Editors vraagt Paard van Troje om mee te veranderen

Den Haag ziet de band schijnen zonder poespas

Tekst: Joeri Gordijn, foto's: Stephan Kaffa ,

Editors presenteert vandaag het nieuwe album in een ‘zaaltje’ als het Paard van Troje. Zonder special effects, zonder beeldschermen, geen vuurwerk, een muzikaal droomscenario. Maar naar welke Editors gaan we vanavond kijken? Spelen ze het nieuwe – elektronische – album integraal? Krijgen we nog wat oud gitaargeweld voorgeschoteld? Of kan dat wel samen? Ja hoor, vanavond bij 3voor12 Presenteert… Pias Nites ontdekken we dat er maar één versie van Editors bestaat. Die van nu. Binnenkort terug te zien op 3voor12, lees nu alvast het verslag.

“Ze zijn wel veel veranderd hoor”, concludeert een dame van middelbare leeftijd in de rij voor het Paard van Troje in Den Haag. “De band maakt tegenwoordig veel meer dancemuziek, ik ben benieuwd.” Dat is wat je krijgt als je als band een verandering doormaakt: fans groeien mee of blijven hangen. Editors ging van epische piano/gitaar songs (gitaar hoog in de lucht, blik in de verte en als je geluk hebt klimt Tom Smith ook nog eens de piano op) naar met synths overladen mantra’s op het nieuwe album IN DREAM. Die verandering maakt vanavond extra speciaal. En een beetje spannend.

Voorprogramma Elliot Moss mag het feestje openen. Met zijn ietwat nerd-achtige voorkomen en ingewikkelde songstructuren is de vergelijking met Alt-J snel getrokken. Maar Moss leunt iets meer op zijn gitaarspel en laat zich meedragen door zijn drummer en bassist. De liedjes zijn ingetogen en worden ingevuld met synths van band en elektronische drums. De drummer gaat op de momenten dat hij zelf geluid mag maken wel helemaal los, als een bezeten windmolen beukt hij de set tot een prachtig einde. 

Editors komt in kleine bezetting op, Tom Smith heeft zijn armen hoog in de zij opgetrokken en zal ze vanavond niet meer naar beneden laten. Of Smith hier nu op het podium zou staan, was voor aanvang nog spannend: hij is een beetje ziekjes. Vanwege Smith’s gezondheid werd pas afgelopen maandag dit optreden bevestigd en bij de signeersessie in boekhandel Paagman in Den Haag liet de zanger het ‘s middags nog afweten. Gelukkig is de stem van Smith zelfs met een verkoudheidje nog indrukwekkend. De set begint met No Harm, de dreigende opener van het nieuwe album.

Na No Harm neemt Editors het publiek via Sugar - van voorlaatste album The Weight Of Your Love - mee terug de tijd in. Met een blok Munich, Blood en An End Has Start neemt de band de angst weg dat er vanavond enkel nieuw werk wordt gebracht. Het Haagse publiek zingt elk woord mee, ook bij de nieuwste nummers, en eet uit de handen van Smith. Een klein duimpje omhoog doet het Paard al ontploffen.

De mix van nieuwer en ouder werk maakt meteen de lijn duidelijk. Ook al is de sound van de nummers verschillend, het blijven allemaal grootse liedjes met grootse gebaren. Dat de dreunende en dwingende gitaarakkoorden plaats hebben gemaakt voor dreunende arpeggio’s uit synthesizers maakt niets uit. Het geeft Smith zelfs meer ruimte, zonder gitaar in de hand wordt zijn theater enkel groter. Met een album dat slechts een paar uur uit is, voelt het optreden nu al als een soort greatest hits show, omdat elk liedje in potentie het beste liedje van Editors kan zijn. Oud en nieuw. 

Een groot deel van het nieuwe album komt voorbij, en de stem van Smith houdt het bij vlagen maar net. De falsetto - het hoge ‘Bon Iver’ stemmetje - die Smith in de laatste twee albums ontdekt heeft, breekt bijna tijdens All The Kings. Aan de zijkant van het podium staat de tourmanager continu met een pot thee in de handen. Smith geeft alles en schor snikkend trekt hij de band de eerste finishlijn over.

Na een korte pauze komt Smith in zijn eentje terug het podium op. Met akoestische gitaar geeft hij een hartverscheurende versie van Smokers Outside the Hospital Doors weg, het publiek zingt uit volle borst mee. De rest van de band sluipt achter Smith het podium weer op.

In Ocean of Night zingt Smith: “This is your slow dance, this is your chance to transform”, alsof hij de vrouw uit de rij eerder vanavond persoonlijk wil vertellen dat er nog tijd is om mee te veranderen. Dat het niet te laat is. Het liedje eindigt in herhalende en bijna hypnotiserende mantra’s die het nieuwe album zo typeren. Opvallend is ook dat de mannen in de zaal het dansen van Smith lijken te willen kopiëren, met spastisch bewegingen en grootse gebaren als resultaat.

Tijdens Papillon komt de avond tot zijn hoogtepunt. Hier is geen vlammenwerper of vuurwerk nodig, het enige wat Smith hoeft te zeggen is “Den Haag are you ready?” Het licht wordt fel, “It kicks like a sleep twitch!”, en de zaal ontploft. Papillon is inmiddels al zes jaar oud maar voelt nog steeds als de ‘nieuwe’ Editors.

Editors begon de avond met het eerste nummer van de nieuwe plaat en eindigt met de laatste. Marching Order maakt de avond compleet, Smith geeft het Paard zijn laatste zweepslag en de band maakt grapjes met elkaar op het podium. Het Paard heeft misschien wel één van de beste shows van het jaar binnen weten te halen en natuurlijk staat Editors weer een zegetocht langs de concertzalen te wachten. 4, 5, en 6 november staat de band in ieder geval in de HMH - dat is meer de grootte die bij ze past. Maar in een klein zaaltje was het des te indrukwekkender.

3voor12 nam de show van Editors in beeld en geluid op. Binnenkort dus terug te zien!