ADE blijft een festival van uitersten: van DJ Chuckie en Headhunterz in de Ziggo Dome naar Jeff Mills in een zaaltje in een voormalig kraakpand aan de Overtoom. Niet iets wat je elke dag meemaakt, dat laatste. Het kostte de nodige moeite Mills ervan te overtuigen dat deze underground locatie uiterst geschikt is voor zijn optreden, zo vertelde Thomas Martojo van organisator Dekmantel eerder aan 3voor12. Gelukkig maar dat Mills toestemde. Dit zaaltje is de perfecte setting voor een geluidskunstenaar als Jeff Mills, aan wie je het rustig kunt toevertrouwen zes uur lang te bouwen aan een set.
Mills heeft de tijd vanavond. Die tijd neemt hij dan ook: een zeer ambient, spacey begin dat uitstekend samengaat met de schitterende backdrop van door hemzelf geproduceerde schilderijen met science-fiction elementen. Sci-fi elementen die ook in de muziek terugkeren: het begin van Mills' set is voornamelijk geënt op het 'Sleeper Wakes' project van een jaar of drie geleden. Na drie kwartier komen de eerste bassen pas in de mix en wagen de eersten zich aan een dansje. Vanaf dan gaat het hard: na een uur een stuk steenharde Detroit en minimal. Plotseling breekt Mills het af, en pakt de microfoon om het publiek te bedanken. Hij zegt dat hij het hele jaar al dit soort feestjes houdt om het twintigjarig bestaan van zijn label te vieren, en voegt eraan toe dat dit wellicht een van de laatste keren is. Het is tijd voor de klassieker Solid Sleep. Maar eerst neemt Mills de tijd om uit te leggen hoe de track ontstaan is, zoals hij nog vaker op de avond zal doen. Naast een technofeest is deze avond en reis terug in de tijd met een van de belangrijkste exponenten van het genre.
#ADE12: Prof. dr. J. Mills geeft techno college
Laatste Dekmantel-avond ADE is een reis terug in de tijd
De OT301 maakt zich op voor een wel heel bijzondere afsluiter van ADE 2012: een zes uur durende solo set van levende legende Jeff Mills. Strak gekleed en bewapend met zijn gebruikelijke Roland 909 drumcomputer neemt Mills het publiek terug in de tijd: zo ging dat dus vroeger, voor het tijdperk van laptops met Ableton Live. Daarnaast viert hij het 20-jarig bestaan van zijn Axis, en merkt terloops op dat dit wellicht wel een van de laatste keren is dat hij op deze manier optreedt.
Grofweg tussen het vierde en vijfde uur van de set zit het stuk old-school Detroit dat Mills ongeveer zou spelen als dit een festivaloptreden van een uurtje zou zijn. Weg met de nuance, razend volgen de kickdrums elkaar op in een donderende vierkwartsmaat. De zaal ontploft, het is stikheet in de OT301, het zweet condenseert en stijgt op naar het plafond om vanaf daar weer neer te dalen op het publiek. Toch een vorm van verkoeling. Het is een attractie op zich om de dj bezig te zien, schijnbaar onbewogen staat hij erbij terwijl zijn handen onnavolgbaar over de 909 heen dansen. De kickdrums ramt hij er live in, die stukken sequencet hij en daaroverheen draait hij plaatjes met twee Yamaha decks. Ter plekke bedenkt Mills eigenlijk wat hij gaat doen, je ziet hem experimenteren, oké de drumbeat staat er, wat nu?
Foutloos is het zeker niet, geregeld zie je Mills zijn hoofd schudden en breekt hij een net begonnen idee af om iets nieuws te poberen. Over het algemeen is zijn timing echter fenomenaal, op momenten dat de dj al een half uur lang naar de climax toewerkt komen die sub-bassen exact op het moment dat je ze wilt. Bovendien: in een tijd waarin elke dj in Ableton Live draait, sommigen de kwalificatie 'live' toevoegen aan het affiche en anderen weer opiniestukken schrijven over de onzinnigheid daarvan, is het een verademing een echte purist aan het werk te zien. Mills vervolgt het college-gedeelte van vanavond met de 909, en zegt dat 99 procent van alle technomuziek waarschijnlijk op het apparaat gemaakt is. “It feels like home, you know.”
Op het eind toont Mills zich boven alles toch een dj die speelt voor een publiek, hoewel hij zelf meermalen ontkend heeft dat hij het daarvoor doet. Maar de wereldvreemde kunstenaar die hij probeert te zijn, is hij nu eenmaal niet. Hij moet zelf na twintig jaar toch aardig ziek zijn van de track, maar nog één keer haalt hij een rauwe versie van 'The Bells' uit de kast om de avond een passend einde te geven. De bezoekers, van wie een groot deel ongeveer vijf jaar oud moet zijn geweest toen Mills de track uitbracht, raken uitzinnig en breken bijkans de tent af. Eigenlijk verwacht je nog meer na zo'n laatste energie-uitbarsting, maar na zes uur en een kwartier is het Schluss. De cirkel van deze editie van ADE is rond na deze puristische demonstratie in kunde van een held uit de techno. Zo denkt Mills er zelf ook over, zo blijkt: "I advise any dj whatever they are doing to go back to techno”, preekt de professor. Volgend jaar Jeff Mills in de Ziggo Dome?