DJ Koze: "Mijn vriendin vindt me een hypochonder"

Hamburgse dj staat op Awakenings en wordt liever niet gewekt uit zijn romantische droom

Atze de Vrieze ,

Daar zit hij dan: helm op, lange regenjas aan, op de rug van een rendier. DJ Koze, koene ridder in een psychedelisch landschap. Een beetje hippe Duitse producer zet een artistieke veer op zijn hoes, of enkel een titel in een grijs vlak. "Ah joh, dat vind ik saai. Ik vertel liever niet te veel over die hoes, de werkelijkheid is immers saaier dan de beelden die het bij mensen oproept. Maar het klopt, ik ben niet bang om mezelf een beetje in de zeik te nemen."

Komend weekend draait Stefan Kozalla alias DJ Koze op Awakenings, een van de grootste 'echte' techno festivals ter wereld. De Duitser houdt wel van stevige techno, maar hij is al sinds jaar en dag een beetje een buitenbeentje. Dat geldt zeker voor zijn meest recente album Amygdala, dat eerder dit jaar uitkwam. "Ik houd erg van puristische Berghain-techno, maar na een uur of twee wil ik graag wat anders horen. Zo draai ik als dj altijd: voor mezelf als bezoeker. Op zoek naar iets dat net anders klinkt."

Geen cheesy loungebeats
Zo maakte hij een track met Hildegard Knef, een beroemde zangeres in Duitsland, daarbuiten kennen weinigen haar. Twaalf jaar geleden remixte hij ook eens een track van de dame met de doorrookte stem. "Zij is een van de meest authentieke zangeressen die Duitsland na de Tweede Wereldoorlog gekend heeft. Ze is naar Amerika vertrokken om daar als actrice door te breken. Al die jaren heeft ze iets duisters gehad, iets gebrokens. Dat zie je weinig in het naoorlogse Duitsland. Twaalf jaar geleden deed ik mee aan zo'n cheesy remix-project rond haar werk. Maar ik heb er geen lounge-beats onder geplakt, ik heb de track alleen opnieuw gemixt, zoals George Martin met The Beatles deed. Hildegard zou destijds zelf de liner notes schrijven, maar vlak daarvoor overleed ze. Ik heb haar nooit ontmoet, maar het is goed zo."

Amygdala heeft dus heel weinig met de club te maken. Koze volgde zijn doordeweekse smaak. "Het werd uiteindelijk een soort mix van liedjes met club-basdrums. Het hoeft niet te werken in een club, maar ik gebruik er soms elementen van. Maar mijn volgende album zou ook zomaar ambient kunnen zijn, of folk. Of toch juist dansvloertechno. Op het album werk ik ook met een anderen beroemde Duitse artiest: Dirk von Lowtzow van Tocotronic. Een grote eer, of mensen verstaan wat hij zingt maakt me niet zoveel uit."

Buiten de invloed van de metropool
In die track met Lowtzow - Das Wort - zweeft zomaar ineens een overbekende zin langs: "We're all sensitive people, with so much to give." Een overduidelijke knipoog naar Marvin Gaye-klassieker Let's Get It On. "Dat mag je eigenlijk niet hardop zeggen, in verband met auteursrechten. Maar inderdaad, oude soul is een van mijn belangrijkste inspiratiebronnen. Voor mij begon het allemaal met hiphop. Toen ik jong was, kon het niet boos en militant genoeg: Public Enemy, NWA, dat soort werk. Ik woonde in Flensburg, een klein plaatsje twee uur ten noorden van Hamburg, bij de Deense grens. Er was werkelijk niets te doen, maar we hadden wel een merkwaardige vriendengroep. Drie mods, twee psychedelische heads, drie ordinaire drinkers, drie hiphoppers. Iedereen had zijn eigen smaak, maar iedereen liet het aan elkaar horen. Misschien komt daar mijn eclectische smaak vandaan."

Voor concerten van acts als Ice-T en Monster Magnet moesten Koze en zijn vrienden twee uur rijden naar Hamburg, net te ver om het heel regelmatig te doen. Zo snel hij kon, vluchtte hij naar de stad toe. Niet naar Berlijn, dat was hem te druk. "Dan zou ik elke avond in het nachtleven te vinden zijn, en niet meer toekomen aan werken. Hamburg is net saai genoeg. Maar inmiddels woon ik de helft van de tijd in Spanje, in een dorpje van 2.000 inwoners waar ze nog nooit een dj hebben gezien. Van Daft Punk en Kraftwerk hebben ze nog nooit gehoord. Als ik uit mijn raam kijk zie ik een schitterend dorpje, en een schildpad die daar al dertig jaar woont. Het is heel fijn om totaal buiten de invloed van een metropool te zijn. Tegelijk gebruikte ik het als uitvalsbasis voor gigs op Primavera en Sonar, en ook voor een lange vlucht naar Japan."

Niemand trekt het zonder alcohol
Hem een kluizenaar noemen gaat misschien wat ver. Koze is daar in het warme Spanje gewoon verbonden met het internet. Hij vliegt de wereld rond en is bijna elk weekend te vinden in een club. Maar het is natuurlijk geen toeval dat Koze zijn plaat Amygdala noemde, naar de plek in de hersenen waar angst verwerkt wordt. "Angst speelt een belangrijke rol in mijn leven. Angst om op te treden, angst voor mensen, angst om ziek te worden. Volgens mijn vriendin ben ik een hypochonder. Als ik pijn in mijn borst voel, denk dat ik dat ik een hartaanval krijgt. Als ik hoofdpijn heb, verwacht ik dat ieder moment het bloed uit mijn mond begint te lopen. Ze zegt: andere mensen voelen die pijn misschien ook wel, maar ze denken niet meteen het ergste. Ik probeer mijn angsten voortdurend te overwinnen, en dan ben ik trots op mezelf."

"Ik voel me thuis in de club hoor, zeker als ik werk. Als bezoeker trek ik het alleen met alcohol op, niet nuchter. Iedereen in clubs drinkt alcohol, ik vermoed dat eigenlijk niemand het zonder aan kan. Het allermoeilijkst vind ik etentjes in clubs met twintig promotors en harde muziek. Dineren, dat doe je met twee, drie, misschien vier vrienden. Wordt het meer, dan kun je niet meer van het eten genieten. Op dat soort momenten zie je even dat een promotor gewoon een bankier is, op zoek naar winstoptimalisatie. Hij vindt dat een dj muziek moet draaien waar meisjes op dansen, want als meisjes dansen, drinken de jongens. Ik probeer me daar zo veel mogelijk van af te sluiten en met mijn hart te draaien. Ik wil liever niet gewekt worden uit mijn romantische, idealistische droom."