ADE14: Duizelingwekkende sonische trip met 4DSOUND

Max Cooper bestookt bezoekers van 45 kanten

Tekst Ingmar Griffioen, foto's Jelmer de Haas ,

Dat klinkt goed: je publiek een unieke geluidservaring beloven, door het geluid met 48 boxen de zaal in te slingeren. Maar hoe pakt dat uit in het Compagnietheater aan de Kloveniersburgwal? Bijzonder spannend. De verlichting is minimaal; uitnodigend om je volledig over te geven aan dat ene zintuig waar het Amsterdam Dance Event om draait. En het geluid? Dat lijkt echt van alle kanten te komen.

Het Compagnietheater huist in een voormalige Lutherse kerk en heeft nog altijd een statig interieur. Een lange trap voert naar de eerste verdieping waar achter een dubbele deur een geluidsvacuüm is gecreëerd. We ontwaren slechts spaarzame lichtbronnen, enkele verlichte zuilen, wat rondwarende gestaltes en vooral mensen die gefocust lijken op de speakers. In het midden van de rechthoekige constructie staat een geconcentreerde Max Cooper achter de decks. Het idee was 48 luidsprekers, maar we tellen vijftien zuilen (drie rijen van vijf) die ieder drie speakers lijken te bevatten. 45 dus, bevestigd ter hoogte van de vloer, van je oor en eentje drie meter hoog. Het raster met die zogenaamde omni-directionele speakers moet ervoor zorgen dat geluid geen richting heeft.

Het lijkt wel alsof uit de ene paal het gedreun van de bas komt, uit de andere geknisper van electriciteit, helemaal van andere kant de claps en daar van rechtsonder die machinale techno. Of toch van linksboven? Missie geslaagd: het is niet altijd duidelijk waar het geluid vandaan komt. De geluiden lijken, onafhankelijk van elkaar, door de ruimte te bewegen en sommige bezoekers gaan op zoek naar de oorsprong. Het voelt soms als een koortsachtige droom en het desoriënterende effect van het bewegende geluid wordt versterkt door het weinige licht, wat rook en een zorgvuldige opbouw door de Londense dj. De beleving wordt intenser als je je ogen sluit, oordoppen uit doet en - vooral, als iedereen z'n klep houdt.
 

Max Cooper heeft een voorliefde voor techno, ambient, jazz en is bij vlagen wat te abstract voor sommige bezoekers. Het merendeel gaat echter volledig mee in een steeds diepere set. Cooper gaat van diepe, melodieuze techo, naar ambient jazzy met fragmentarisch modern klassiek, met soms het meeslepende gevoel van bijvoorbeeld Radiohead en dan weer de verknipte elektronica van Aphex Twin of Squarepusher. De meest bevreemdende geluiden komen voorbij, een shredder, een paal klinkt alsof je een vliegtuigtoilet doortrekt en knettert dan weer dusdanig dat we kortsluiting vermoeden. De kleine Brit trekt, uiterlijk onbewogen, vele registers open en je gaat daardoor steeds dieper in een sublieme set.

Zitten kan ook. Of tegen een paal leunen. Zweven mag ook. We zien vanavond esoterische bewegingen en knuffelende stelletjes; veel mensen zitten duidelijk diep in deze trip. Halverwege breekt Cooper het weer even af en het raster waar we op staan schudt en trilt mee onder de aanzwellende bassen en de diepe drone. Dat raster ligt op een hoogte van dertig centimeter waardoor je er spannend rood licht onder kunt stoppen en ook dat mee kunt laten trillen. Daar kan in de toekomst nog wel meer mee gedaan worden, met extra speakers en rook eronder bijvoorbeeld.

De beste plek lijkt in het midden, maar het is toch ook wel interessant om te ontdekken hoe het even verderop klinkt. Dat leidt tot een hoop geschuifel op zoek naar dat ene of het beste geluid. Dat is de bedoeling uiteraard. Gelukkig wordt de capaciteit goed in de gaten gehouden, want een overschot aan bezoekers zou afbreuk doen aan deze duizelingwekkende ervaring. Resultaat is een inderdaad unieke, sonische trip van bijna twee uur.

4DSound is nog van donderdag t/m zaterdag te bewonderen in het Compagnietheater. Voorstellingen beginnen om 21.00/23.00/1.00 uur, aangeraden wordt ruim voor aanvang aanwezig te zijn. Meer weten? Bezoek dan een van de masterclasses die nog tot en met zondag zo tussen 12.00 en 19.00 uur op dezelfde locatie plaatsvinden.