Moss neemt revanche: van perfectionisme naar een plaat op gevoel

"We zijn vier egootjes"

Erik Zwennes ,

Moss bestaat al een decennium, maar pas vijf jaar uit de huidige bandleden. Oerlid, tekstschrijver en zanger Marien Dorleijn vertelt apetrots op het tweede album Never Be Scared/Don't Be A Hero. "Ik durf eindelijk toe te geven aan de ideeën van de jongens."

"We zijn vier egootjes"

Het eerste artikel dat 3VOOR12 over Moss schreef was een vernietigende recensie van een optreden op Noorderslag 2004. 'De platgetreden muzikale paden maken dat vissen naar dat platencontract tot een zinloze exercitie.' Ruim vijfenhalf jaar later kruisen de paden opnieuw. Ditmaal heeft de auteur van het eerste artikel de band tot Album van de Week uitgeroepen, heeft 3VOOR12 de plaat gedraaid op 3FM en is de redactie unaniem lovend over het tweede album Never Be Scared/Don't Be A Hero. Wat is er gebeurd met Moss?

Marien Dorleijn, zanger en tekstschrijver van de band, kan er om lachen. Sterker, hij was het destijds eigenlijk wel eens met het oordeel. "Dat was een heel andere band met een andere bezetting. We tourden met zZz, Gem en Voicst, die zijn goed terecht gekomen. Wij stonden maar aan de zijlijn met de vraag: wanneer gebeurt het dan bij ons. Het antwoord is: eerst een goede plaat maken."

In 1999 won Dorleijn in zijn eentje de Grote Prijs van Nederland. De band Moss bestaat ook zo lang, maar bestaat pas vijf jaar in de huidige formatie. In 2007 kwam het debuut The Long Way Back uit bij Excelsior. Het werd gemengd ontvangen. Het zijn veertien ambachtelijke liedjes, maar ook wat stoffig en saai. Dorleijn snapt wel waarom de nieuwe plaat zo anders wordt ervaren. "Over The Long Way Back hebben we met tussenpozen drie jaar gedaan. Steeds maar weer nieuwe dingen proberen, overdubs, opnieuw mixen. De plaat staat gewoon te vol en voelt veel te doordacht."

Never Be Scared/Don't Be A Hero is in twee weken tijd opgenomen. "Het ging zo gemakkelijk en we merkten dat we zoveel verder waren. Daarnaast hebben we elk instrument apart opgenomen. Zelfs de tom en de hi-hat hebben een eigen spoor. Hierdoor voelt het album open en heeft meer lucht, terwijl er toch veel gebeurt. De liedjes verstikken niet en zijn dansbaarder. Less is more, more or less." Er is maar één nummer op de plaat live opgenomen. Tijdens het spelen van New Arms was Dorleijn enorm dronken. Die sfeer van het einde van een zatte nacht zat zo mooi in de opnames dat het is behouden. Ook vertelt de zanger lachend hoe hij heeft moeten leren vals te zingen. "Ik was zo perfectionistisch, maar het kan veel mooier zijn als je gemeend en vol emotie iets inzingt. Dan komt een nummer veel meer aan dan wanneer het zestien keer opnieuw is ingezongen. Op de vorige plaat heb ik soms echt woord voor woord teksten opgenomen."

"We zijn echt vier egootjes. Dat botst nog wel eens. We zijn ook een band van compromissen. We zijn heel goed in afspraken maken en die na een paar dagen al weer te negeren. Dan bedenken we met een minimaal aantal instrumenten de plaat op te nemen en staan de opnames toch weer vol met extra geluiden. Voor een groot deel hebben we die bij het mixen er dus weer uitgeflikkerd. Het resultaat stond echt voorop. Als het werkt, werkt het. Het is echt een leerproces geweest. Ik kan zo lang twijfelen en heb soms echt een schop onder mijn kont nodig van de band."

Dorleijn heeft even tijd nodig om te bedenken of de band ooit op springen heeft gestaan. Hij legt uit dat het nummer Angry Young Man op de nieuwe plaat over hem zelf gaat. Hoe hij onredelijk kan zijn binnen de band. "Ik laat de jongens er mee zien dat ik er nu mee om kan gaan, met die dynamiek. We komen er uiteindelijk altijd uit. Ik hou stuk voor stuk van mijn bandleden en we zijn in die vijf jaar heel diep gegaan."

In de jaren dat Dorleijn rondom Excelsior opereert - zo speelde hij vanaf 2000 ook een periode in het vermaarde Caesar - zijn er veel liefhebbers opgestaan. Ook onder muzikanten valt op hoezeer ze een Moss een doorbraak gunnen. Tekenend is de steun van zijn label, Dorleijn twijfelt even of hij er over moet uitwijden. "Er was sprake van een bepaald budget waarvoor we deze plaat konden opnemen. Dat was niet heel veel en er was meer geld nodig, ondermeer voor promotie. Op een gegeven moment leverden we de plaat in en gaf Ferry (Roseboom, labelbaas van Excelsior) aan dat we ons niet druk hoefden te maken over dat budget, 'het is goed,' zei hij. Toen had ik wel door dat hij het een goede plaat vond. Dat was een eerste teken dat we blijkbaar iets goeds hadden gedaan. Ook Frans Hagenaars (huisproducer van Excelsior) was alleen maar enthousiast, dat was ten tijden van The Long Way Back ook wel eens anders."

Het blijft een bijzonder verhaal: een band die het voor een deel van het publiek en journaille al af had gedaan en keihard revanche neemt met album nummer twee. 'Chemistry', noemt Dorleijn het. "Ik durf eindelijk toe te geven aan de ideeën van de jongens. Ik schreef altijd de liedjes, 'dit spelen we. Punt'. Nu hebben we echt vet zitten discussiëren. I Like The Chemistry hebben we bijvoorbeeld echt met z'n vieren geschreven. Of neem I Apologise, het is een gevoelig nummer waarbij de band ineens kwam met dit bizarre ritme. Ik vond het echt helemaal niets, maar ik heb leren los te laten. Volgens mij is het nu een van de beste nummers op Never Be Scared/Don't Be A Hero."

Tekenend voor dit album is de reverb over de vocalen. De band oefent in de bunkers in het Vondelpark onder het spoor. De band heeft 's nachts na één uur, wanneer de tram niet meer reed, delen van de plaat opgenomen. "Het is een sixties manier van opnemen. Bepaalde opnames die we in de studio bij Frans inspeelden, hebben we in die bunker afgespeeld en aan de andere kant van de ruimte weer opgenomen. Het was creepy, maar dat donkere is zo tof. 

"Ik ben best een dromer en kan mij gemakkelijk verliezen in mijn dromen. Aan de andere kant ben ik ook een nuchtere Zeeuw. Ik had graag alleen van de muziek willen leven, maar werk helaas ook drie dagen in de week om met mijn beide benen op de grond te blijven. Ik had een kunstenaarsuitkering aan kunnen vragen, maar ik zou denk ik helemaal gek worden. Weer zo'n compromis." Toch doet Dorleijn zichzelf en zijn band tekort. Moss is geen Poldermodelband. "Okay, ja!, ik heb er veel voor moeten laten." Hij laat een lange stilte vallen. "Ik ben een heel loyaal mens en ik kan heel moeilijk afscheid nemen van mensen. Ik denk dat dat genoeg zegt."


Zaterdag 10 oktober is de albumpresentatie van Moss in de Oude Zaal van de Melkweg.