3voor12 bespreekt Album van de Week (29): Kanye West

Yeezus is een monument van het trending topic tijdperk

Atze de Vrieze ,

Hoe zou Kanye West de afgelopen weken doorgebracht hebben? De dagen sinds zijn nieuwe album Yeezus in de winkel lag? Zou hij alles gelezen hebben, thuis tussen de luiers? De lyrische recensies? De mensen die hem een over het paard getilde idioot vinden en zijn nieuwste werk onluisterbaar? Lou Reed, die Yeezus jubelend een 'inspiring and majestic' meesterwerk doopte? Zo goed, dat hij er letterlijk tranen van in de ogen kreeg. Yeezus, samen met Random Access Memories van Daft Punk de meest veelbesproken plaat van het jaar, is nu Album van de Week bij 3voor12.

Kanye West is een van ons. Ja, natuurlijk, hij is God, hij is Yeezus, maar hij is ook een van ons. Hij kijkt dwangmatig op zijn telefoon, vooral 's nachts met een borrel te veel op. Dan laat hij zich soms gaan, om het vervolgens weer te deleten. Doen we allemaal wel eens. Zijn telefoon gaat enkel uit als hij op het punt staat seks te hebben, zo horen we in het rauwe, vieze I'm In It: "As I turn my Blackberry off and I turn your bath water on, and you turn off your iPhone." […] "Eatin' Asian pussy, all I need was sweet and sour sauce. Tell your boss you need an extra hour off."

Hij heeft geprobeerd zichzelf manieren aan te leren. Een soort van. De regels van de digitale wereld te volgen, zich te gedragen. Maar die tijd is voorbij, en dus gaan op Yeezus alle sluizen open. "There's leaders and there's followers", rapt hij in New Slaves, een van de sleuteltracks op Yeezus. "But I rather be a dick than a swallower." Hij is niet bang om dingen te roepen die controversieel zijn, of getuigen van grootheidswaan. Hij propt zonder blikken of blozen zijn geslacht in vrouwenmonden, met dezelfde agressie waarmee hij lyrics in de mic spuwt. Hij is ook niet bang politieke issues aan te snijden, zoals in heftige tracks New Slaves en Black Skinhead (muzikaal als een militaire bestorming), niet toevallig de twee leadtracks van de plaat. "My momma was raised in the era when clean water was only served to the fairer skin", klinkt het in New Slaves.

Monsterpact met Daft Punk
Buiten Daft Punk's Random Access Memories is er geen plaat die dit jaar zoveel tongen losmaakte als Yeezus. Met datzelfde Daft Punk sloot West een monsterpact. Eerder al samplede hij hun Harder Better Faster Stronger, nu nodigde hij de twee Fransen zelf uit in zijn studio om meerdere tracks te produceren. Daft Punk meets Bon Iver meets Hudson Mohawke, dat klinkt als een slappe popjournalistenomschrijving van een veelzijdig geluid, maar bij West is het de realiteit. Het resultaat is uniek, zeker in de mainstream: Yeezus is gelaagd en muzikaal rijk. De producties zijn vernuftig en zijn voortdurend in beweging, maar ze voelen vaak juist minimalistisch en eenvoudig. Er zijn nauwelijks catchy refreintjes, maar juist grootse, donkere elektronische geluiden en scherpe drumsounds. West flirt met dancehall in I'm In It, met de synthrock van Ratatat in Hold My Liquor, met de elektronische trap van TNGHT in Blood On The Leaves.

Halverwege het monumentale I Am A God horen we de rapper midden in de nacht rechtop in zijn bed zitten. Zijn schreeuw gaat door merg en been. En dan ineens verschijnt de Zoon van God aan zijn voeteneinde. "I just talked to Jesus. He said: 'What up Yeezus?' I said: 'Shit I'm chilling. Trying to stack these millions.' I know he the most high, but I am a close high." Je kunt er van alles van vinden, van deze positioning. Een ding is zeker: Kanye West legt de lat zo hoog als hij kan en probeert op elk vlak grenzen te verleggen. God en zijn publiek, dat zijn de ijkpunten. Omhoog en omlaag. Zelfverzekerd, kwetsbaar. Boos en gekwetst. Het lijkt inconsistent, maar het tegendeel is waar.

Meester en slachtoffer
We leven in een reactionaire tijd. Hoe meer we in de wereld stoppen, hoe meer we terug krijgen. Hoe meer followers, hoe meer liefde, hoe meer haat, maar vooral: hoe meer prikkels we terug krijgen. Twitter een dag niet, en het valt stil. Twitter een week niet, en niemand zal zich afvragen waar je gebleven bent. Yeezus is niet alleen een pamflet van grootheidswaan, maar ook een fascinerend document van een artiest in een hijgerig tijdperk, waarin luisteraars van de ene naar de andere artiest hoppen. West is zowel meester als slachtoffer van dit mechanisme. Zijn leven is een aaneenschakeling van trending topic-momenten. Zijn vinger zit vastgekleefd aan de spreekwoordelijke SEND-knop. Of het nu gaat om het projecteren van zijn nieuwe video op een gebouw, het uitbrengen van zijn album in de lelijkste hoes ooit of de naamgeving van zijn eerste kind. Werk en privé lopen dwars door elkaar heen. Het resultaat is een dwangmatige, grillige en mateloos boeiende output, met Yeezus als nieuw hoogtepunt. Het zal snel weer stil worden rond Kanye. Dan gaat hij weer aan het werk.