Het laatste album Third dateert alweer uit 2008, en het is nog altijd wachten op nieuw werk. Naar verluidt maken ze daar deze zomer plannen voor. De kans op vers materiaal is dus zeer gering. Nog even voor de duidelijkheid: de setlist op Lowlands is logischerwijs nog niet bekend. Er valt echter al veel te voorspellen. Door de jaren heen spelen ze namelijk vaak dezelfde tracks, en dat geldt ook voor de volgorde. Daarom tien nummers waarvan je kunt uitgaan, dat ze zeker gespeeld gaan worden.

De perfecte opener, en de vaste nummer één van de setlist. Het is tevens de openingstrack van hun laatste album Third. Silence begint met een Spaans gesproken sample (ook live), gevolgd door een instrumentale chaos met repeterende drums. Na twee minuten valt de drumpartij voor een groot gedeelte weg en rijst de herkenbare ijzingwekkende stem van Gibbons uit de schaduw. “Tempted in our minds. Tormented inside, lie”, zingt de zangeres benauwend. Deze betrouwbare openingstrack, die live soms wordt uitgebreid, werkt altijd, en zet direct de toon voor de rest van het optreden.

Deze track krijgt vaak de tweede of derde plek toebedeeld, terwijl het toch écht het eerste nummer van het album Dummy is. Het is een groovende song, waarin vooral de herhalende triphopbeat een belangrijke rol speelt. De track ademt, doordat het niet vol zit met instrumenten, maar weet toch een verstikkend gevoel mee te geven. Mede door de geluidseffecten die hier en daar naar boven komen drijven. De benauwende sfeer die in Silence wordt neergezet bouwen de Britten live verder uit in Mysterons.

Eén van de favorieten van Thom Yorke en consorten. Regelmatig coverde Radiohead dit nummer om de verveling van het soundchecken tegen te gaan. Portishead speelt deze track vaak aan het begin van de set. The Rip begint met akoestisch gitaargetokkel, dat halverwege subtiel overgenomen wordt door een elektrische bas op keyboard. Deze zeer geslaagde hook in combinatie met de up-tempo drums en dromerige zang werken live erg goed.

Na The Rip is het vaak de beurt aan Sour Times, afkomstig van het debuutalbum. In vergelijking met het eerstgenoemde nummer is deze rustiger qua tempo. Ook zit er veel meer zang in het nummer, met tevens een aanstekelijk refrein. Dat laatste zit niet in The Rip. ‘Cause nobody loves me. It’s true. Not Like You Do’, zingt Gibbons. Zoals de titel al doet vermoeden is dit een neerslachtig nummer, waar de focus met name ligt op de zang.

Hoe kan je het beste een set breken? Portishead lijkt steevast te kiezen voor een stevige track. Een veel harder nummer dan Machine Gun heeft de band (nóg) niet geschreven, en daarom wordt het vaak in midden van de set gespeeld. Het is de eerste single van het meest recente album Third en wordt gekenmerkt door zeer aanwezige, overstuurde drums. Portishead heeft de reputatie nummers live net zo te laten klinken als op plaat. Dat ligt bij deze track nét even iets anders. Thuis komen de kogels van de Machine Gun namelijk niet zó hard binnen als live. Misschien wel het meest opwindende live nummer van de band.

Het woord onheilspellend wordt vaak in de mond genomen wanneer er over de muziek van Portishead gesproken wordt. De gitaarriff van in dit nummer is een goed voorbeeld. De gitarist creëert een angstaanjagende sfeer door met halve tonen te spelen (denk aan de filmmuziek van Jaws). Het scratchen (met een vinyl plaat) is een ander typisch Portishead element dat in Over zit. Dit nummer wordt in de set vrijwel altijd na Machine Gun gespeeld. Wellicht om een groot contrast te creëren; van heftige vervormde drums, terug naar de leegte, om vervolgens weer op te bouwen.

Glory Box is afkomstig van debuutalbum Dummy en het meest beluisterde nummer van de band op Spotify. Deze track herken je aan de aflopende baslijn, eenvoudige drums, onheilspellende strijkers, vieze gitaaruitbarstingen en soulvolle jazz-zang. Het is een song die zich perfect leent voor het ‘type’ Cineville film. De Deense lugubere artfilm Antichrist (2009) van Lars von Trier gebruikt het nummer bijvoorbeeld ook. Glory Box wordt regelmatig gebruikt als signaal voor de naderende eindfase, en dús, ergens in het midden, tegen het einde aan, gespeeld.

Een nummer dat doorgaans vlák voor de toegift, als die er is, wordt gespeeld. In ieder geval komt deze track pas na Glory Box in de set. Cowboys is het openingsnummer van het tweede album van Portishead. De drums hebben hier een jazzy feel en de zang klinkt licht vervormd, alsof Gibbons door een radio zingt. Het zorgt voor een afstandelijk en beangstigend effect. Het einde komt in zicht.

Dé publieksfavoriet. Bij het aanslaan van de eerste keyboard akkoorden reageert het publiek meestal direct enthousiast. Roads is afkomstig van het debuutalbum en wordt meestal als een-na-laatste track gespeeld. Het is een nummer dat gaandeweg steeds verder wordt uitgediept zonder toe te werken naar een absolute climax. De track leunt vooral op de breekbare zang van Gibbons en de fragiele instrumentatie. Het is een song die je uitnodigt om met gesloten ogen zachtjes mee te zingen: ‘From this moment, how can it feel this wrong'.

3voor12-redacteur Atze de Vrieze omschreef dit nummer live als een krautrocktrip. Deze track wordt vrijwel altijd als afsluiter gebruikt. Je kan We Carry On als een trip ervaren door de sample die blijft hangen op één toon, en soms even weg valt, en dan weer op het irritante aan terug is. Ook de dissonante gitaarpartijen zorgen voor een psychedelisch effect. Met deze uitsmijter prikkelt de band voor de zekerheid nog één keer al je zintuigen.

KLIK HIER voor de prijsvraag: Hoe vaak en waar speelde Portishead in 1998 in Nederland?
Let op: Alleen antwoorden die voor vrijdag 18 juli 23.57 uur zijn ingestuurd dingen mee. Vergeet niet je naam, adres, geboortedatum en telefoonnummer te vermelden.

REAGEREN ONDER HET ARTIKEL HEEFT GEEN ZIN -> MAIL VIA BOVENSTAANDE LINK