Is het doek voor Radio 6 nu echt gevallen?

Getouwtrek achter de schermen gaat verder

Atze de Vrieze ,

Dinsdagmiddag werd in de Tweede Kamer een motie verworpen om Radio 6 te redden. Wel werd een motie aangenomen om de muziek van de zender - soul en jazz - een goede plek te geven op Radio 2 en/of Radio 4. Wat betekent dit nu voor Radio 6? Is hiermee het doek definitief gevallen? Nou, nee. Het getouwtrek achter de schermen is nog in volle gang.

Het zijn zware tijden voor Radio 6. Sinds begin dit jaar de Raad van Bestuur van de publieke omroep liet weten dat het per 1 januari wil stoppen met de soul- en jazzzender, wacht het platform vol spanning op uitsluitsel van staatssecretaris Sander Dekker. Hij is het die formeel besluiten van NPO over het starten of eindigen van hoofdzenders of themakanalen moet goedkeuren. De staatssecretaris heeft een definitief besluit voor zich uit geschoven en zegt in gesprek te zijn met NPO, maar werd tijdens het debat over de Mediawet wel onder druk gezet door de Kamer. SP-kamerlid Jasper van Dijk probeerde met een motie te vragen om de redding van de zender, maar dat lukte niet. Een minder ambitieuze motie van D66-kamerlid Kees Verhoeven en PvdA’er Mohammed Mohandis kreeg wel een meerderheid. Hun dringende verzoek: bied het repertoire van Radio 6 fatsoenlijk onderdak.
 
Meer Nederlandstalige muziek
De staatssecretaris kan zo’n motie echter prima naast zich neerleggen, en dat geldt ook voor de top van NPO. Denk bijvoorbeeld terug aan de motie die een paar jaar terug werd aangenomen over meer Nederlandstalige muziek op Radio 2. De toenmalige staatssecretaris zag er niets in, het bestuur van NPO was zelfs zeer principieel tegen, omdat het beschouwd werd als ongewenste bemoeienis van de politiek met de inhoud van programma’s. Het was immers geen wettelijk opgelegd quotum, zoals dat in Frankrijk van kracht is. Kortweg: hier gaat de Kamer niet over, wij zijn geen verlengstuk van de politiek. Er kwam niets van terecht.
 
Wat betekent zo’n motie dan wel? Het besluit van het NPO-bestuur ligt uiteraard gevoelig. Natuurlijk, het is begrijpelijk in het kader van de bezuinigingen die de laatste jaren vanuit Den Haag opgelegd zijn en die Hilversum ook in de toekomst boven het hoofd hangen. Radio 6 wordt als het ware geslachtofferd als signaal van goede wil naar Den Haag. NPO zal de staatssecretaris ook graag tegemoet willen komen in ruil voor hun grote doel: minder macht bij de omroepen, meer bij de koepelorganisatie. 
 
Diversiteitsprobleem
Toch is het natuurlijk ook gek. Radio 6 draaide jarenlang moeizaam, maar noteerde sinds het voorgenomen besluit tot opheffing de beste luistercijfers in zijn geschiedenis. De zender lanceerde recent de Soul & Jazz Awards, en heeft zijn eigen grote event met De Zwarte Lijst. Het is een antwoord op de veel te wit geachte Top 2000 van Radio 2. Als geheel is Radio 6 natuurlijk een mooie oplossing voor het diversiteitsprobleem van de publieke omroep: een zender waarop zwarte muziek en cultuur uitgebreid aan bod komt. 
 
Toch kwam er vanuit de omroepen niet heel veel verzet tegen het voorgenomen besluit. Op de VPRO en NTR na lijken de omroepen hun verlies te nemen. Daar zou de motie van D66/PvdA mogelijk wel invloed op kunnen hebben. Stel dat omroepen op Radio 4 zendtijd in moeten leveren of daar ineens jazz-programma’s moeten gaan maken? Daar ligt wellicht een mogelijkheid voor de voorstanders van Radio 6 om weg te komen met een zender of themakanaal in uitgeklede versie. Dat zou bijvoorbeeld een zender zonder presentatoren kunnen zijn maar met speciale evenementen zoals de Zwarte Lijst. Of juist een zender met enkel ‘gewone’ programma’s en juist geen uitstapjes naar festivals of eigen evenementen. Van zo’n themakanaal is al sprake in de plannen van NPO, al heeft zo’n kanaal wel een schijntje van het huidige budget van Radio 6. Een tussenoplossing - themakanaal met meer budget - zou dus kunnen, maar zal in de wandelgangen ook als een nederlaag voor NPO gezien worden: zie je wel, die klojo’s durven niet door te pakken.
 
 
VPRO en NTR maken zich intussen als enige hard voor experiment en alternatief geluid binnen de soul en jazz. Zij willen graag dat Radio 6 verder gaat dan de meer gelikte soul en r&b die je overdag hoort. Die mentaliteit past goed bij de opvatting over de publieke taak van staatssecretaris Dekker. Kortom: potentie en politiek belang zijn er wel degelijk. De VPRO zou een dagelijks programma op klassieke zender Radio 4 ook een goed idee vinden. In Engeland gebeurt dat ook op BBC 3, en in het verleden gebeurde het in Nederland ook. Interessante optie dus, mits dat verder mag gaan dan toegankelijke soft-jazz of de klassiekers van Miles Davis. En ook belangrijk: mits aangevuld met andere distributiekanalen, zoals een website of YouTube. Zoals bekend liggen de omroepen daarover al een tijd overhoop met NPO, dat alle content het liefst bij zichzelf wil houden en flink snoeit in het online aanbod. Wat het voorgenomen besluit van NPO in elk geval eens te meer laat zien, is dat NPO geen al te groot belang hecht aan het vrijmaken van budget voor andere muziek dan mainstream. Met 3voor12 lukt dat in zekere zin wel, voor andere genres is de spoeling erg dun. 
 
Hoe het ook zij, het gesprek over Radio 6 achter de schermen is hiermee nog niet ten einde. Maar dat de zender volgend jaar in de huidige vorm nog steeds bestaat? Die kans is inderdaad nog wat kleiner geworden.