Een aantal maanden terug was op de website van ITGWO een oproep vanuit Lab Vlieland te vinden waar geïnteresseerden met en zonder journalistieke achtergrond op konden reageren door hun onderzoeken in te sturen. Drie daarvan zijn uiteindelijk uitgekozen om aanwezig te zijn op het Lab, deel te nemen aan de workshops en hun kennis en ideeën uit te wisselen met andere aanwezigen, waaronder Jan van Kampen. Hij onderzoekt het verschil in stroomverbruik van jongeren en ouderen. “Toen ik thuis woonde kreeg ik regelmatig te horen dat ik de grootste stroomverbruiker van het huis was”, vertelt hij. “Ik besloot te onderzoeken of dat wel echt zo was en wat nu blijkt is dat het waarschijnlijk juist de oudere generaties zijn die het meeste stroom verbruiken. Doordat ze bijvoorbeeld oudere apparatuur gebruiken en minder LED verlichting.”
ITGWO14: Lab Vlieland onderzoekt duurzaamheid festival
Hoe duurzaam zijn we eigenlijk?
Het is zondagmiddag als we aanschuiven aan de picknicktafel die is omgedoopt tot redactietafel van Lab Vlieland. In de zon, naast het productiekantoor, ontmoeten we programma- en documentairemaker Misja Pekel van HUMAN en informaticastudent Jan van Kampen. Lab Vlieland is ontstaan onder invloed van ITGWO en nodigt studenten en vooruitstrevende producenten uit om oplossingsgericht bezig te gaan met de vaak alledaagse problemen waar het festival mee te maken heeft.
Het onderzoek van Van Kampen sluit aan op het thema dat Lab Vlieland dit weekend aanhoudt: duurzaamheid. “Vandaag de dag is duurzaamheid een veel gebruikt begrip”, legt Misja Pekel uit. “Het lijkt soms zelfs wel een marketingtruc. Mensen zijn er veel mee bezig omdat het steeds belangrijker gevonden wordt, maar het is goed om onszelf te blijven toetsen in hoe duurzaam we werkelijk zijn.” ITGWO wil graag slim omgaan met energie en grondstoffen en daar innovatieve festivalmakers letterlijk en figuurlijk de ruimte voor geven op het eiland. Dat stimuleert kritisch nadenken en daar speelt Lab Vlieland op in. Want hoe duurzaam zijn we nu eigenlijk in werkelijkheid?
“We zijn hier een heel weekend bezig met onderzoeksjournalistiek”, vertelt Pekel, die samen met economiejournaliste Irene Overduin van de Leeuwarder Courant workshops verzorgt. “In workshops leggen we uit wat onderzoeksjournalistiek inhoudt en wat je daarbinnen zoal tegenkomt. We wisselen ideeën uit met de deelnemers aan het Lab, onderzoekers in spe, en proberen ze te begeleiden, inspireren en informeren.” Van Kampen is één van die deelnemers, naast hem werkt er onder andere nog een koppel aan een onderzoek naar hoe er op de festivalcamping omgegaan wordt met afval. Zij spreken daar festivalondernemers en -bezoekers en doen verslag van die gesprekken.
Pekel werkt bij HUMAN onder andere aan het programma ‘medialogica’, waarin mediahypes worden ontleed en de betrouwbaarheid ervan in twijfel wordt getrokken. Dit weekend buigt hij zich samen met alle andere deelnemers aan Lab Vlieland over het begrip duurzaamheid. “In eerste instantie lijkt een festival misschien een vreemde plek voor een onderzoek als dit”, zegt hij. “Maar ITGWO houdt zich er ook mee bezig op verschillende vlakken. Veel mensen denken dat festivals er alleen zijn voor vermaak, maar wij laten zien dat er ook erg interessante initiatieven kunnen ontstaan.”
Na het festival wordt het project verder doorgetrokken en worden deelnemers begeleid in het vervolg van hun onderzoeken. Dit weekend worden voorlopige stukken geplaatst op de website van ITGWO. Wanneer de onderzoeken klaar zijn zullen die los van elkaar gepubliceerd worden.