidelijk al op de Luisterpaal gecheckt, of fysiek gekocht, want de Lange Golf ontvangt het nieuwe materiaal met open armen. Eefje en haar band spelen dat album 'officieel' voor het eerst live, op een paar try-outs na, maar wat voelt het al vertrouwd. Dat elektronischere materiaal is voller en nog iets dromeriger dan Het Is en De Koek, maar tegelijkertijd super pop. Dat Kygo-panfluitje bij Stof, die driftig oscillerende synth in Mee: live klopt het allemaal nog beter en wordt er voorzichtig gedanst. En zoals Eefje de Visser in de Zenderzaal op het podium staat, als zelfverzekerde frontvrouw van een strakke band, heeft ze de uitstraling van een volwaardige popster. En te merken aan het gedrang voor het podium, weet Grasnapolsky ook dat Eefje de Visser niet alleen de absolute headliner van deze festivaldag is, maar bovendien de onbetwiste nederpopkoningin van het moment.
Tóch missen we het laatste deel van haar set met liefde en plezier. Niet alleen omdat het eerste stuk overtuigend genoeg was, maar ook om nog een stukje Jo Goes Hunting mee te pakken. De jonge multi-instrumentalist heeft ondanks de grote belangstelling voor Eefje de Visser toch een volle Annex B voor zijn neus. De band van Jimmi Jo Hueting maakt avant-gardistische indiepop met veel wisselende ritmes en lome zang - een beetje alsof Balthazar aan de acid is gegaan. Het stuk van de set dat we meekrijgen is in ieder geval overtuigend, en ook hier is het publiek enthousiast. Hou ze in de gaten.
Aan keuzestress geen gebrek in de slotuurtjes van Grasnapolsky, want enige overlap met de twee eerder genoemde sterke sets, heeft ook 12van3voor12 Canshaker Pi in de Loods van Joost, een perfecte locatie voor deze hormonale jongehondenrock. De slackers zijn zonder twijfel de rauwste act van vandaag. Ze vliegen hier en daar genadeloos uit de bocht, schreeuwen zich bijna onverstaanbaar door de songs en spreken hun publiek precies zo quasi-nonchalant aan als je hoopt. En als een van de gitaren het begeeft, doe je toch gewoon de rest van het nummer alsof het een hele grote piemel is? Niet zo gek dat St. Tropez bij de aandachtige toeschouwers hoort; dit is precies de vibe die je moet hebben als je als indiepoprocker in een vunzige garageband wil transformeren.
Iedereen die voor Eefje de Visser kwam is dan al naar huis, en dat zijn er nogal wat. Bij het Deense Sekuoia wordt nog wat afgedanst op live techno, maar die is net te veilig om echt interessant te worden. Dan begint aan de andere kant van de Zenderzaal, op de Lange Golf, gelukkig Sjamsoedin. Die kennen we nog van Nobody Beats The Drum, tegenwoordig doet hij het alleen en onder zijn eigen naam. Hij maakt dan geen stampelektro meer, maar dat wil niet zeggen dat Sjam Sjamsoedin ineens een softie is: ook op dit meer melodische materiaal kan prima worden gebeukt. Hij heeft een flinke, toffe licht set-up meegenomen en wat modulaire synths. En die wapens zet hij vol overtuiging in om met een compromisloze set het laatste restje Eefje-publiek vakkundig Radio Kootwijk uit te jagen. Wat een fijne afsluiter.
Als we dan één conclusie mogen verbinden aan deze slotdag, is het dat net als een dag eerder het de Nederlandse acts zijn die er in alle disciplines met kop en schouders bovenuit steken. 'Wat goed is komt van ver'? Hell no! Grasnapolsky 2016 is hét bewijs dat een festival prima zonder allerlei exotische verrassingen kan, als de inheemse alternatieve muziekscene scherp in het oog wordt gehouden.