3voor12 bespreekt Album van de Week (30): Fink

Fluisterzacht aanzwellende emotie raakt weer diep

Ingmar Griffioen ,

Wat moeten we nog vertellen over de nieuwe Fink, de Britse songwriter Fin Greenall die alweer zijn vijfde ingetogen album afleverde? Welnu; de plaat is voor een groot deel in Amsterdam tot stand gekomen, toetsenist Ruben Hein levert een aanzienlijke bijdrage, het is de eerste release op zijn eigen R'Coup label (sublabel Ninja Tune) en het is wederom een meeslepende emotionele affaire geworden. En het is het onomstreden 3voor12 Album van de Week.

Hard Believer werd - net als het vorige album Perfect Darkness - grotendeels opgenomen in de legendarische Sound Factory Studio's in Hollywood met producer Billy Bush (o.a. Garbage, Beck en Foster The People). Verschil is dat ditmaal de basis is gelegd in de Electric Monkey Studios in Amsterdam-Noord en dat (normaal pianist-zanger) Ruben Hein de toetsen beroert. Hij doet mee op zes van de tien nummers, waaronder single en Fink-klassieker in wording Looking Too Closely. Verder horen we de hoofdstad niet op Hard Believer, of het moeten zoals Greenall zelf beweert 'de vibe en de geest van de stad' zijn.

Hard Believer is wat zwaarder dan de voorganger. Na een donker rootsy opener (het titelnummer) komt er vooral in het fraai ontvouwende vierde nummer Pilgrim (een typische Fink-compositie), in het tweede deel van Shakespeare (nummer 6) en Looking Too Closely (nummer 8) wat licht binnenvallen in diens duistere universum. Stemmig, herfstig, troostrijk, meeslepend en grotendeels fluisterzacht; dat is de nieuwe Fink en dat is eigenlijk wel zo fijn.

Veel momenten op het album herinneren aan wat Fink live zo goed maakt. Neem bijvoorbeeld de huiverende emotie (zoals hij zijn stem licht laat trillen bij "the Permanence" in Green And The Blue en "Come a long way" in Pilgrim), de versnelling (Pilgrim en wederom Shakespeare deel 2), de meeslepende refreinen (Two Days Later en natuurlijk Looking Too Closely). Ja; er zitten genoeg herkenbare momenten in voor de Fink-fan. Tegelijkertijd biedt Hard Believer ook een bezwerende, soms wat onheilspellende ervaring. Dat begint al met het geneurie in de opener en in opvolger The Green and the Blue versterken de tekstueel en muzikaal repetitieve elementen elkaar nog verder. Zo herhaalt hij in het eind van Pilgrim over aanzwellende instrumentatie: "From big endings to small beginnings". En in Shakespeare (waarin hij via Romeo & Julliet hartezeer uit) benadrukt hij na "Turn the pages" minutenlang: "And learn nothing". Fink als de Tibetaanse monnik die je met zijn mantra's in trance brengt.

Het moge duidelijk zijn dat Hard Believer ook een relatieplaat is. Maar in tegenstelling tot die relatie, breekt de spanning zelden tot nooit. Zowel Greenalls meeslepende stem als het instrumentarium worden vrijwel voortdurend ingetogen en met precisie ingezet, in dienst van het hogere doel: ingehouden spanning vertolken. Spanning die er slechts zelden echt uitkomt. Denk aan White Flag, waar een toetsenloopje als een zingend zaagje langzaam opbouwt, en je halverwege denkt dat ze naar een climax van post-rock-proporties bouwen, maar dan toch weer door de zalvende stem van Fin Greenall tot rust komt. Het nummer eindigt in een waas van dub-effecten. Nog opvallender: dit derde nummer drijft vooral op sfeer en is zonder de gebruikelijke songstructuren meer een bijna-instrumentale soundscape dan een Fink-liedje.

Daarvan staan er genoeg op het album, dat eigenlijk geen zwakke broeders telt. De voormalige dj-producer Fink woont in Berlijn en daar komen zijn elektronische wortels wel weer eens aan de oppervlakte. Zo is er het nummer Quantum Entanglement dat naar Little Dragon hint (en aan Joey Beltram schatplichtig is) dat het album niet haalde. Nu maakt Will Saul er mooie sier mee. Dat had wellicht ook niet gepast in dit geheel, maar toch zouden we wel wat meer van zijn Berlijnse kant willen horen.

De ambities voor deze zesde plaat (vijfde als songwriter) stak Fink niet onder stoelen of banken: het moest grootser, er werd aan een orkest gedacht. De orkestratie is er toch niet gekomen - Fink besloot toch maar liever weer veel gitaren te gebruiken, maar Greenall en co (bassist Guy Whittaker en drummer Tim Thornton) hebben dat ook niet nodig. De instrumentale opbouw en vooral de vocale reikweidte van Greenall zijn meer dan toereikend voor alle grootsheid die je je kunt wensen.

Fink blijft een love-it-or-hate-it affaire. Zoals sommige mensen niet door de ijle stem van James Vincent McMorrow heen kunnen luisteren, zo is de wat donkere, nasale, immer emotionele Greenall ook niet voor iedereen weggelegd. Ga je mee in diens stem, diens emotionele trip; dan vind je met Hard Believer een van de sterkste troeven uit zijn toch indrukwekkende catalogus.

Hard Believer is uit via R'Coup'D/Ninja Tune/PIAS en nog even op de Luisterpaal te beluisteren. Fink speelt op Lowlands op zondag al om 11.30 (in 2011 ook en die show in de India was helemaal raak) en is verder te zien: 31-10 in de Muziekgieterij, Maastricht en 22 t/m 24-11 in Paradiso.