YouTube komt met reclamevrij abonnement: de gevolgen

Binnenkort betalen om nieuwe video's te zien?

Cécile van Wijnsberge ,

YouTube liet deze week weten dat binnenkort een betaald abonnement gelanceerd gaat worden, waarmee je reclamevrij video’s kunt kijken. Hiermee gaat YouTube mee in de trend van betaalde streaming-abonnementen, en zal het de concurrentie aangaan met services als Spotify, Netflix en het recentelijk door Jay Z aangekochte en groots aangekondigde Tidal. Wat gaat dit betekenen voor de muziekindustrie? Moet je binnenkort betalen om de nieuwste Ronnie Flex-video te kunnen zien? 3voor12 vroeg het Erik Zwennes van Top Notch, de hiphopplatenmaatschappij die bekend staat om zijn extravagante videoclips: “Al die concurrentie is een kwalijke zaak.”

YouTube bevestigde de komst van zijn betaalde abonnementendienst gisteravond in een e-mail aan gebruikers die lid zijn van het YouTube Partner Program. Deze gebruikers verdienen geld door YouTube-advertenties bij de door hen geüploade video’s te laten plaatsen. In het bericht meldt YouTube dat het verdienmodel en daarmee de gebruiksvoorwaarden worden aangepast. Deze “contractupdate” zal “binnenkort” worden doorgevoerd, maar wanneer de abonnementendienst daadwerkelijk wordt gelanceerd, is niet bekend. Ook hoeveel het maandelijks voor de kijker zal kosten weten we nog niet. Vooralsnog is het enige zekere dat het hier een reclamevrij “premium”-abonnement betreft, vergelijkbaar met het Spotify-model. Content creators zullen 55% van de opbrengsten van het abonnementsgeld gaan ontvangen, verdeeld op basis van kijkersaantallen en kijktijden, aldus TechCrunch.

De kans is groot dat het vergelijkbaar zal zijn met YouTube Music Key, het abonnement waarmee gebruikers in de VS zonder reclames videoclips kunnen kijken. Hierbij krijg je voor 7,99 dollar per maand ook de mogelijkheid om video’s op je telefoon op te slaan en ze offline te bekijken. Dit abonnement is op dit moment exclusief voor Amerika en alleen op uitnodiging af te sluiten.

De jonge generatie
Het nieuwe abonnement zal niet alleen geldig zijn voor het kijken van muziekvideo’s, maar nu de views van een videoclip soms binnen een dag al in de miljoenen lopen zal de muziekindustrie deze ontwikkeling ongetwijfeld in de gaten houden. Vooral bij de jonge generatie ligt er veel nadruk op YouTube-hits als maatstaf voor succes. Lil’ Kleine, lid van de nieuwe garde rappers van het Top Notch-label dat collectief opereert onder de naam New Wave, zei het al in een interview met 3voor12: “Onder de drie ton views ben je geflopt.”

Ook Erik Zwennes van diezelfde platenmaatschappij houdt zich bezig met YouTube: “Het is wel een bron van inkomsten. In tijden dat de cd- en iTunesverkoop flink terugloopt moet je creatief zijn om je artiesten fatsoenlijk te vergoeden en als label te kunnen blijven bestaan. Dat doe je met YouTube, Spotify, binnenkort wellicht Tidal, of door samenwerkingen met merken aan te gaan. Met een combinatie van al die factoren probeer je een gezond businessmodel te creëren.” Een vetpot is YouTube echter niet. “YouTube is geen verkoopkanaal, dat moeten we de jonge generatie nog wel eens uitleggen. Een play op YouTube genereert echt een fractie van de inkomsten van een Spotify-stream. We zetten niet alles in z’n geheel op YouTube, omdat we mensen richting streaming willen bewegen.”

Terug naar BitTorrent
Waar Top Notch actief probeert om luisteraars muziek te laten streamen, ontvangt het gratis model van Spotify ook een hoop kritiek vanuit de industrie. Tidal, de nieuwe streamingdienst in handen van Jay Z, biedt bijvoorbeeld helemaal geen gratis variant aan, maar wel heel veel exclusieve content, waaronder video’s. Daarmee probeert de dienst actief Spotify eruit te concurreren. Nu waagt YouTube zich als de volgende betaalde dienst in dezelfde arena. “Dat vind ik een hele kwalijke zaak. Het is veel te vroeg om de gratis variant te schrappen, en veel te vroeg voor al die concurrentie. Concurrentie is goed als het gaat om prijs en om gebruiksinterface, maar als het gaat om exclusieve content is dat een hele gevaarlijke stap om te zetten. Er is nu een hele generatie opgegroeid met het idee dat muziek gratis en overal te vinden is, op Soudcloud, YouTube, Spotify, maar ook PirateBay en BitTorrent [resp. een site en systeem voor illegale downloads, red.]. Nu ben je die generatie pas een jaar of twee aan het opvoeden, ‘wacht eens even, muziek is niet gratis, artiesten moeten er ook een vergoeding voor krijgen’. De vergoeding is op YouTube miniem, maar het is een mooie promotool om luisteraars richting Spotify te bewegen wil je je bedrijf in leven houden. Wanneer je dus nu al de fuik dichttrekt door het gratis model af te sluiten vind ik dat wel een jammere ontwikkeling. Het opvoeden van een hele generatie duurt vaak wat langer.”

Het gevaar dreigt ook dat met al die verschillende diensten met verschillend maar onvolledig aanbod de luisteraar last krijgt van keuzestress. “Dan gaan mensen dus terug naar BitTorrent, want daar is wel alles. Dat moet je nooit willen, dat je op meerdere plekken moet zijn om alle muziek bij elkaar te kunnen vinden.”

Extra service
Zwennes denkt dan ook niet dat YouTube ervoor zal kiezen om het gratis kijken in de toekomst onmogelijk zal maken. “Het begint nu met geen advertenties, offline gebruik, dat soort zaken – extra services waar je best wat voor mag vragen. Daarna is een Spotify-model misschien de volgende stap. YouTube heeft enorm veel gebruikers, het is na Google de tweede grootste zoekmachine. Als je wilt weten hoe je parket moet leggen zoek je dat op op YouTube, niet op Google. Daarmee hebben ze een enorme achterban die Tidal en zelfs Spotify nog willen vinden. Als zij daar een muziekstreamingmodel van willen maken hebben ze een hele grote groep gebruikers al heel dichtbij, die ze alleen nog hoeven te verleiden tot een vergoeding per maand. Dat hoeft niet slecht te zijn, men mag zich best beseffen dat muziek niet gratis is. Het hoeft ook niet zo duur te zijn als in de jaren ’90, maar als je voor 100 of 120 euro per jaar ongelimiteerd 30 miljoen tracks kan streamen… Als het een gezond businessmodel is zullen Top Notch en Universal [moedermaatschappij van Top Notch, red.] zeker ook al hun materiaal beschikbaar stellen. Maar ik geloof niet dat ze alles dicht zullen gooien, wij in ieder geval niet. Daarvoor is de promotionele waarde van YouTube te groot. Voor die aanvullende diensten mag je echter zeker iets vragen.”