Vijfde Editors-album 'In Dream' opvolger van de derde plaat

"Misschien gaan we nog wel verder weg van het hele bandconcept"

Menno de Meester ,

Voor hun vijfde album In Dream trokken Editors zich terug in een klein dorpje in de Schotse Hooglanden, om demo’s op te nemen van de ideeën die zanger Tom Smith en gitarist Justin Lockey al klaar hadden liggen. Na zes weken uitproberen en opnemen, bleken de meeste tracks al klaar te zijn. Bassist Russell Leetch verklaart: “Het was een van de makkelijkste platen om te maken. We konden ideeën op elkaar afvuren. We gingen weg met een hoop keyboards en synthesizers, drummachines.” De zanger en de bassist schuiven aan voor een glaasje water in een hotelcafé in hartje Amsterdam.

Het Britse vijftal debuteerde alweer tien jaar geleden met The Back Room, toen ze nog aan Joy Division en de vroege jaren '80 deden denken. Met hun tweede plaat waagden ze zich aan stadionrock à la U2, de derde was meer Depeche Mode. Hierna besloot gitarist Chris Urbanowicz de band te verlaten om muzikale redenen. Editors verwelkomde twee nieuwe bandleden en beleefde een wedergeboorte op plaat vier. Daar kwam de stadionrock weer om de hoek kijken. Nu is er de vijfde plaat: het ingetogen, grotendeels elektronische album In Dream, dat vrijdag verschijnt. Diezelfde avond komen ze naar het Paard in Den Haag, om te spelen bij 3voor12 Presenteert PIAS Nites.

Het vijfde album In Dreams breekt met de weg die jullie met de vorige plaat insloegen. Dat was een echte gitaarplaat.
Leetch: “Al onze albums zijn op een bepaalde gekke manier wel met elkaar verbonden. De tweede en de vierde lijken weer op elkaar. De vijfde voelt wel als een opvolger van de derde plaat In This Light.”
Smith: “Misschien is deze wel iets meer representatief voor onze smaak. Maar dat zou niet aardig zijn voor onze vierde plaat, want er zijn wel veel rockplaten die we goed vinden. We moesten toen wel een rockplaat maken, omdat we weer een nieuwe band waren. Met de nieuwe leden erbij was het essentieel om opnieuw het fundament van de band te leggen. Eerst de makkelijke dingen doen. Daarom is die plaat vrij traditioneel.”

Je hebt gezegd dat In Dream een combinatie is van experimentele muziek en popmuziek.
Smith: “Ik denk je de plaat in tweeën kan delen. De ene helft is vrij broeierig en dreigend, voor ons experimenteel. De andere helft is juist vrij direct, daar proberen we niet bang te zijn voor pop. Het is meer direct en eerlijk.”

Op Spotify houden jullie playlists bij van waar jullie de laatste tijd naar luisteren. Daar staat veel elektronische muziek tussen: Todd Terje, Roman Flügel, Jon Hopkins.
Smith: “We luisteren naar allerlei soorten muziek. de platen die net zijn verschenen, van Foals tot The Weeknd tot de plaat van Nils Frahm. We houden van muziek en checken het meeste wel.”

Heb je nog tijd om naar de club te gaan?
Leetch: “Drie van de bandleden hebben een gezin. Elliot en ik pakken wel eens een lange nacht als we op tour zijn, haha. We zijn naar het Despacio-evenement geweest van LCD Soundsystem en 2manydjs in Londen. Fenomenaal geluidssysteem. Dat is een ervaring die ik iedereen kan aanraden. Ze nemen hun platencollectie mee en een enorm geluidssysteem van 50.000 Watt. Als ze draaien lijkt het net een platenzaak achter ze. Het lijkt me een hoop werk. Ik zou gewoon met een USB-stick komen opdagen.”

Bij dit album gebruiken jullie speciale manieren om de eerste tracks onder de aandacht te brengen. Was het een bewuste keuze om eerst de Solomun remix van Our Love uit te brengen?
Smith: “De eerste tracks uitbrachten, No Harm, Marching Orders, zijn niet echt radioliedjes. We hadden ze verstopt en maakten het interessanter voor de fans om ze te vinden. Op dezelfde manier, met deze remix die Solomun heeft gemaakt, dachten we dat het tof zou zijn om zo’n nummer in de zomer zijn eigen leven te laten leiden. Het lijkt goed gegaan te zijn. Mensen vroegen ons er naar. Het is een andere manier om je melodieën naar buiten te brengen. Het is voor ons wel echt een ander nummer, omdat het volledig in falsetto is gezongen. Het klinkt niet meteen als mij.”

