Als een popconcert uitverkocht is, kun je proberen een kaartje te kopen via secondary ticketing. Dat zijn sites waar mensen hun kaartje te koop aanbieden, vaak tegen een hoger bedrag dan de concertpromotor oorspronkelijk vroeg. Handig natuurlijk, als je koste wat kost naar binnen wilt. Maar hoe goed is dat geregeld? Het consumentenprogramma Kassa van de Vara pakte vier weken geleden nog uit met Muse fans Tijn en Loes, die naast tickets voor ZiggoDome grepen en zich verbaasden over de hoge prijs van tickets op handelsites. Op de officiële site van Ticketmaster zijn de kaarten binnen enkele minuten uitverkocht. Op handelsite Seatwave zijn meteen al 883 kaartjes te vinden, voor een flink hogere prijs. Dat ziet er op zijn minst verdacht uit.
Hoe de concertmarkt in bed belandde bij de gehate online tickethandelaars
Ticketmaster koopt Seatwave, Mojo zegt vertrouwen in wet op
Schande! Woekerprijzen! Zwarthandel! De opwinding van concertgangers, politici en promotors over parasiterende handelaren op internet is niet van gisteren. Sterker nog: al vijf jaar geleden werd er in de Tweede Kamer een wet over aangenomen. Maar terwijl die wet nog altijd in de la ligt bij de Eerste Kamer, kiest de markt eieren voor zijn geld. De belangrijkste promotors van concerten en festivals, zijn inmiddels in zee gegaan met secondary ticketing bedrijven. Wat is er gebeurd? In een gezamenlijke uitzending van Argos en 3voor12 besteedt de VPRO aandacht aan de kentering in de online tickethandel.
In bed met de vijand
De verontwaardiging hierover is niet nieuw. Wel nieuw is dat Seatwave sinds ongeveer een jaar eigendom is van Ticketmaster, het bedrijf dat ook de primaire kaartjes voor de show verkocht. Daarmee is Mojo Concerts, de grootste promotor van concerten en festivals in Nederland, direct gelieerd aan wat vroeger de gedoodverfde vijand was. Ze zijn niet de enige: het grote Amerikaanse bedrijf SFX ging een megadeal aan met secondary ticketer Viagogo. SFX is ook eigenaar van ID&T, Air Events en Awakenings en daarmee marktleider als het gaat om dance festivals in Nederland.
Volgens Marjanne Manders was de overname van Seatwave door Ticketmaster in eerste instantie een onaangename verrassing. “Het was een internationale beslissing. Zoals je weet vallen Ticketmaster en wij onder hetzelfde moederbedrijf. Ons werd een toekomstbeeld geschetst, waarbij je een ‘seatplan’ krijgt waarin je precies ziet welk kaartje je koopt. Je ziet dan bijvoorbeeld in groen een primair kaartje op de tweede rang achterin voor 35 euro en in rood een tweedehands kaartje in het voorste vak voor 200. Voor ons is dat, mild gezegd, enorm wennen, omdat we heel lang tegen tickethandel gestreden hebben.”
Als Mojo geen Amerikaans moederbedrijf had, was deze stap nooit genomen? “Nee, dat denk ik niet. Voor ons is belangrijk dat we als promotor de garantie hebben dat geen kaarten van ons door Ticketmaster op Seatwave gezet worden. Seatwave is een soort marktplaats waar handelaren of consumenten op kunnen zitten, wij willen niet dat er rechtstreeks kaarten van ons op belanden.”
De verontwaardiging hierover is niet nieuw. Wel nieuw is dat Seatwave sinds ongeveer een jaar eigendom is van Ticketmaster, het bedrijf dat ook de primaire kaartjes voor de show verkocht. Daarmee is Mojo Concerts, de grootste promotor van concerten en festivals in Nederland, direct gelieerd aan wat vroeger de gedoodverfde vijand was. Ze zijn niet de enige: het grote Amerikaanse bedrijf SFX ging een megadeal aan met secondary ticketer Viagogo. SFX is ook eigenaar van ID&T, Air Events en Awakenings en daarmee marktleider als het gaat om dance festivals in Nederland.
Volgens Marjanne Manders was de overname van Seatwave door Ticketmaster in eerste instantie een onaangename verrassing. “Het was een internationale beslissing. Zoals je weet vallen Ticketmaster en wij onder hetzelfde moederbedrijf. Ons werd een toekomstbeeld geschetst, waarbij je een ‘seatplan’ krijgt waarin je precies ziet welk kaartje je koopt. Je ziet dan bijvoorbeeld in groen een primair kaartje op de tweede rang achterin voor 35 euro en in rood een tweedehands kaartje in het voorste vak voor 200. Voor ons is dat, mild gezegd, enorm wennen, omdat we heel lang tegen tickethandel gestreden hebben.”
