3voor12 bespreekt Album van de Week (46): A Tribe Called Quest

Legendarische hiphopgroep komt nog één keer bij elkaar

Ralph-Hermen Huiskamp ,

Al bij hun reünietour in 2006 gingen er geruchten over een nieuw album van A Tribe Called Quest, maar nu blijkt dat ze er pas vanaf 2015 echt mee bezig zijn geweest. De band liet zich niet opjagen, ook al had de comeback ook te maken met de gezondheidsproblemen van Phife Dawg, waar hij eerder dit jaar ook aan overleed. Het resulteert in een van de beste comebacks die we in lange tijd hoorden.

Bandreünies zijn tricky. Live valt het vaak tegen, ondanks dat er vaak nog veel bedekt kan worden met de mantel der liefde die nostalgie heet. Nog veel lastiger wordt het als zo’n groep bij elkaar komt en nieuw materiaal aankondigt. Zelfs bij een legendarische hiphopgroep als A Tribe Called Quest is er na de verbazing bij een albumaankondiging al snel iets van angst. Kan het niet alleen maar tegenvallen?

Niet dus. En dat is meteen een van de dingen die We Got It from Here... Thank You 4 Your Service zo uitzonderlijk maakt. De stijl is namelijk nog steeds onmiskenbaar A Tribe Called Quest. Ze hebben zich niet in bochten gewrongen om zogenaamd modern te klinken, zoals dat vaak gebeurt bij comebacks. Daarmee klinkt op het album dus een hiphopgeluid van vroeger. Of op zijn minst een geluid dat je tegenwoordig een stuk minder hoort en als het eens langskomt vaak gedateerd klinkt. De keiharde drums, het constant aanvullen van elkaar, samples die ogenschijnlijk losjes geknipt en ingemixt worden, trucs met lagen waardoor je je als luisteraar soms vergist wat nou sample is en wat niet en natuurlijk samples die als je ze herleidt ook weer een betekenis blijken te hebben. Als het allemaal niet zo urgent klonk, had waarschijnlijk heel flauw uitgepakt.

In het jaar dat er tussen opnemen en uitbrengen zat, is de koppeling van het album met het huidige Amerika alleen maar groter geworden. In openingsnummer ‘The Space Program’ roepen Phife Dawg en Q-Tip direct al op tot een politieke afslag naar links en merken ze op dat de belangen van minderheden nog altijd ondervertegenwoordigd zijn. Ze gebruiken de metafoor die we in iets andere vorm al kennen van Gil Scott-Herons, volgens sommigen de Godfather van rap, ‘Whitey on the Moon’. Scott-Heron had het over de armoede die hij ervaarde, maar dat tegelijk de witmang wel op de maan stond. A Tribe Called Quest heeft het over alle reizen naar Mars, waar zij als vanzelfsprekend niet welkom zijn. Op de track daarna gaat Q-Tip er nog eens overheen, in een hook die zo uit de mond van Amerika’s volgende president lijkt te komen: All you Black folks, you must go / All you Mexicans, you must go  / And all you poor folks, you must go / Muslims and gays, boy, we hate your ways / So all you bad folks, you must go.

Er duiken behoorlijk wat grote namen en oude bekenden op. Logische als Busta Rhymes en Talib Kweli, artiesten die op een of andere manier schatplichtig zijn aan ATCQ, hebben overgenomen als Kendrick Lamar, Kanye West, Andre 3000 en Anderson .Paak, en verrassende samenwerkingen met Jack White en Elton John. Wat al die samenwerkingen vooral fris doet aanvoelen is dat ze niet uit het niets opduiken zoals tegenwoordig de standaard is bij gastbijdrages van grote artiesten. Hoe vaak hoor je nu niet een track die al overduidelijk af is en waarvoor last minute even een zanger of rapper wordt ingevlogen? Op de bijdrages hier krijg je het idee dat iemand als Andre 3000 ook echt betrokken was bij de track, maar vooral ook de rest kon aankijken bij het opnemen van zijn bijdrage en zo nog zichzelf nog wat verder gepusht heeft. 

Bovenal is het het laatste A Tribe Called Quest album. En met het overlijden van Phife Dawg, waar verschillende keren over gerapt wordt en waaraan afsluiter 'The Donald' in zijn geheel een hommage is, een afscheidsalbum. Maar de groep zit er veel te veel bovenop om de plaat te laten zwelgen in zelfmedelijden of nostalgie. Ze hadden er mee kunnen wegkomen. Als je de producties en het virtuose samenspel hoort, hadden ze er ook prima op kunnen inzetten om alle jonkies even te laten zien dat zij nog steeds van een andere klasse zijn. Maar het voelt vooral alsof ze nog altijd een hoop te zeggen hadden en tegelijk de jongere generatie er bij willen betrekken en aanmoedigen verder te gaan op de weg die zij zelf al lang zijn ingeslagen. Kendrick Lamar, Earl Sweatshirt en J. Cole worden in 'Dis Generation' zelfs expliciet genoemd als Gatekeepers of Flow. Niks dramatisch of overnostalgisch aan, het is wat het is. En een plaat maken omdat je iets te zeggen hebt, blijkt nog altijd een goed idee.