Een meerderheid in de Tweede Kamer is niet overtuigd van de noodzaak van een downloadverbod. Dat bleek in het Algemeen Overleg over de speerpuntennotitie van staatssecretaris Fred Teeven woensdagochtend. Oppositiepartijen GroenLinks en D66 zijn felle tegenstanders, maar ook bondgenoten PVV en CDA zijn kritisch, en zelfs eigen partij VVD is niet zondermeer overtuigd van het plan van de staatssecretaris. Teeven nam zijn verlies en deed direct een handreiking. Hij wil zijn plan met de verschillende partijen en de markt verder uitwerken, om zo tot een downloadverbod met draagvlak te komen.

Gisteren al presenteerde D66-Kamerlid Kees Verhoeven een alternatief plan, dat voorziet in een uitbreiding van het thuiskopiestelsel en pleit voor het toepassen van het radiosysteem op internet. Oftewel: diensten zouden niet langer met elke platenmaatschappij tot overeenstemming moeten komen, maar via een collectief beheersorganisatie een totaalpakket regelen. Mariko Peters van GroenLinks pleitte woensdag voor een vrij internet, waarbij non-commercieel gebruik van muziek gemakkelijker zou moeten worden. Zo vindt de partij dat instellingen als sportclubs, bejaardentehuizen en carnavalsverenigingen geen rekening van Buma/Stemra zouden moeten krijgen.

Meer steun had de staatssecretaris verwacht van de SP en PvdA, twee partijen die net als hijzelf vertegenwoordigd waren in de commissie Gerkens. Daarin werd al voorzichtig gehint richting een downloadverbod. De SP kiest daar op dit moment niet voor. De partij is wel kritisch naar downloaders. “Internet is populair, cultuur is populair en gratis al helemaal”, aldus Sharon Gesthuizen. Makers moeten beloond worden voor hun creatieve inspanningen, maar een downloadverbod is volgens de partij niet te handhaven, of enkel met grote inbreuk op de privacy. Het plan van D66 noemde Gesthuizen ‘populistisch’. “D66 wil zoveel mogelijk mensen tevreden stellen, maar de makers zijn veruit in minderheid ten opzichte van de profiteurs. Als we zo beginnen is dit debat snel klaar.”

De PvdA lijkt inmiddels liever de koers van Teeven’s Europese partijgenoot Neelie Kroes, die liever een modernisering van het licentiesysteem en stimulering van legale diensten door soepele regelgeving. Meest felle tegenstand tegen het plan van Teeven kwam van gedoogpartner PVV. “Internet is een groot goed”, aldus Kamerlid Bontes. “Het is verworden tot een grondrecht, daar moet je vanaf blijven. Een downloadverbod kan de privacy aantasten, en partijen kunnen achter individuele personen aan gaan.” De partij is ook tegen uitbreiding van het thuiskopiestelsel en rekent erop dat door de ontwikkeling van nieuwe diensten het illegale aanbod vanzelf afneemt. Hij baseert zich op een rapport van TNO van drie jaar geleden, waarin geconcludeerd werd dat gebruikers bereid zijn te betalen voor een dienst met meerwaarde.

De ingang voor Teeven is het feit dat veel partijen vooral twijfelen of de praktijk van Teeven’s plan hetzelfde is als de theorie. Met name CDA, VVD en SP lijken bereid mee te denken met de staatssecretaris. Teeven wil geen downloadpolitie oprichten, zo stelde hij vandaag nogmaals. Door downloaden illegaal te verklaren wil hij de wind uit de zeilen nemen van websites die onrechtmatig materiaal aanbieden en stellen enkel downloaden te faciliteren, niet uploaden. CDA’er Van Torenburg noemde het dossier een worsteling en gooide een knuppel in het hoenderhok door te stellen dat een strafrechtelijk downloadverbod misschien wel meer houvast zou geven dan de privaatrechtelijke oplossing die Teeven voor ogen heeft. Niet nodig, vindt Teeven. Hij wijst op twee waarborgen die ingebouwd zijn in zijn plan: eerst moet nadrukkelijk voor de rechter aangetoond worden dat een bron evident illegaal is. En alleen bij inbreuk op grote schaal kunnen partijen adresgegevens van een individu opvragen. Zo is het downloadverbod niet definitief van de baan, maar is het wel ver weg.