Hoe moeten we het noemen? was de vraag die zich vrijwel direct opdrong nadat alt-J met die overdonderende debuutplaat kwam. De verschrikkelijkste termen drongen zich al snel op, waarna een soort consensus over ‘folkstep’ ontstond. Erg naar inderdaad, maar de behoefte om deze zelden eerder gehoorde combinatie te duiden is wel begrijpelijk. Het was 2012, dubstep was nog lang niet op zijn retour en ook de banjo & bontmutsen-hype was zo ongeveer op zijn hoogtepunt. Wat zou er op dat moment meer aanslaan dan kale akoestische gitaren combineren met dub-beats (ruim voordat Avicii de EDM-dollartekens in zijn ogen kreeg bij deze gedachte)? Een plaat die je prima tijdens een receptie kon draaien, maar die ook elke festivaltent waar de studentikoze Engelsen stonden al snel in een op en neer bouncende massa zou kunnen veranderen?
Weinig, dus. Want bovendien klonk het muzikaal allemaal heel natuurlijk, al was An Awesome Wave een tot in de puntjes uitgedachte plaat. En dat geldt ook zeker voor de opvolger die vanaf vandaag in de platenzaken ligt. Dat zowel folk als dubstep inmiddels wel over het hoogtepunt heen zijn, vormt geen enkel probleem voor alt-J. Laat het maar aan Joe Newman en consorten om weer met iets te komen dat je totáál niet had verwacht. Staan er twee filmpjes te spelen? was de primaire reactie op het eerste nieuwe wapenfeit Hunger Of The Pine. Of staat er ergens een opdringerige reclame open? Maar nee, die Miley Cyrus-sample die vanuit het niets komt, hoort werkelijk bij het nummer. De Engelse literatuur- en kunststudenten, die in hun nummers citeren uit D.H. Lawrence’s Lady Chatterley’s Lover, blijken zelfs goede vrienden te zijn van de twerkende marketingtool uit de VS. En warempel, na een paar keer luisteren ben je er nog aan gewend ook.
Juist in de VS vond Atlantic, het label van alt-J aldaar, het helemaal niets. “Dit is geen single”, kreeg de band te horen. Prima, dan draaien we toch snel even een radiosingle in elkaar? En zo werd tweede single Left Hand Free ook naar eigen zeggen “the least alt-J song ever”, met drummer Thom Green die eraan toevoegde dat hij zo cliché mogelijk probeerde te drummen op de track – verder zat de drummer deze keer naar eigen zeggen meer achter de knoppen dan achter zijn drumstel. Frontman Joe Newman dacht dat de teksten wel zouden aanslaan bij Amerikaanse truckers met ‘Good Riddance To Bin Laden’ stickers. Later trok de band alle verklaringen rond de song weer in en tweette dat het nummer was geschreven “in a spirit of pure joy to please no one but us and you”.
Hoe het ook zij, de luchtige Beck-meets-Black-Keys track vormt een zeer welkom up-tempo afwisseling op het bij vlagen toch wel erg moeilijke This Is All Yours. Waar de eerste plaat al interludes kende die nergens heen gingen maar ook maar anderhalve minuut duurden, zijn deze op het nieuwe album plots uitgebouwd tot volledige nummers van vierenhalve minuut. Al in de tweede song Arrival in Nara – een fictief verhaal in een Japanse stad waarop drie nummers van de plaat gebaseerd zijn - is een minimale Yann Tiersen-achtige pianopartij de voornaamste hook. En de Keltisch aandoende song Choice Kingdom is een wel erg trage voortzetting van de middeleeuwse interlude van even daarvoor.
Daar staat dan weer tegenover dat de uitstekende derde single Every Other Freckle het meest ‘klassieke’ alt-J nummer is en instant herkenning oproept. Met bovendien nog een The Cure-melodietje op het laatst om het nummer tóch nog een verrassende richting in te krijgen. En laat op de plaat staat dan nog dat fantastische kleine folkliedje Warm Foothills met gastoptredens van Lianne La Havas en Bright Eyes. Ook bepaald geen makkelijk nummer. Samen blijken ze het tragische verhaal Elegy For Iris na te vertellen over een schrijfster die aftakelt door Alzheimer, zo vertelde de band 3voor12. Toch is het óók een instant-megahit.
‘Moeilijke tweede’ blijkt in het geval van alt-J vrij letterlijk te liggen. De band verloor bassist Gwil Sainsbury - compleet gedesillusioneerd door de muziekindustrie - en moest als trio verder. De eerste opnames van de plaat werden gemaakt op de meest crappy, deprimerende plek van Londen, zei de band in een interview met het Parool. Maar toch had alt-J het nodig; om een plaat te maken die nergens zo hard inslaat als het debuut maar op een andere, ingetogener en duisterder manier misschien wel net zo veel indruk maakt. De dwarse Engelsen laten zich, ook na het plotselinge succes, nog steeds door niemand een richting op sturen. Die eigenzinnige houding doet benieuwen naar wat nog gaat komen in de toekomst. Het begint ongetwijfeld weer met een ontzettend wtf?-moment.
This Is All Yours is uit via Infectious/PIAS en tijdelijk te beluisteren op de luisterpaal.