Opmerkelijk economisch nieuws in de Amerikaanse krant The Wallstreet Journal deze week: de Amerikaanse band Metallica zou zijn Europese tour een jaar vervroegd hebben met het oog op de eurocrisis. Oorspronkelijk was het idee om Europa aan te doen in 2013, maar nu staan al een paar festivalshows gepland in ondermeer Duitsland en Engeland in 2012. “In de komende jaren zal de dollar sterker worden, en de euro zwakker”, zegt Cliff Burnstein, manager van de band, tegen de Wallstreet Journal. “En als dat het geval is, wil ik daar voordeel uit halen door meer in Europa te spelen, die zullen nu meer winstgevend zijn voor ons.”
Lulu flop
Een staaltje economie op hoog niveau in de rock ’n roll? Het lijkt er wel op. Metallica heeft immers geen nieuw album. Hun recente samenwerking met Lou Reed is een regelrechte flop, een nieuw album met eigen muziek zal zeker niet eerder dan het najaar van 2012 verschijnen. Een grote tour in 2013 – zoals oorspronkelijk het idee was - zou dan ook veel meer voor de hand liggen. Maar de strategie van grote acts gaat veel verder dan dat. “Ik ben geen econoom”, zegt Cliff Burnstein, “maar ik heb een universitaire graad, dus dat helpt. Je moet je afvragen wat de beste tijd is om wat te doen, wanneer en waar.”
Boeker Ron Euser van Mojo, die zich ondermeer met Lowlands bezig houdt, is verbaasd over het nieuws. Hij werkt regelmatig met grote bands, maar hoort nooit agenten over de eurocrisis. “Het lijkt me eerlijk gezegd een broodje-aap-verhaal”, zegt hij. “Om de eenvoudige reden dat bands simpelweg uitbetaald worden in de valuta die ze zelf graag willen. Je kunt daar allerlei afspraken over maken. Bijvoorbeeld om de valutakoers vast te zetten op een bepaald moment, zodat je precies weet hoe je moet begroten. Misschien is het een manier om te verklaren dat ze zo vaak touren? Sommige bands komen tegenwoordig veel vaker langs dan vroeger. Ik kan me wel voorstellen dat je op dit moment voorzichtig bent met het boeken van tours in kwetsbare landen als Griekenland en Spanje. Zo’n grote show is immers een grote investering. Maar zelfs de meest intelligente mensen in Europa durven niet te voorspellen hoe het zal gaan met de euro.”
Uitbetalen in goud
Willem Venema van Double Vee Concerts sluit zich aan bij zijn Mojo-collega. “Wil een artiest dollars, dan krijgt hij dollars, wil hij Zwitserse franken, dan krijgt hij Zwitserse franken. Chuck Berry moest ik in goud uitbetalen, die vertrouwde geen enkele valuta. Je kunt als agent te allen tijde allerlei garanties afspreken, en afspraken maken over wanneer je je geld krijgt. Sommige agenten vragen bijvoorbeeld de rente over de ticketgelden.” De stijging of daling van de euro zou daar dus weinig invloed op moeten hebben, al speelt wel een andere factor: de kosten die een band zelf maakt. Een band als Metallica reist bijvoorbeeld met een grote crew, die hoe dan ook in dollars uitbetaald moet worden.
Toch zou de crisis wel degelijk een rol kunnen spelen. Omdat bedrijven bijvoorbeeld steeds minder gemakkelijk geld kunnen lenen van de bank, kunnen ze eerder in problemen raken. Sommige bedrijven en festivals voelen zich gedwongen om grote risico’s te nemen, bijvoorbeeld door geld dat ze binnen krijgen via ticketverkoop direct weer te investeren. Volgens Willem Venema hebben bands te maken met een complex speelveld. Enkel de eurocrisis als reden om een tour om te gooien lijkt hem te gemakkelijk. “Het lijkt erop dat Metallica wat onzeker is over hun positie”, zegt hij. “De laatste shows in Nederland waren niet helemaal uitverkocht. Hun album met Lou Reed was een grote mislukking. Zeker Metallica fans zitten er niet op te wachten. Ik denk dat ze daar toch wel van geschrokken zijn. Ze zouden verder kennis kunnen hebben over de concurrentie in 2013. Misschien zijn er in 2012 wel mooie kansen die een jaar later niet komen.”
Download festival
Dat laatste is het geval, zegt Rob Trommelen, die in Nederland de boekingen voor Metallica verzorgt. Ook hij gelooft niet in het eurocrisis-verhaal van Cliff Burnstein. “Ik vind het vreemd dat hij zoiets zegt. Een band zou uiteindelijk vooral voor zijn fans moeten spelen. Wat betreft de euro en de dollar: die koersen schommelen altijd wat, de ene keer win je wat, de andere keer verlies je wat”, stelt hij. Volgens hem is er een heel andere reden dat Metallica in 2012 al naar Europa komt. “De band kreeg een mooi aanbod van het Download festival in Engeland. Dat wilde graag dat ze hun Black Album integraal kwamen spelen en had daar een mooi gage voor over. De band vond dat een goed idee en wilde graag meer van die shows doen. Er was ook sprake van een show op Pinkpop, maar om routetechnische redenen kon Metallica alleen op de maandag spelen. En daar hadden we Bruce Springsteen al staan. Mij is verteld dat ze Nederland nu overslaan.”