De zaterdag kent een razend diverse line-up van psych-, kraut-, bluesy en zelfs dance-acts, die van Amerika en Engeland tot Portugal, Japan en Afrika loopt. En zelfs naar Overijssel, maar we beginnen de dag met een tegenvaller. 12van3voor12-psychtroef Pauw heeft 'wegens medische omstandigheden van toetsenist Kees' afgezegd. Beterschap! Meevaller is dat het Noorse Electric Eye na gisteren nu nog een tweede set vol uitgesponnen spacerock ten beste geeft. De sfeer is gemoedelijk, de zalen lopen langzaam vol en Eindhovens finest Corto Blommaert (bassist Mozes and the Firstborn) staat in een wittte overall bier te tappen.
In de kleinere Observatory gaat het Italiaanse In Zaire lekker met de psych en de effecten. Waar de eerste nummers heerlijk doorbroeien tot een finale met extra tomdrum, slaat daarna de experimenteer- en pedaalzucht toe. Een muur van gefreak, waarin vooral het ritme houvast biedt. Dan pakt de drummer een gong en een shaker en wij de route naar de merch. Vervolgens is het hopen dat die Japanners dat new age intro waar ze al een kwartier in hangen, uitbouwen tot iets concreters. Vijf man sterk gaat Kikagaku Moyo er tegenaan, maar de sitar blijft domineren. Langzaam gaat het tempo omhoog richting een Kula Shaker meets classic rock on shrooms. De zang houdt echter niet over en uiteindelijk beklijft de Tokyo spacerock net zo lastig als de bandnaam.
Dag 2: Eindhoven Psych Lab revancheert zich met dag van uitersten
Van pure psych en Toeareg-blues tot trage drones en kille industrial post-punk
De Effenaar ziet er fantastisch uit voor deze tweede editie van Eindhoven Psych Lab. Aan het plafond van de Main Lab (grote zaal) hangen twee enorme, schuin naar het podium lopende projectieschermen, de bands spelen ook voor een doek met visuals, het festivallogo straalt als een strakke kroonluchter en overal zijn kleine standjes met merchandise, speciaal bier of een berg bizar uitziende instrumenten, robots, pedalen, een zaag en wat al niet meer die later als drone-experiment wordt ingezet. Na een wat tamme, snikhete opener op vrijdag is de vraag of het festival zich kan herpakken met deze op papier sterkere tweede dag.
We kunnen onderhand wel wat energie gebruiken en de wat rechter voor je raap opererende Dead Rabbits uit Southampton bieden uitkomst met shoegaze psych. Lekker Brits, loom en Madchester gezongen. Ook Brits is The Cult of Dom Keller, die je had kunnen kennen van Roadburn of Rewire. Erg psychedelisch ook. De fuzzy sudderende opener van 7 minuten doet meteen de oren spitsen. Er zit veel galm op en er vervliegt en bromt wat vanaf het podium, maar dit komt toch redelijk aan zoals het bedoeld lijkt: Zwaar, duister en aanzwellend met een elektronische drive en lijzige zang van de met fikse sideburns gezegende Jim Reid. Het kwartet uit Nottingham beheerst het belangrijkste handelsmerk van psych tot in de puntjes: herhalen en herhalen. Genieten dus en uitzien naar het derde album dat nog dit jaar op Cardinal Fuzz moet verschijnen.
Het Londense trio Desert Mountain Tribe zit op een vergelijkbaar spoor, maar meer bluesy en met een vette Liam Gallagher Britrock swagger. In de volgende dertig minuten spelen frontman Jonty Balls en de ritmebroers Philipp en Felix Jahn ons omver met behoorlijk epische psychblues. Ze eindigen met een broeierige Madrugada-achtige track. Nice. Desert Mountain Tribe was de eerste act die net wat te groot is voor de kleinere Observatory.
Terug naar het grote lab voor de betere Afroblues, Toeareg stijl van Mdou Moctar. De mannen uit Niger serveren die in hun Afrikaanse gewaden bezwerend maar wel wat netjes, en met een lome reggaevibe mede door die slaggitaar. De zang is juist bluesy en typisch klaaglijk. Moctar mist een ondertand of wat, is met een dreadlock-bosje getooid, maar verstaat zijn metier. Hij leerde zichzelf gitaar spelen en hanteert een snelle stijl die tegen fingerpicking aan zit. Terwijl de onverstoorbare ritmesectie maar door en doorbreit aan die patronen, mag de linkshandige Toeareg-gitarist z'n kunsten op de Fender etaleren en dat valt niks tegen. De nummers eindigen soms wat onaf en eigenlijk moeten Moctar en co met het tempo het vuurtje in de Effenaar wat opstoken. Dat gebeurt niet echt en de wat verlegen 'Merci' mompelende man uit Niger is ook bepaald geen charmeur. De set blijft wel heel constant; constant goed en swingend en oogst terecht een ovationeel applaus.
Met Bed Rugs keren we terug naar de pure psych, met een (dream-) poppy randje. Meteen is duidelijk dat hier een goede band staat. De Belgen hebben veel meters gemaakt de laatste jaren, onder meer op Benelux-tour met Jacco Gardner, en gaan daar met de fijne tweede plaat Cycle op zak mee verder. De Antwerpenaren touren met Intergalactic Lovers door Duitsland en u gaat nog van ze horen.
Bij het Britse vijftal Toy, ooit nog een van de leukere bands op een avondje Crossing Border, is alles in muren noise en knisperende elektronica gedrenkt. Het klinkt eerst wat rommelig, maar mondt wel uit in een ferme dreampsychtrip. Goede retro kapsels ook: de bassist hangt tussen Ozzy en Pauw. Maar vergis je niet, Toy is een van de betere psychbands die wij uit Engeland zagen komen. Een mix van dreampsych, kraut en post-punk met elektronica en met naar Jarvis Cocker hintende vocalen. Toy heeft ook wat Moctar miste: nog een volgende trap/versnelling achter de hand, inclusief fuzzy pedaalwerk.
