Terwijl voorprogramma Bart Constant het volgestampte publiek in de Dommelsch Zaal begroet, staan er nog tientallen concertgangers – zowel jong als oud – buiten in de wachtrij om met hun felbegeerde kaartjes de 013 te betreden. Ondanks de niet zo kinderachtige dertig piek en het voor velen onbekende materiaal weet Kyteman moeiteloos 2200 mensen naar Tilburg te lokken.
Kyteman overweldigt en nadert perfectie in doodstil 013
Klassieke muziek met een vleugje hiphop imponeert publiek
Een volledige tournee uitverkopen terwijl de verwante plaat nog in ontwikkeling is. Colin Benders, bekend onder het pseudoniem Kyteman, is sinds zijn doorbraak in 2009 met debuutcd The Hermit Sessions ’s lands extravagantste dirigent. Op het onlangs verschenen The Kyteman Orchestra gooit de Utrechter het over een andere boeg en combineert bombastische operarock met klassieke orkestmuziek, verweven met pompeuze hiphopelementen.
Bart Constant
Gezien de overvolle zaal lijken de aanwezigen geluisterd te hebben naar de oproep van de 013. “Kom vroeg naar Bart Constant voor spannende indierock met folkinvloeden”, staat op haar website. Een omschrijving die de muziek van Rutger Hoedemaekers, voorheen bekend vanuit indieformatie About, niet goed weergeeft. Zo neigt de introsong door het organische en elektronische popgeluid meer naar de cd This Light On This Evening van Editors, dan naar bands als The Decemberists en Forest Fire.
Bijgestaan door twee mooie vrouwen zet Hoedemaekers strak in pak met gemak strijkers, percussie, snaarinstrumenten en toetsgeluiden in. De frontman verstopt zich gedurende het optreden achter zijn Macbook en lijkt zich ietwat onwennig te voelen. “Hallo, wij zijn Bart Constant en wij gaan wat liedjes voor jullie spelen”, komt er met moeite uit. Deze lichte onzekerheid lijkt effect te hebben op de performance. Bijvoorbeeld de song met de accordeon, die door onjuiste samenhang niet goed uit de verf komt.
Kenmerkend aan het optreden zijn de opzwepende ritmes die om de zoveel keren uitmonden in een plotseling moment van rust. Dat laatste gebeurt echter iets te vaak, waardoor Bart Constant de aandacht er soms niet bij kan houden. Voor het blote oog gebeurt er ook weinig op de bühne; Hoedemaekers komt niet los en de drummer slaat maar monotoon op zijn trommel. De pianiste weet met haar fraaie passages en haar voyante ‘pianogitaar’ in de laatste song de aandacht erbij te houden.
Kyteman
Voor Kyteman en zijn orkest de ondankbare taak om de hoofden wakker te schudden. Dat doet het met een briljante uitvoering van Preaching To The Choir, waarin het koor op de achtergrond overweldigt en in positieve zin het publiek middels een strakke mimiek intimiderend aankijkt. Kyteman loodst met zijn rug naar het publiek zijn orkest in steeds intensere uitbarstingen die ondersteund worden door oogverblindende lichteffecten.
Normaliter is het koor onzichtbaar, maar als Kyteman hen opdraagt los te barsten verschuiven ze via een spotlight direct naar de voorgrond. Het publiek kijkt met open mond en klapt uitzinning na de laatste explosie in Preaching To The Choir. Na een minutendurend applaus – waardoor Kyteman duidelijk van zijn stuk wordt gebracht – doet het koor een stap terug en neemt het strijkkwartet in 7/8 de overhand. Ter ondersteuning van de gejaagde ritmiek krijgt deze uitvoering een wat chaotisch karakter.
Het publiek, waarvan een groot deel wellicht niet bekend is met de plaat, moet hier in het begin aan wennen, maar naarmate de show vordert eet de zaal meer en meer uit de hand van Kyteman. Hoewel The Kyteman Orchestra zich meer richt op een epische soundtrack staat er ook het nodige hiphopgeweld op. Een hybride die heel goed lijkt te werken getuige de heerlijke stilte en de haast emotionele reacties in de zaal.
In de 013 speelt Kyteman met zijn rapteam drie achtereenvolgende nummers met hiphop-passages, te weten Truth Or Dare, Long Lost Friend en Angry At The World (met onderbreking van albumafsluiter Day One). De vocalen van rappers Blaxtar en Pax raken soms in verval door het koor, maar over het algemeen weet Kyteman deze contrasterende genres goed met elkaar te versmelten.
Een bijzonderswaardig resultaat dat vooral van toepassing is in While I Was Away. Dankzij de grote dynamiek, de opbouwende zang van Pax, het wrange geluid van de strijkers en de onheilspellende vioollijnen krijgt de song na vijf minuten een uitzinnige climax. Een procedé waar Kyteman vakkundig in is. In vrijwel ieder nummer vanavond – behalve in het voortkabbelende The Void – moeten de Tilburgse lichtmannen alles uit de kast halen om de vele climaxes ook in visuele vorm goed over te brengen.
Met The Mushroom Cloud – de grootste hit in wording op de plaat – sluit Benders het concert na een uur op geen beter denkbare wijze af. Althans, dat is wat menig concertganger denkt. Want na vijf oorverdovende minuten besluit Kyteman terug te keren ‘om maar wat even te gaan jammen’. “Het slechte nieuws is dat we geen nummers meer voor jullie hebben. Het goede nieuws dat we desondanks gewoon lekker verder spelen”, aldus de kleine dirigent.
Wat volgt is een twintig minuten durende jamsessie waarin alle elementen van het orkest de revue passeren. Zelfs in een niet-officiële song zorgt Benders dat al je nekharen rechtovereind staan en je als luisteraar continu geboeid blijf. Met de handen om zijn mond neemt de aangeslagen dirigent afscheid van een doodstil 013, dat eigenlijk vanavond ook alle lof verdient.