NJO Reich Ensemble, Lowlands Bravo, zondag 18 augustus

Amerikaans componist Steve Reich is een van de grootste minimal-componisten en de 76-jarige maestro zelf is aanwezig op Lowlands om toe te zien hoe het NJO zijn meesterwerk 'Music for 18 Musicians' (1976) vertolkt met, vooruit, negentien jonge muzikanten die continu glimlachen tijdens de uitvoering van het stuk. Hoe past minimal music in de programmering van Lowlands? Hartstikke goed: acts als Sigur Rós en Efterklang hebben Reich diep in hun DNA verstopt, en ook de meer verfijnde en ingetogen elektronica heeft (onbedoeld of intentioneel) minimal music door de aderen stromen.

Het een uur durende 'Music for 18 Musicians' moet je niet willen opknippen in 'nummers': het is één lange compositie van op elkaar gestapelde klanken en alsmaar repeterende partijen met veranderende fasering. Telkens komt er een noot bij, een kleine pianopartij of aanzwellende blazers- en strijkersakkoorden. Wie zich ervoor openstelt, wordt beloond met een uur durende trip van voorbij golvende pianopartijen, druppelende marimba's en over elkaar heen schuivende vocalen.

Jawel, hij is het echt. Halverwege het concert worden de camera's gericht op een al wat oudere man met een zwart petje achterin de zaal, achter de geluidstafel. Niet dat de meestercomponist zichzelf probeert te verstoppen, want Steve Reich is continu het geluid aan het inregelen. En dat doet hij niet onverdienstelijk: het staat niet op standje 'ouden van dagen', maar lekker hard, opdat de aanzwellende climaxen overweldigend binnenkomen.

Bomvol is de Bravo zeker niet, maar u bent aardig uitgerukt om u onder te dompelen in de minimal, en u loopt pas weer weg zodra het concert is afgelopen. Bij opkomst van het NJO klinkt reeds een daverend applaus, de rest van het uur ondergaat u stil en aandachtig de compositie met meedeinende hoofden en achteraf valt orkest en meester nogmaals een groots 'Bravo!' ten deel.

God, wat fijn dat dit kan op Lowlands. Het NJO Reich Ensemble voelt helemaal niet als vreemde eend in de bijt. Natuurlijk, de omstandigheden voor een klassiek orkest zijn niet ideaal: het geluid wordt af en toe wat ondefinieerbaar, de dreunende bassen van de India even verderop dreigen af en toe de droom te verstoren, maar de uitvoering én uitwerking zijn magistraal: Lowlands zweeft mee op de droomkastelen van Reich. Een vroeg en bijzonder hoogtepunt op deze zondagmiddag.