Dan is het een redelijke overgang naar Earth. De meest legendarische band van de line-up is ook de meest buitenissige. De nagenoeg instrumentale drone- en doom metalpionier is met afstand de zwaarste pijler van deze editie. Vergeleken met het geestverwante Sunn O))) volgen de drones van spil Dylan Carlson elkaar veel sneller op. Niettemin is de opener een loodzwaar kwartier waarin Carlson met geheven gitaar een serie drones afvuurt, waarop de drumster en bassist in slowmotion lijken te spelen. Even fascinerend om te zien is hoe de sfeer 360 graden gedraaid lijkt, vloeistofdia's en warme retrosferen hebben plaatsgemaakt voor animaties van ruige bergruggen en duisternis. Carlson draagt tweede nummer Even Hell Has Its Heroes op aan Tos Nieuwenhuizen, de Nederlandse gitarist en 'amp wizard' die met zijn amps het geluid van Sunn (en dus ook Earth) mogelijk maakte. Als in een seance komen epische tracks als The Bees Made Honey In The Lion's Skull en klassieker High Command voorbij. Na een uur is het publiek behoorlijk uitgedund, maar koesteren we deze gewaagde boeking.
Nog iets om naar uit te zien is The Soft Moon, die in 2012 (ook op Le Guess Who?) verbijsterde met het nihilistische, inktzwarte neo post-punkdocument Zeroes. Zo openen ze ook: met onheilspellend diepe synths rolt Black (single die het laatste album voorafging) binnen, "I don't care what you say" spuugt Luis Vasquez in de microfoon. Gemeen harde post-punk met elektronica (elektrische drums), een beetje als Joy Division op speed. En met continue strobo komt dat heel heftig binnen. Na de dreigende opener wordt het opzwepender en lichtvoetiger met meer snaren. Met Black hebben we ook de meest duistere track van de nieuwe langspeler Deeper gehad, en het nummmer dat zo op de vorige plaat zou passen. De nieuwe langspeler is elektronischer en lichtvoetiger van toon, eerlijk gezegd wat teleurstellend na de peilloos diepe poel van verderf van Zeroes. Minder rauw en dreigend, maar live werkt dat nog prima. Eindhoven Psych Lab wordt overrompeld door post-punk bassen en een elektronische drive, die Vasquez op gitaar, conga's en steeldrum nog verder opzweept. Het is industrieel, hard en tof en de Amerikaan is een voorbeeldige frontman; goede stem, beweeglijk en met een uitstraling waardoor je blijft kijken.
Het Portugese Black Bombaim soleert en jamt vervolgens de hele kleine zaal omver. Zonder zang of frontman zelfs, maar met trompet en sax. Dat werkt goed; we zien een geconcentreerde, soms virtuoze band in weer een compleet andere sfeer. De zaal lijkt in een diepe trance te verkeren. De desolate blues is wel redelijk lastig te behappen als je van strobo-industrial inferno The Soft Moon komt.
In de grote zaal sluit het festival ondertussen dansbaar af. K-X-P bestaat uit drie hooded Finnen; twee drummers en een gitarist/elektronica-meneer die af en toe wat brult. Het ziet er een beetje uit als een gimmick, maar is vooral hyper opzwepend. Goed uitgevoerd ook. Denk aan live dance à la het Oostenrijkse Elektro Guzzi, maar dan minder statisch en met zang. Strakke Finse industrial rave en daar is het om 1.30 uur ook wel tijd voor. Toch gaat de Effenaar er niet hard op, overal knikkende kopjes maar geen gehos of vuisten in de lucht. Het is zoals de hele dag; muziek om eerder diep in op te gaan, dan om je bier in de lucht te smijten en een pit te starten.
Hoewel de Observatory om 2.00 uur wel in de buurt komt. We vallen afsluitend in weer een andere krauttrip, aangevuurd door de 'Xtc' van zZz. Ook met When I Come Home blaast het duo de oordoppen verder tegen de trommelvliezen aan. Het Amsterdamse duo laat na shows op Le Guess Who?, Noorderslag en Grasnapolsky ook in de Effenaar zien de perfecte festivalafsluiter te zijn (benieuwd hoe dat op de Down The Rabbit Hole-middag uitpakt). Ook de collega's van Desert Mountain Tribe en Toy staan te genieten. Al die bands die naar elkaar komen kijken en buiten in de tuin rondhangen; het tekent de uitstekende sfeer op de tweede festivaldag.
Veel voer voor liefhebbers vandaag. Zo trekt lang niet iedereen het lome Afrikaanse heupwiegen of hoe Earth de Main Lab op machtige wijze leeg dronet, maar er staan zoveel fijne bands op het menu dat de afhakers dan in de Observatory wel weer aan hun trekken kunnen komen. En anders is het in het café en vooral in de parktuin uitstekend toeven met een cappuccino of buitenlands biertje. Enig minpuntje is de wat krappe entree/uitgang van de kleine zaal (via de rookruimte bovenlangs te omzeilen), maar verder werpt de Effenaar zich op als een uitstekende festivallocatie.
Daar zou meer mee mogen gebeuren. Sowieso, want Eindhoven, en de Effenaar zeker, kunnen wel een culturele boost gebruiken. Volgend jaar iets meer variatie op vrijdag en meer evenwicht tussen beide dagen en het komt helemaal goed met Eindhoven Psych Lab.