Als Mojo geen Amerikaans moederbedrijf had, was deze stap nooit genomen? “Nee, dat denk ik niet. Voor ons is belangrijk dat we als promotor de garantie hebben dat geen kaarten van ons door Ticketmaster op Seatwave gezet worden. Seatwave is een soort marktplaats waar handelaren of consumenten op kunnen zitten, wij willen niet dat er rechtstreeks kaarten van ons op belanden.”
De wet is waardeloos
Even terug naar de periode 2007 tot 2010, toen het nog een nieuw fenomeen was. De opwinding groot. De markt zelf begon een actie, genaamd Weet Waar Je Koopt. Gepleit werd ook voor een wet die een einde moest maken aan dit soort woekerpraktijken. Na veel getouwtrek en wat water bij de wijn werd de wet uiteindelijk aangenomen. SP’er Arda Gerkens was destijds de voortrekker van het initiatief. Zij zegt nu: “De reden waarom het CDA en de SP met deze wet begonnen zijn is het feit dat er kaarten uit de markt worden getrokken voor evenementen, met geen ander doel dan ze voor een hogere prijs te verkopen. Er wordt geen toegevoegde waarde bij gegeven, er is geen extra dienst, het gaat om geld maken.”
Maar die wet, daar gelooft de markt inmiddels zelf allang niet meer in. Niet alleen omdat hij nog altijd niet door de Eerste Kamer is, maar ook omdat de uiteindelijk aangenomen versie volgens velen niet toereikend is.
Marjanne Manders van Mojo zegt: “Vijf jaar later vinden we hem eigenlijk een beetje achterhaald, wat lastig is omdat we er zelf voor hebben gelobbyd. De grootste bottleneck zit hem erin dat de bezoeker zelf geld terug moet gaan vragen. Je moet naar een geschillencommissie of naar de rechter. Eerder was het idee dat de consumentenautoriteit of de politie die rol zou vervullen. Ik denk dat dit niet gaat werken. De consument gaat niet voor een paar tientjes naar de rechter. Je ziet ook dat in landen waar de wet wel is - ook daar waar de consumentenautoriteit in het verhaal betrokken is - het effect nul is. Secondary ticketing is gewoon door gegaan, vanuit een ander land. Dat zie je bijvoorbeeld in Frankrijk en in een aantal staten in de VS.”
Sceptisch
Maarten van Beusekom van Awakenings sluit zich bij haar aan. “Je hebt momenteel twee varianten: de zogenaamde ‘illegale variant’, waar woekerprijzen worden gehanteerd, en de legale partijen als Viagogo en Ticketswap. Wij zijn een strijd aan het voeren tegen de illegale variant. Dat is dweilen met de kraan open, waardoor wij nu besloten hebben om met de legale variant in zee te gaan.”
Even terug naar de periode 2007 tot 2010, toen het nog een nieuw fenomeen was. De opwinding groot. De markt zelf begon een actie, genaamd Weet Waar Je Koopt. Gepleit werd ook voor een wet die een einde moest maken aan dit soort woekerpraktijken. Na veel getouwtrek en wat water bij de wijn werd de wet uiteindelijk aangenomen. SP’er Arda Gerkens was destijds de voortrekker van het initiatief. Zij zegt nu: “De reden waarom het CDA en de SP met deze wet begonnen zijn is het feit dat er kaarten uit de markt worden getrokken voor evenementen, met geen ander doel dan ze voor een hogere prijs te verkopen. Er wordt geen toegevoegde waarde bij gegeven, er is geen extra dienst, het gaat om geld maken.”
Maar die wet, daar gelooft de markt inmiddels zelf allang niet meer in. Niet alleen omdat hij nog altijd niet door de Eerste Kamer is, maar ook omdat de uiteindelijk aangenomen versie volgens velen niet toereikend is.
Marjanne Manders van Mojo zegt: “Vijf jaar later vinden we hem eigenlijk een beetje achterhaald, wat lastig is omdat we er zelf voor hebben gelobbyd. De grootste bottleneck zit hem erin dat de bezoeker zelf geld terug moet gaan vragen. Je moet naar een geschillencommissie of naar de rechter. Eerder was het idee dat de consumentenautoriteit of de politie die rol zou vervullen. Ik denk dat dit niet gaat werken. De consument gaat niet voor een paar tientjes naar de rechter. Je ziet ook dat in landen waar de wet wel is - ook daar waar de consumentenautoriteit in het verhaal betrokken is - het effect nul is. Secondary ticketing is gewoon door gegaan, vanuit een ander land. Dat zie je bijvoorbeeld in Frankrijk en in een aantal staten in de VS.”
