Het bizar drukke najaar van Bas Bron

Van de Jeugd naar Fatima Yamaha

Atze de Vrieze ,

Wie dacht dat Drake en Diplo de meest productieve artiesten van 2015 zijn, heeft niet opgelet wat er allemaal uit de studio van Bas Bron gekomen is. Dit najaar verschijnen maar liefst vier albums die volledig bedekt zijn door zijn vingerafdrukken. Natuurlijk is er het vijfde album van De Jeugd Van Tegenwoordig, dat als ode aan de vrouw schreeuwt om glijerige synthproducties van de Neger des Heils. Maar er is meer: met het jonge talent Jelmer Schütte vormt hij Belmer, Vjèze Furs protégé Donnie kreeg een album met zijn beats, en ondertussen maakt Bron internationaal furore als Fatima Yamaha.

“Als Bas Bron een tennisser was, dan had hij de backhand van Federer, de service van Sampras en het haar van Agassi.” Rapper Donnie, fenomeen uit Amsterdam Noord, duidt de kunsten van Bas Bron. “Naast r&b, hiphop en funk zou Bas eigenlijk zijn eigen genre moeten krijgen.” Bas Bron. Al een paar jaar voor hij toesloeg met De Jeugd van Tegenwoordig, kenden we hem van zijn funkbandje Bastian, waarmee hij hit You’ve Got My Love scoorde. Niet in de laatste plaats door die gezellige ‘tietenclip’ natuurlijk. Met het electroproject Comtron probeerde hij het in de underground, en dan was er ook nog eens Seymour Bits. Het liep altijd al door elkaar, maar dit jaar is het pas echt dringen met alle Bas Bron-producties.
 
En dat terwijl de producer ontzettend zuinig is op zijn werk. Met al die Jeugd-hits zullen de rappers ongetwijfeld in de rij staan, maar eigenlijk alleen De Jeugd krijgt zijn beats. En nu dus Donnie. Met dank aan Vjèze Fur. “Ik denk dat het voorbedachte rade was”, zegt Donnie. “Het oorspronkelijke idee was een gezamenlijke EP te maken met Freddy, alleen kwam hij niet opdagen in de studio. Bas zei: weet je wat, we beginnen gewoon. Die dag maakten we Marilyn Monroe. Hoe langer we bezig waren, hoe harder ik het vond. Shit man, ik werk met Bas, we maken tracks in een kwartier, en terwijl ik aan het opnemen ben, heeft hij alweer iets nieuws verzonnen. Het is best wel uniek dat ik beats van hem krijg. Alleen ik en Fatima Vespa.”
Mediterraanse keuken
Nou ja, en Jelmer Schütte dus, een 21-jarige producer Enschede die de afgelopen drie jaar met Bron sleutelde aan het album Metropolis Paralello. Naast de volvette funk op Donnie's album en de ballades op De Jeugd’s Manon is het album van Belmer (zo heten ze samen) opvallend druk, geïnspireerd door de footwork producties van DJ Rashad. “Bas stuurde me een mail toen hij muziek van mij op Soundcloud hoorde. Hij zei: ik vind je muziek super, laten we een keer afspreken. Op de een of andere manier snapte ik niet dat ik natuurlijk meteen in de trein naar Amsterdam moest stappen - ik zat ook nog gewoon op school - dus op een gegeven moment was Bas het zat en is hij naar mij toe gekomen.”
 
Hoe verschillend al die albums ook zijn, bij vrijwel elke productie hoor je direct dat hij van Bas Bron is. Hoe kan dat eigenlijk? Jelmer Schütte: “Bas heeft zichzelf al toen hij een jaar of twintig was zes stijlen aangeleerd, de zes dingen die hij echt tof vindt. Zijn hele sound is daaraan gewijd. Soms valt er iets af of komt er iets bij, maar het is net als de Mediterraanse keuken: met steeds dezelfde kruiden kun je oneindig variëren. Het was soms bizar om te zien. Dan maakte ik een beat, en zei hij: oh, ik weet wel iets. Een halve minuut later had hij het geluid te pakken dat je op alle Jeugd albums hoort.”
 
Corny-meter
Die sound is behoorlijk breed. Zet die plaat van Belmer maar eens aan en constateer typische Bas Bron synth chops in de track Major, maar evengoed een volvette, uitwaaierende Bas Bron melodie in de volgende track, True At First Light. Hoor de typisch flashy Bas Bron bassline in Manon van De Jeugd of in Batras van Donnie. Wat steeds terugkeert: een liefde voor de overdaad aan synths van de 80s electrofunk, zo over de top dat een glimlach niet te vermijden is. Altijd net een stapje verder op de corny-meter dan de meeste anderen durven gaan. Vooral bij De Jeugd werkt dat natuurlijk als een trein, al heeft hij ook keer op keer bewezen dat elektronische tranentrekkers bestaan.
“Maar het beste is toch dat hij echt liedjes kan arrangeren”, zegt Jelmer Schütte. “Het is niet alleen sound design of goede hooks. Bij veel producers is dat het probleem: je hebt allemaal riedeltjes en ideetjes die mogelijk in een nummer passen. Hij analyseert direct waar het in de song moet.” Donnie: “Razendsnel is hij. Binnen vijf minuten heeft hij een concept. Sommige mensen lullen alsof ze Timbaland zijn en komen dan met een beat van niks. Bij Bas dien je ook geen verzoekjes in voor een trompetje hier of een Andre Rieu dirigeerstukje daar. Hij maakt de beat.”
 
