Het werk van Pontiac werd onder meer gepubliceerd in de Volkskrant, NRC Handelsblad en Oor. Zijn strips en illustraties waren beïnvloed door undergroundcomics en zijn eigen ervaringen in de kraakscene: drugs, rock-‘n-roll, lust, maar ook engagement. Het leven van Pontiac leek eind jaren zestig op dat van een rockster. “Ik was erbij toen joelende, bongo- spelende hippies de kerk van de Vrije Gemeente kraakten en hem Paradiso doopten”, vertelde hij in Trouw. “Ik blowde, ging LSD gebruiken... die trips bleken veel te heftig voor mij. Atoomexplosies. Daar ben ik echt de kluts van kwijtgeraakt; ik zag krokodillen door de grachten zwemmen, railings veranderden in slangen en, nog angstaanjagender, ik bevond mij in een totaal onverschillig universum.”
Ernstiger was een verslaving aan heroïne, maar uiteindelijk lukte het hem af te kicken. Dat deed hij grotendeels op eigen kracht, met hulp van de organisatie De Regenboog die hem van methadon voorzag. Toch eiste de verslaving dertig jaar later alsnog zijn tol: In 2010 kreeg hij te horen dat hij hepatitis C had, later kwam daar nog cirrose bij. Peter Pontiac was zodoende al jaren ernstig ziek en wilde niet verder behandeld worden. De 'witjasindianen' hadden hem niets meer te bieden.
Ook al spatten de trips van zijn vroege tekeningen af, toch betwijfelde Pontiac aan het eind van zijn leven of het hem creatief veel had opgeleverd en had hij spijt. “Misschien dat ik als ik clean was gebleven echt prachtig werk zou hebben gemaakt in plaats van smoezelige dingen”, zei hij afgelopen maand nog tegen het Parool. “Ik snap best dat daar voor een deel de aantrekkingskracht van mijn tekeningen in zat. Ik was maar wat blij aan die smoezeligheid te zijn ontsnapt. En nu, dertig jaar later, nu ik ziek ben, zit ik er weer middenin. Als ik op straat loop, voel ik me na al die tijd toch weer een junk, een zieke oude junk.”
Peter Pontiac, illustrator van de rock-'n-roll
In memoriam: Peter Pontiac (1951-2015)
De Nederlandse illustrator en striptekenaar Peter Pontiac is op 63-jarige leeftijd overleden. Peter Pollmann, zoals hij eigenlijk heette, leed aan een ernstige leverziekte. Hoewel hij zich liet inspireren door undergroundcultuur in het algemeen, is er ook een duidelijke connectie tussen Pontiac en popmuziek. Hij tekende posters en platenhoezen en werkte voor onder meer Oor en Muziek Expres.
Zelf vergeleek Pontiac het tekenen altijd met muziek maken. “Tekenen is rock-'n'-roll: alsof je je gitaar omhangt, de plug erin steekt, aan twee knopjes draait en dan bam, losbarst”, zei hij in een VPRO-documentaire uit 2003. Ook maakte Pontiac platenhoezen. Samen met Typex maakte hij het boek Lost in the Lowlands, over een gezamenlijke zwerftocht over het festivalterrein. "Vanaf het begin vond ik mijn eigen leven ook de moeite waard om te tekenen", zei Pontiac in een interview met Trouw in 2011. Voor Oor maakte Pontiac zo ongeveer alle logo’s van de rubrieken. Voor het tijdschrift Muziek Expres (gestopt in 1989) tekende hij rockhelden als Keith Richards, Jimi Hendrix, John Lennon. Destijds tekende hij vanuit pure bewondering voor die artiesten, maar later werd zijn stijl ironischer. Vorig jaar maakte hij voor NRC Handelsblad nog een illustratie voor een special over Best Kept Secret. Ook maakte Pontiac veel covers voor de VPRO-Gids en de rock 'n roll glas-in-lood-ramen die in Club Lek stonden (en nu in onder meer de 3voor12-vergaderzaal).
De liefde voor muziek is nooit opgehouden. De laatste jaren kon hij uren zoet zijn met het zoeken naar obscure R&B of rock-‘n-roll-artiesten uit de fifties en sixties op YouTube. “Eén van de voordelen van nu is dat je met de computer beschikt over een gigantisch museum en bibliotheek ineen (…). Het is de muziek uit mijn jeugd, toen ik al vermoedde dat er onder het topje van de ijsberg, met daarop Elvis, Cliff Richard & The Shadows, The Stones en Them, zich veel meer moois moest bevinden. Toen was dat onbereikbaar, nu hoef ik mijn werkhok er niet eens voor uit." Het bekendste werk van Pontiac heeft overigens niet met muziek te maken. Kraut verhaalt over de mysterieuze verdwijning van zijn vader, nadat die in de oorlog collaboreerde met de nazi’s.
Forever young?
Willem Venema (Double Vee) is groot fan (en verzamelaar) van het werk van Pontiac, zo gaf hij aan in zijn furieuze speech bij het gedwongen vertrek van Paradiso-programmeur Jan-Willem Sligting: “Mijn favoriete striptekenaar Peter Pontiac tekende eens in een cynische bui heuse jodensterren met leeftijden erop voor deze afvallers in die zotte race in de entertainment en media naar forever young en het volstrekt onbewezen idee dat niet alleen de jeugd de toekomst heeft, maar het ook per definitie sowieso beter etc. zal gaan doen. Ik kan u persoonlijk garanderen dat ik regelmatig geconfronteerd wordt met 18-jarige grijsaards die meer over hun pensioen en verdiensten reppen dan over hun plezier in het werk.”
Zelf geloofde Pontiac inderdaad totaal niet in het idee van de eeuwige jeugd. Zijn laatste werk zou zelfs gaan over de onontkoombaarheid van de dood en moest Styx: of de zesplankenkoorts gaan heten. Het idee lag al langer op de plank, maar het kwam er maar niet van. Met de dood op de hielen, probeerde hij het boek alsnog te voltooien. Een crowdfundingsactie leverde het benodigde geld op. In het VPRO-radioprogramma Nooit Meer Slapen vertelde hij afgelopen december over dat werk. “Dat is een van mijn gevreesde woordspelingen, maar ik kan het niet laten. Tussen zes planken terechtkomen is dood zijn, plankenkoorts is dat je zenuwachtig bent dat je opkomt. Ik bedoel daarmee, de nervositeit die je voelt als je weet dat je voor de laatste keer… dan wil je het goed doen. Het is de laatste kans die je hebt.”