Sceptisch
Maarten van Beusekom van Awakenings sluit zich bij haar aan. “Je hebt momenteel twee varianten: de zogenaamde ‘illegale variant’, waar woekerprijzen worden gehanteerd, en de legale partijen als Viagogo en Ticketswap. Wij zijn een strijd aan het voeren tegen de illegale variant. Dat is dweilen met de kraan open, waardoor wij nu besloten hebben om met de legale variant in zee te gaan.”
Net als bij Mojo komt ook bij Awakenings het besluit om samen te werken met een tickethandelaar uit Amerika: Viagogo. Van Beusekom: “Dit komt vanuit SFX. Grote baas Robert Sillerman zelf heeft een speech gehouden waarom hij deze deal heeft gemaakt. Vooral in Amerika worden heel veel tickets - soms wel tachtig procent - verkocht via secondaire sites. Hij was daar klaar mee, want zo verdient iedereen er geld mee, behalve de artiest en de promotor. Hij zei: als wij nou een partner hebben in de markt, kunnen we hem misschien enigszins reguleren. Iedereen - inclusief ikzelf - was daar sceptisch over, maar het belangrijkste is dat je de prijs kunt reguleren en de echtheid kunt garanderen.”
Geen concrete cijfers
Het gekke aan de ticketmarkt, is dat eigenlijk niemand weet hoe groot het probleem nu eigenlijk is. Dat tickets worden aangeboden voor veel geld, betekent dat nog niet automatisch dat ze ook voor die prijs van eigenaar verwisselen. Omdat veel ticketsites in de loop der jaren slim omgevormd zijn tot marktplaatsen waar zogenaamd ‘normale mensen’ hun tickets doorverkopen, is het verschil tussen gewone concertliefhebbers en handelaren vaag geworden. Over het totaal aantal kaarten dat echt aan de markt onttrokken wordt speciaal voor doorverkoop bestaan geen betrouwbare cijfers.
Dus hoe groot is nou precies die online tickethandel? Arda Gerkens: “Dat is de grote vraag, die we in 2010 ook veel gesteld hebben. Nicolien van Vroonhoven en ik hebben destijds gesproken met het SEO (Stichting Economisch Onderzoek), maar een onderzoek bleek 25.000 euro te kosten. Dat vonden wij veel geld. Er is een onderzoek van de RUG, maar dat is nogal gammel en staat vol aannames. Het enige dat we hebben zijn praktijkvoorbeelden, zoals mensen die met een cashback-situatie te maken hebben. Ook de hoeveelheid no-shows is een symptoom. Bij sommige concerten komt 20% van het aantal verkochte kaarten niet opdagen. Dat geeft aan dat er behoorlijk wat uit de markt gehaald wordt.”
Wat we wel weten is dat de afgelopen drie jaar een nieuw, ticketplatform is doorgebroken op de Nederlandse ticketmarkt. Het heet Ticketswap en heeft met name in de dancewereld een sterke positie verworven. Tot de overname door SFX werkte Ticketswap nauw samen met Awakenings, dat doet het nu nog met een grote partij als DGTL. Voor het DGTL festival in april wisselden per festivaldag zo’n duizend tickets per festivaldag van eigenaar. Daarmee lijkt Ticketswap te voldoen aan een grote behoefte bij het publiek om gewoon - en tegen een fatsoenlijke prijs - je kaartje van de hand te doen. In tegenstelling tot platforms als Viagogo en Seatwave zie je bij Ticketswap niet direct na aanvang van de voorverkoop grote pakketten tickets doorverkocht worden. Uniek aan Ticketswap: het hanteert een maximale prijs van 120% van het origineel. Precies zoals de SP dat graag zou willen.
Hans Obers van Tickerswap bekijkt de handelingen van Seatwave en Viagogo met argusogen, en toch ziet hij er geen gevaar in voor zijn eigen bedrijf. “Ik geloof dat op de lange termijn de eerlijkheid die wij hanteren het langst duurt. Die markt staat al jaren in een slecht daglicht, en wij proberen het open te breken.”
3voor12 en Argos spraken met verschillende hoofdrolspelers in de ticketmarkt. Lees hier de gesprekken met Mojo Concerts, Awakenings, Tickerswap en de initiatiefnemers van de wet, de SP: