Harold en Mathijn werkten in 2011 al samen voor het album De Laatste Pionier. “Maar dat is een heel ander proces geweest,” stelt Mathijn meteen. “Dat zijn we echt met zijn tweeën gaan doen. Bij deze nieuwe plaat van Harold hebben de andere muzikanten een veel grotere rol gespeeld en was het mijn taak om de identiteit van al die mensen die daar iets in gestopt hebben nog meer bloot te leggen. De stem van Harold en de gitaar zijn daarin de kern.” Harold was in eerste instantie van plan een EP te maken en geen album. “Maar het klikte gewoon heel goed met de jongens. Ik was door een fase gegaan waarin ik had nagedacht over waar voor mij de kern van muziek maken zit. Het is heel moeilijk om er op een normale manier een inkomen uit te halen. Ik heb lang gedacht dat ik pas een goede muzikant zou zijn als muziek maken het enige was wat ik deed. Ik speel het liefst zoveel mogelijk, maar nu weet ik dat ik niet minder ben als ik er ook nog andere dingen bij doe om mijn brood te verdienen.”
Een Limburgs-Utrechts onderonsje in Kytopia met Harold K en Mathijn den Duijf
“De groep mensen op zoek naar muzikale schatten blijft altijd bestaan.”
Harold K klopt op het raam van voormalig Tivoli aan de Oudegracht. Op 9 november presenteert de singer-songwriter in Café de Stad zijn album Heppeneert, dat hij hier in Kytopia liet mixen door Mathijn den Duijf. Die doet iets later de deur voor ons open en leidt ons eerst kort rond door het nieuwe Kytopia. We lopen via de voormalige backstageruimte de zaal in en stoppen onderweg even. “De galmkamer van Monte Cristo,” presenteert Mathijn ons lachend. “Ik doe alles analoog. Op de oude locatie had ik een galmkelder, hier neem ik alle galm op in die ruimte boven het podium.” Hij wijst naar een groot gat in het dak. Even later zitten we in de studio van Mathijn, voorheen de personeelskantine van Tivoli. De ramen waren altijd helemaal volgeplakt met posters, maar nu kun je er naar binnen kijken. Blijven veel voorbijgangers voor het raam staan kijken? Mathijn: “Mensen bellen zelfs regelmatig aan met de vraag welke bands er binnenkort komen spelen.”
Heppeneert: een project van twee jaar
Voor de opnames van het derde album ging Harold met jeugdvriend Erwin en andere muzikanten naar een oude boerderij in het Vlaamse gehucht Heppeneert, aan de oever bij de Maas. Harold: “Het plan om in Heppeneert op te nemen is ontstaan nadat ik sound engineer Evert Aalten heb leren kennen. Voor Boot Recordings kwam hij met een Volkswagenbusje bij mij thuis langs om in één of twee takes een paar songs op te nemen. Dat live-opnemen vond ik een hele fijne manier van werken. Dat hebben we in Heppeneert ook zo gedaan. Als je live opneemt, kun je aan veel minder dingen knutselen. Toch voelde het heel ontspannen, omdat ik me in een woonomgeving bevond.” Mathijn vult aan: “Op die ontspannen sfeer is alle muzikale spanning gebouwd. Ik was niet bij de opnames, maar ik kende Evert en wist dat dat wel goed zou zitten. Evert is een schatgraver, een soort van archeoloog op zoek naar bijzondere muziek en als antropoloog houdt hij er een systeem op na waarmee hij die kan vangen. Mijn taak voor dit album was om dat unieke moment te bewaken, zodat anderen die magie ook kunnen gaan horen.”
Spotify: vloek of zegen?
Harold is tevreden over de manier waarop hij zijn muziek naar de buitenwereld toe presenteert, al heeft hij soms zijn twijfels bij de gang van zaken in de muziekindustrie. “Mensen vragen nu al: ben je 'Spotify-baar'? Muziekbeleving is heel erg veranderd. Er zijn veel luisteraars voor wie Spotify hun hele muzikale omgeving geworden is en dat kan ik heel stom vinden, maar zo zit de wereld in elkaar. Het heeft natuurlijk ook veel goede kanten. Ik kan het met mijn studenten ineens over Dylan hebben. Veel muziek van vroeger lijkt door Spotify heel dichtbij. Het historisch besef is weg, maar tegelijkertijd voelt iets uit 1960 nog steeds actueel aan. Bovendien zit ook het vinyl weer in de lift, dus er is zeker hoop.”