Waarom ben je nu meer falsetto gaan gebruiken?
Smith: “Ik begon dat op de derde plaat al te doen. Al meer op de vierde, nu nog meer. Ik probeer mijn bereik als zanger op te rekken, nieuwe dingen uit mijn stem te halen. Ik hou van grote popzangers zoals Boy George, die echt een fantastische stem hebben. Gedurende de plaat genoot ik van het contrast tussen laag en hoog zingen, zoals bij No Harm en Life Is A Fear. Of zelfs The Law, maar daar kwam het hoge gedeelte van Rachel Goswell. Hopelijk kan zij ook af en toe mee doen bij de optredens. De coupletten voelden als het ene personage, de refreinen weer als een ander personage, de falsetto.”

Een soort gesprek met jezelf?
Smith: “Eerder waren onze liedjes persoonlijker. Nu zijn het meer verhalen waar ik een rol in speel. Bij No Harm en The Law gaat het echt om een dreigend persoon. Het refrein van The Law is dan meer kalmerend, een soort stem van het geweten. Als een engel. Even rustig doen. Dat voelde wel als iets nieuws. Het gevaar van in een band zitten is dat je het gevoel hebt dat je stilstaat. Dat is de vijand. Je moet het gevoel hebben dat je nieuwe dingen doet.”

Bij deze plaat werken jullie met een nieuwe clipmaker, de Iraanse kunstenaar Rahi Rezvani die nu in Amsterdam woont. Hoe hebben jullie hem leren kennen?
Smith: “We werkten bij onze derde plaat met choreograaf Damian Jalet. Hij vertelde ons dat Rahi een grote fan was van de band. We hebben bekeken waar hij mee bezig was. Zijn foto’s delen een bepaalde esthetiek met onze muziek. We namen contact met hem op, hij zette mij op de foto in Londen en maakte foto's bij een concert in Utrecht. Daarna leerden we hem beter kennen en vroegen hem de volledige art direction van onze plaat te doen. We hebben nooit eerder iemand leren kennen die we zo vertrouwden. Hij doet nu alles, alle videoclips, alle persfoto’s en artwork.”

Er is natuurlijk nogal wat veranderd in jullie samenstelling als band. Chris wilde een andere muzikale kant op en verliet de band. Nu zijn Justin en Elliot er drie jaar bij. Hoe bevalt het om nu met z'n vijven te zijn?
Smith: “De dynamiek van de band is verschoven als vijftal. Voorheen leidden Chris en ik echt de weg. Mijn ideeën voor songs en teksten, zijn sterke ideeën waar ze heen moesten. Russell en Ed zaten toen meer op de achtergrond. Dat was prima, zo kregen we het voor elkaar. Toen dat niet meer werkte, kwamen er twee nieuwe gasten erbij. Opeens kreeg iedereen wat meer invloed. Ik hoorde meer van Russell en Ed dan ik ooit had gehoord, qua ideeën en meningen. Het hele ding is meer een collectief, we zijn meer een band dan voorheen. Dat voelt goed, dat voelt positief. Je weet niet hoe lang dingen gaan duren.”

De vierde plaat namen jullie in Nashville op. In de bijbehorende documentaire  vertellen jullie dat jullie meer willen optreden in Amerika. Een tour bleef echter uit.
Leetch: "Bij onze eerste twee platen hebben we echt een hoop in Amerika getourd. We hebben na Nashville helemaal niet in Amerika getourd. We kwamen er gewoon niet aan toe. We hadden een hoop tours te doen. Er was wel interesse. Volgens mij hebben we van de vierde meer verkocht in Amerika dan In This Light. Het zou fijn zijn als we weer terug kunnen gaan met dit album. Dan spelen we gewoon twee platen.”

Hier verkoop je drie keer de HMH uit.
Smith: “Bij de laatste plaat, die werd groter in Italië, speelden we in een arena daar. We gaan altijd terug naar Duitsland, doen daar grote optredens. En Engeland natuurlijk. De radio verandert, we worden niet meer zo veel gedraaid in de UK.”

Waarom krijg je weinig airplay in Engeland? In Nederland worden jullie nog steeds veel gedraaid. Life Is A Fear werd megahit op 3FM.
Smith: “De Britse media richten zich meer op de dingen die nieuw zijn, dat vinden zij belangrijker. Vooral BBC Radio 1. Er zijn weinig bands die nog met hun vijfde plaat op Radio 1 komen. Zelfs een band als Muse heeft het lastig op Radio 1. Het is meer voor de kids.”

Heb je al plannen voor hoe het verder gaat? 
Smith: “We hebben geen plan, geen missie om te volbrengen. Ik verwacht meer een vervolg van wat we met deze plaat hebben gedaan. Misschien gaan we nog wel verder weg van het hele band-concept. We weten het pas als die liedjes geschreven zijn en we weer de studio induiken.”