Ballads-only-show
Nu is het ook weer niet zo dat alles wat Bas Bron aanraakt in goud verandert. Zo zijn Belmer noch Donnie dit jaar doorgebroken, bleven Seymour Bits en Comtron in de marge en was de laatste plaat van Bastian zelfs een flop. Wat betreft de nieuwe Jeugd-plaat moeten we het nog een beetje afwachten. Op de radio werd de eerste single nog niet meteen een hit, live moet ie ook nog wat groeien, en voor de rest staan op het album ook niet echt potentiële radionummers. Geen lekkere meezingers, geen dansbare elektropop met schunnige teksten. Manon is een gedurfd album, met opvallend veel glijnummers als BPM69 en Broertje Ik Heb Je. In autotune walhalla Futurophobia trekt de zin van het leven in glinsterend roze aan ons voorbij. De die-hard Jeugd-liefhebber weet genoeg: vastbijten en hopen op die langverwachte ‘ballads-only show’ in witte pakken.
 
Maar ach, De Jeugd heeft altijd lak aan verwachtingen gehad, en dat lijkt alleen maar erger te worden. Dat de Jeugd het zichzelf met elke plaat moeilijker en moeilijker maakt, is voor minstens de helft te danken aan Bas Bron. Hij was het die de leadtrack van Ja, Natuurlijk voorzag van een bloedirritante sirene (live een sensatie) en tweede single Een Barkie van een heeeele lange synthsolo. Hij was het ook die de negen minuten van Dromen Van Karton volspeelde, het meest bizarre en meest duistere nummer dat De Jeugd ooit maakte. Vervelende enfants terribles zijn de vier niet meer, niemand laat zich nog te grazen nemen in een interview, en toch blijven ze onvoorspelbaar en eigenwijs.
 
Mysterieuze dame
Toch heeft Bron dit jaar zijn hit te pakken, en dat met een tien jaar oude track: What’s A Girl To Do van Fatima Yamaha, een trage electrofunkproductie die steeds vaker en vaker opduikt op dansvloeren. Met een Scarlett Johansson sample en een ongelofelijk ruimtelijke productie (zeker voor ideeënkanon Bas Bron) springt Fatima Yamaha er steeds tussenuit. Eerst verschool de producer zich nog achter een mysterieuze dame met Oriëntaalse roots, maar sinds Pitch en Dekmantel Festival weten we dat hij er toch echt zelf achter zit. Zelf wil ie er niks over zeggen (zoals ie eigenlijk helemaal niets over zichzelf wil vertellen), behalve dit: 
 
========================================
Fatima Yamaha is not only the creator of this music, she is
also the subject of it. Each song explores the concept, the
live, the joys and struggles of a girl born between worlds.
Born between ages. Too many words might upset this
delicate self-exploratory cycle.
 
At the moment she humbly declines all requests for interviews
but is honoured by your interest.
========================================
 
Gelukkig hebben we inmiddels heel wat wapenfeiten. What’s A Girl To Do - oorspronkelijk track B2 op een EP - groeide de afgelopen jaren al uit tot een dj-favoriet, vaak bewaard voor de grote finale van een lange nacht. Dixon draaide hem, in de Glasgow scene rond Jackmaster is het zelfs een ware klassieker. Andere Schot Hudson Mohawke samplede de track op zijn nieuwe album, en toen Dekmantel halverwege het jaar aan de bel trok om die mysterieuze tune gezamenlijk met Magnetron op vinyl uit te brengen, kwam de hype echt los. De Fatima Yamaha EP is inmiddels de grootste hit ooit op het Dekmantel label.
 
“Het is een melancholische track die je op de dansvloer kunt draaien, maar ook thuis”, zegt Casper Tielrooij van Dekmantel. “Het zit overal een beetje tussen. Het is electro, house, poppy, het heeft de typische electrofunk sound die hij altijd heeft. Op de een of andere manier past het ook goed bij de tijdsgeest. Met Comtron bijvoorbeeld kwam hij toen de electro wave net weer een beetje afnam. Dit is een heel goede cross-over-track die echt opvalt. Dj’s zijn altijd op zoek naar een plaat waar ze naartoe kunnen bouwen, en deze is daar bij uitstek geschikt voor. Zelf hebben we afgelopen week voor het eerst een set met What’s A Girl To Do afgesloten, in Madrid. We keken elkaar aan en concludeerden: ja, dit is het moment. Iedereen was euforisch. Het is een track met veel impact als je hem op het goede moment dropt.”
 
Zo groeide Fatima Yamaha de afgelopen maanden uit tot het geheime wapen in een heleboel dj-tassen, en dat had Bas Bron tien jaar geleden vast niet voor ogen. Nu pakt hij door ook: Fatima Yamaha leeft zoals ze nooit geleefd heeft. 27 november nog verschijnt er een album bij zijn eigen Magnetron, in het voorjaar een nieuwe EP bij Dekmantel, en Fatima treedt ook op. “Die show bij ons was een van mijn favorieten van heel Dekmantel Festival”, zegt Casper Tielrooij. “Ik stond daar echt met kippenvel. Vrij snel daarna deden we een avond met hem in Glasgow. Zijn populariteit daar is niet te geloven. Wij moesten voor hem draaien, en hadden echt het gevoel een voorprogramma te zijn. Zodra hij zich liet zien begonnen mensen te joelen. En ook hier gaat het snel: onze avond met Dekmantel Soundsystem en Fatima Yamaha in het Westergastheater verkocht in een dag uit. Hij zit nu bij dezelfde agent als Jamie XX en Joy Orbison, en die gaan volgens mij precies het juiste doen: veel tegenhouden, alleen goede shows doen. Van al zijn alter ego’s is Fatima Yamaha nu het meest succesvol.”

Te zien: vrijdag 30 oktober, TivoliVredenburg, Fatima Yamaha bij Catch Festival