Mathijn: “En er zijn natuurlijk ook Spotify-luisteraars die thuis net zo goed een rijtje vinylplaten of cd’s hebben staan. Die nemen na een concert toch een cd’tje mee, ook al hebben ze misschien niet eens een cd-speler. De groep die op zoek is naar schatten, zoals antropoloog Evert en zijn kornuiten, die blijft bestaan. Voor anderen is het alsof ze de kraan opendraaien en er muziek uit stroomt.” Harold: “Ik geloof dat ik daar moeite mee heb, dat dat besef op den duur helemaal weg zou zijn. Maar als het zo loopt, dan loopt het zo. Ik had laatst met andere muzikanten een discussie op Facebook over De Wereld Draait Door. Een Utrechtse muzikant zei iets als: ‘Giel Beelen mag tien minuten over zichzelf praten en een liedje mag maar één minuut duren. Dat is toch uit verhouding?’ Ik zou er zelf ook moeite mee hebben me aan te passen aan dat format.”
Samen praten over muziek
Harold en Mathijn maken niet alleen muziek samen, ze praten er ook veel over. “Ik ben door jou bijvoorbeeld ook van Queen gaan houden,” bekent Harold. “Wat een aanstelleritis, dacht ik steeds, maar nu snap ik het toch wel.” Mathijn: “Queen, dat is muziek uit een tijd waarin mensen nog gewoon een half jaar in een studio gingen zitten om samen een album te maken. Dat lijkt stom genoeg verdacht veel op het procedé dat zich nu met Heppeneert heeft voltrokken. Uiteindelijk heb je immers toch behoefte aan een werkwijze die rechtdoet aan je materiaal. Dan moet je dus bij elkaar gaan zitten en daar de tijd voor nemen. Dat is niet zo wezenlijk veranderd ten opzichte van tien jaar geleden. Het proces van muziek maken vindt op andere plekken plaats, op zolderkamertjes van de muzikanten zelf. Maar het is zeker niet zo dat dingen sneller gaan. Dat is een hele grote misvatting. Sinds de computer zijn intrede heeft gedaan in de muziekindustrie is het proces opgesplitst. Studio’s krimpen in, je hebt geen orkesten en galmkamers meer nodig. Behalve hier bij mij dan,” lacht Mathijn.
Meer aandacht voor singer-songwriters
Er zijn tegenwoordig singer-songwriters in overvloed, maar volgens Harold is dat een positief ding. Heeft die toegenomen aandacht voor de singer-songwriter te maken met Giel Beelens talentenjacht De Beste Singer-Songwriter van Nederland? Mathijn: “Je zou kunnen zeggen dat het programma van Giel een beeld heeft geschapen van wat een singer-songwriter is en wat hij doet. Dat beeld blijkt natuurlijk helemaal niet met de werkelijkheid overeen te komen als je het bijvoorbeeld op Harold projecteert, maar het laat veel jonge muzikanten wel zien dat er kansen zijn.”
Harold: “Mediaformats zijn zo bepalend geworden voor alles. Je kunt een liedje wel knippen tot één minuut om in De Wereld Draait Door te kunnen presenteren, maar de keerzijde daarvan is dat men gaat denken dat een liedje ook gewoon in één minuut kan. Op Heppeneert staan nummers die vijf of zes minuten duren. Een band als Wilco maakt nummers van soms wel tien minuten lang. Wat zou er gebeuren als Wilco bij De Wereld Draait Door zou optreden en Matthijs aan Jeff (Tweedy red.) zou vragen of hij even dat stuk waarop hij het meeste uit zijn dak gaat wil spelen?”
“De Beste Singer-Songwriter van Nederland oogt als een sympathiek programma, maar een liedje krijgt ook in dat programma niet de aandachtspanne die het nodig heeft. Bovendien gaat het vooral de hele tijd over gevoel, want een singer-songwriter raakt je kennelijk altijd. Dat kan, maar het is geen kwaliteitscriterium.” gaat Harold verder. Mathijn vult aan: “Het moet geen maatstaf worden of Giel een traan laat of niet.” Harold: “Maar kijk bijvoorbeeld naar Douwe Bob, die gaat nu een bluegrassband formeren. Dat kan hij doen door dat programma.” Mathijn: “Het is interessant om te zien dat iemand zo zijn muzikale vrijheid herpakt.” Harold: “Een groter publiek betekent natuurlijk ook dat je meer middelen tot je beschikking hebt. Ik heb de muzikanten voor deze plaat niet betaald, maar dat zou ik natuurlijk eigenlijk wel willen doen. Erwin heeft een lekkend dak in Heppeneert en op het moment dat hij met mij aan het opnemen is, is hij niet met een of ander klotebaantje geld aan het verdienen om dat dak te kunnen repareren. Ik ga dus zondag geld voor hem inzamelen.”
Te zien: Albumpresentatie Harold K – Heppeneert met voorprogramma Walker Diver, zondag 9 november 2014 om 15.00 uur @ Café De Stad, Utrecht