Classic Albums: Fleetwood Mac maakte van Rumours een nietsverhullend dagboek

De beste verkochte echtscheidingsplaat aller tijden

Sander Kerkhof ,

Classic Albums is een documentaireserie op Nederland 3 over pop- en rockalbums, die worden beschouwd als de beste of meest opmerkelijke albums van een bekende band, of die een periode in de muziekgeschiedenis markeren. Zaterdag 5 februari is Rumours van Fleetwood Mac aan de beurt.

De beste verkochte echtscheidingsplaat aller tijden

Classic Albums is een documentaireserie op Nederland 3 over pop- en rockalbums, die worden beschouwd als de beste of meest opmerkelijke albums van een bekende band, of die een periode in de muziekgeschiedenis markeren. Muzikanten, producers en geluidstechnici ontleden de muziek en geven zo inzicht in de manier hoe het album is ontstaan. Zaterdag 5 februari is Rumours van Fleetwood Mac aan de beurt. Het album is ook te beluisteren op de Luisterpaal.

Wat een ellendig mooie plaat is Rumours, het best verkochte echtscheidings-album aller tijden. Veertig minuten prachtig gepolijste ellende. In deze aflevering van Classic Albums wordt door middel van interviews met alle leden van de band teruggekeken op het op z'n zachtst gezegd nogal rumoerige opnamesproces.

Fleetwood Mac had in 1976 al ruim tien albums uitgebracht en leek na het succes (Albatross!), dat geworteld was in de blanke Britse bluesscene langzaam wat weg te drijven richting vergetelheid. Tot gitarist en mede-oprichter Peter Green godsdienstwaanzinnige werd en de groep verliet. Zangeres Christine McVie, vrouw van bassist John, keerde terug. De bandleden woonden inmiddels in Californië en daar werden gitarist Lindsey Buckingham en de mooie zangeres Stevie Nicks gerecruteerd.

Fleetwood Mac, het eerste album in die formatie leverde meteen de hit Rhiannon op en plots stond er weer iets op het spel. Tijdens de opnames van opvolger Rumours stond nog veel meer op het spel. John en Christine (we noemen ze in het kader van de ellende die gaat volgen maar even bij de voornaam) stonden na acht jaar op het punt van scheiden en ook het stel Lindsey en Stevie bitchten meer dan dat zij in de zes jaren daarvoor liefhadden. Bovendien zat drummer Mick Fleetwood ook nog eens middenin een scheiding van zijn vrouw Jenny. Het ideale recept voor een rampzalig einde van de groep.

In februari 1976 begon Fleetwood Mac met de opnames van Rumours in een studio in Sausalito, even boven San Fransisco (in die tijd een hippiebolwerk dat haar laatste wietwolkjes uitblies). Het hele proces werd voor de bandleden inderdaad een nogal traumatische ervaring. In afzonderlijke kamertjes werd geschreven over de afbrokkelende relaties. Christine en John praatten niet meer met elkaar, behalve hier en daar een enkel woord over in welke toonsoort een nummer te spelen. Communicatie op afgemeten, zakelijke toon. "We zaten onbewogen te luisteren naar elkaars songs over onze eigen stukgelopen relaties", zegt Mick Fleetwood. "Daar kwam nog eens bij dat we in zulke mate cocaïne snoven, dat ik er echt even overthuigd van was dat ik gek aan het worden was."

De drugs maakte de leden nog meer paranoïde dan ze al waren. Opnameassistent Chris Morris: "Op uitdrukkelijk verzoek hadden we de piano van Christine en het drumstel van Mick zo neergezet dat ze elkaar niet konden zien, maar mij wel. Zes uur lang heb ik voor boodschapper moeten spelen." Mick Fleetwood heeft één nacht onder het mengpaneel geslapen. "Dat was de enige plek waar ik me nog thuis voelde." Toch was Fleetwood ook de belangrijkste factor in het bij elkaar houden van de band.

In een artikel in Rolling Stone van maart 1977 noemt muziekjournalist Cameron Crowe de situatie een 'emotionele holocaust'. Hij interviewde alle vijf bandleden - op hun verzoek - afzonderlijk. Geheimzinnig deden ze niet over wat er was gebeurd tijdens de opnames. Stevie Nicks over haar problemen met Lindsey Buckingham: "Probeer samen te werken met je secretaresse op een ongezellig kantoor. Vervolgens kom je 's avonds samen met haar thuis. Zie dan nog maar eens hoe lang je haar kunt uitstaan." Ze verbleven in hun afzonderlijke hotels en huizen, om niet het risico te lopen om de anderen tegen te komen.

De titel van het album was een idee van John McVie, omdat het leek alsof iedereen in Zuid-Californië het had over de dramatische taferen die zich binnen de groep afspeelden. De grootste hit van Rumours was Go Your Own Way, Buckingham's boodschap voor Nicks. Ze wilde de zin 'packing up, shacking up is all you want to do' er uit hebben, omdat ze claimde nooit vreemd te zijn gegaan of te willen gaan. Buckingham weigerde. Nicks antwoordde op haar eigen, filosofische manier met Dreams. Maar het hele album is zwanger van de onderhuidse spanning. Van Second Hand News tot Gold Dust Woman.

Elle Bandita heeft Go Your Own Way regelmatig gespeeld, op tv bij De Wereld Draait Door en ook op tournee. Ze raakte bekend met de band via een later album, Tango In The Night. "Fleetwood Mac is iets uit mijn jeugd. Eén van mijn allereerste herinneringen is dat ik op maandagochtend als peuter zat te spelen terwijl Everywhere voorbij kwam op Sky Radio of zo. Ik ruik de spiritus als ik die nummers hoor." Later ontdekte ze ook Rumours. "Toen ik Go Your Own Way begon te spelen wist ik eerst helemaal niet waar het over ging. Ik begreep het nummer verkeerd, intepreteerde het meer als een soort fuck you nummer richting de wereld, zo van: ik heb niemand nodig! Later bleek dat dus meer om liefdesperikelen te gaan. Het was natuurlijk een enorm beladen liedje voor hen."

Uiteindelijk duurde het dertien maanden voordat het album klaar was. Lindsey Buckingham had de touwtjes inmiddels stevig in handen binnen de band. Stevie Nicks: "Het kostte ons elk stukje innerlijke kracht die we hadden. Op een bepaalde manier voelde het alsof we gijzelaars waren in Iran met Lindsey als Ayatollah." De invloed van de pop-georiënteerde Buckingham op het bluesy geluid van de band was op het vorige album Fleetwood Mac al duidelijk geworden, maar zou nu pas echt wereldwijd succes krijgen. Rumours werd zo'n beetje het ultieme Adult Orientated Rock-album dat iedereen in de kast had staan. Of 'vakkundige kommersjele rock', zoals Humo's Karel de Knagger het in '77 schreef.

Tijd zou alle wonden voor de bandleden helen, maar het is moeilijk voor te stellen hoe ze de eerste tournee na het verschijnen Rumours heelhuids door zijn gekomen. Ooit schijnt Buckingham bijna een elektrische gitaar recht in het gezicht van Stevie - zijn secretaresse - Nicks te hebben gegooid. Smullen dus. Buckingham: "Het waren juist de ruzies die van Rumours een gigantisch succes hebben gemaakt. Rumours was een blootliggende ader, een nietsverhullend dagboek. Blijkbaar is dat precies wat de mensen willen."