The Bigger Picture: 10 jaar Magnetron en hoe DJVT écht ontstond

Primeur: Mannelogie van Vjèze Fur-protégé Donnie

Timo Pisart ,

Tien jaar geleden is het alweer dat Watskeburt uitkwam, die bizarre hiphoptrack met een hele goede housebeat en onnavolgbare teksten. Men dacht dat De Jeugd Van Tegenwoordig een eendagsvlieg was en dat Magnetron Music een grap was. In The Bigger Picture zoomt 3voor12 vandaag in op dat wonderlijke fenomeen rondom Neerlands synthkoning Bas Bron en Kostijn Egberts. Hoe kwam De Jeugd van Tegenwoordig écht bij elkaar? Wat tekenen die producties van Bron? Wat komt er de komende tijd uit? Inclusief primeur nieuwe muziek van Vjèze Fur-protégé Donnie. “Dit zijn de slechtste jaren óóit in de geschiedenis van de muziekindustrie.”

Eigenlijk begint het verhaal van Magnetron Music al in 1999. Kostijn Egberts, mede-oprichter van Magnetron, werkt dan nog bij ID&T en ontvangt een cassettebandje van ene Bas Bron. “Ik vond het zo goed dat ik het meteen wilde tekenen. ID&T was in de kern een hardcore-label en vroeg mij de meer mellow kant te doen.” Vervolgens brachten ze Bastian (inclusief de ‘tietenclip’ van hit You’ve Got My Love) uit via Virgin en maken Bron en Egberts de afspraak: zodra zich een bijzondere track aandient ‘die we beiden ontzettend tof vinden’, dan beginnen ze tezamen een label.

Fast forward naar 2004: er heerst al gauw een mythe rondom de hit Watskeburt en De Jeugd van Tegenwoordig. De groep zou een bij elkaar gestopte boyband zijn, Pepijn Lanen (Faberyayo), Freddy Tratlehner (Vjèze Fur) en Ollie Locadia (Willie Wartaal) zouden elkaar kennen via de audities voor Idols.

In werkelijkheid ging het anders. Bas Bron organiseert in 2004 voor vrienden wekelijkse vrijdagmiddag-studiosessies met kratjes bier, waar ook Sanderr Lanen, regisseur van de You’ve Got My Love-clip, regelmatig aanschuift. Via hem rolt ook zijn jongere broertje Pepijn binnen. Pepijn kwam via-via zo ook Freddy tegen, met wie hij een voorliefde voor hiphop bleek te delen. Ondertussen hadden Freddy en zijn jeugdvriend Ollie al een fictief hiphopduo genaamd Baksteen, waar het niet echt mee wilde vlotten. Egberts: “Pepijn wilde toentertijd een track opnemen met het woord Watskeburt, dat hij weer van Freddy had geleerd, die het weer van de Amsterdamse rapper Heist Rockah had. Ze kwamen samen in de studio van Bas, en dát werd Watskeburt.” Vjèze: “Het was het eerste wat ik óóit opnam in een professionele studio. Toen ik die trage electro-beat hoorde, begreep ik er eerst niets van: ‘Moet ik nou snel rappen?’ Bas zei: ‘Nee, joh, gewoon lekker langzaam.’ Het duurde even, en toen stond het er plotseling op.”

“Er was niets zoals Watskeburt”
Toen Eelco Topper alias 12van3voor12-talent Falco Benz tien jaar geleden voor het eerst Watskeburt hoorde, viel hij zowat van zijn stoel. En dan niet alleen vanwege de onnavolgbare teksten. “What the fuck, dacht ik. Het was een funky, four-to-the-floor housetrack, een hele frisse sound waar ik op een goede manier jaloers op was: ik had het gemaakt willen hebben. Die mix van rap met house hadden we in Nederland nog niet en was ook internationaal uniek in die tijd.” Egberts knikt instemmend: “Ik viel meteen voor de beat, toen deed níémand dat: hiphop op housebeats die in de jaren 80 zo populair was. Dit was ook nog eens een héle goede beat, en een rap die nog nooit iemand op die manier gedaan had. Dat moest wel een hit worden.”

Napster-lek en zootje ongeregeld
En inderdaad. Zelfs al voordat Watskeburt officieel uitkwam groeide de track snel uit tot undergroundhit. “We zullen geen namen noemen”, lacht Egberts, “maar een van de cd’tjes uit de studio was in de stad gaan rondzwerven. Die waren op Napster terecht gekomen. Daar kon je precies zien hoe vaak tracks illegaal werden gedownload: het ging met duizenden per dag omhoog.” Ondertussen werd het gedraaid in de clubs en was er steeds meer vraag naar. Op dat moment werd Magnetron Music geboren: het label waar De Jeugd Van Tegenwoordig tot op de dag van vandaag hun muziek uitbrengt.

Aanvankelijk werd gedacht dat De Jeugd van Tegenwoordig en Magnetron Music een eendagsvlieg zouden blijven. Gek vindt Egberts dat ook niet. “De jongens moesten echt in het gareel worden gehouden. Mensen noemden het een boyband, en dat was het ook wel, maar wel een totaal chaotisch en gestoord ontstane boyband.” “We zijn inderdaad een zooitje ongeregeld geweest”, grinnikt Vjèze, “en Kostijn geeft ons richting. Daardoor ontstaan hele toffe dingen.” Egberts: “Niemand had ervaring met optreden of je aan interviewafspraken houden, en dat merkte je. Het ging zó hard: 17 mei kwam Watskeburt uit, 11 juni stond hij al op 1, we liepen echt achter de feiten aan en waren nog helemaal niet met de toekomst bezig.”

"We werken op het randje van het toelaatbare, en dat heeft zijn effect op de verkoopcijfers"
Inmiddels is Magnetron uitgegroeid tot kleinschalig kwaliteitslabel voor allerlei projecten van gelijkgestemde artiesten: van de tongue-in-cheek-projecten Le Le (rondom Faberyayo, Rimer London en Piet Parra) en Aka The Junkies (Willie Wartaal en Arjuna Schiks) tot producers Falco Benz en Vic Crezee, en dan zijn er nog de vele aliassen van producer Bas Bron. Breakfast van Le Le werd een hit die crossoverde naar Amerika en zelfs door Diplo werd gedraaid, Konijntje belandde in de hitlijsten van België en de Tuinslangboogie van Frank Hebly en What’s A Girl To Do van Fatima Yamaha werden internationale undergroundhits. De gemene deler: het verwijst allemaal naar elektronische funk uit de jaren 80, retrofuturistisch met analoge synthesizers en vaak ook uitstapjes naar house, techno en hiphop. En altijd zit er een zekere knipoog in. Egberts: “Wat het is: ik heb een bloedhekel aan pretentieuze muziek. De sounds komen vaak uit wat oudere synthesizers, en hebben daardoor wat kolderieks. Het klinkt vaak knullig, als een ouderwets computerspelletje. Je moet jezelf niet al te serieus nemen, als label en ook als artiest. Het probleem is: zodra er een knipoog in zit, zullen sommige muziekliefhebbers het ook niet al te serieus nemen. Dat is het probleem van wat wij doen: het is op het randje van het toelaatbare, en dat heeft toch ook wel zijn effect op de verkoopcijfers.”

Daar komt bij dat de afgelopen tien jaar volgens Egberts de slechtste jaren óóit waren voor de muziekindustrie. “Als we een decennium eerder waren begonnen, hadden we nu in een klein paleis kunnen zitten. Toen ik bij ID&T werkte maakte ik compilaties waar je gerust 20.000 stuks van verkochten, terwijl niemand ze nu nog kent. Als je 12.000 twelve inches perste? Die was je zó kwijt! En nu? Nu denken we: ‘Zullen we er 500 doen? Dat is wel een beetje tricky, hoor..’” En aan de andere kant: “We zijn allemaal fan van de digitale revolutie en van Spotify. Je kunt veel gemakkelijker muziek uitbrengen, en hoeft daarvoor veel minder te investeren. De verhoudingen zijn gelijk gebleven, en dat maakt het nog enigszins dragelijk, maar het getal onderaan de streep is tien keer zo klein.”

Waar andere labels steeds vaker hun artiesten vaak koppelen aan merknamen en zo alternatieve inkomstenbronnen werven, ligt dat bij Magnetron wat lastiger, aldus Egberts. “Een flinke dranksponsor is bij veel artiesten heel gewoon, maar bij De Jeugd Van Tegenwoordig? Dan krijg ik al gauw het antwoord dat het moeilijk wordt ‘want straks ontsporen ze weer, en dan hangt míjn merknaam eraan’. Voor Le Le geldt hetzelfde. De merken zijn een beetje bang.” En dat terwijl De Jeugd van Tegenwoordig een van de grootste hiphopacts van Nederland is. "Tja, dan gaan ze toch liever naar andere acts van vergelijkbare grootte."

Primeur van Donnie: Mannelogie
Magnetron Music viert de komende weken hun tienjarig bestaan met een uitgebreide tour, die aanstaande vrijdag 20 februari start in de Tolhuistuin. Ook komt er een grote hoeveelheid aan nieuwe releases aan, van o.a. Le Le, Fatima Yamaha, Vic Crezée, Comtrom, Belmer, Donnie en in het najaar ook een nieuw De Jeugd Van Tegenwoordig-album.

Het belangrijkste voor de sound is telkens Bas Bron: producer van De Jeugd, synthkoning en mede-eigenaar van het label. Hij drukte zijn stempel op tenminste een derde van de Magnetron-releases en inspireerde een keur aan andere Magnetron-artiesten, waaronder ook 12van3voor12-talent Falco Benz. “Het geluid van Bas Bron is funky en puntig. Soms gaat hij voor Prince en p-funk, dan weer viezig en glijerig. Maar hij doet het heel smaakvol en fris. Hij is uniek, je herkent hem uit duizenden.” Egberts: “Bas luistert alles van ZZ Top via duistere stonerrock tot superobscure elektronica, en alles ertussenin. Zijn vader heeft een dansschool gehad, dat hoor je óók al in zijn producties terug. En dan is Bas ook nog ontzettend technisch.”

In 3voor12 Radio primeurde Roosmarijn vanavond een eerste track van het debuutalbum van de jonge, Amsterdamse rapper Donnie alias Maradonnie alias de Leipie van het Plein, dat ook al door Bas Bron werd geproduceerd. Daarop hoor je óók al die typische Bron-sound: een combinatie van stroperig trage electro, techno én hardrock. Inclusief een bizar doch sterk outro. Ja, en ‘kaviaar en Dorito’s als ontbijt’ , zo rapt de rapper met lange blonde lokken. “Wat Donnie zo goed maakt: het is een totale gek”, aldus Vjèze, die zich heeft opgeworpen als ‘raadsman’ van Donnie. “Je denkt soms: oei, gaat het wel goed? Komt het wel goed? En na twee of drie zinnen weet Donnie je vervolgens altijd te verrassen. Er zijn meerdere dingen gaande in hem, wat de gekness [sic] nog groter maakt. Ja, en hij heeft hele harde hooks die er soort-van-vanzelf uit komen.”