Elvira groeide op met klassieke muziek, haar moeder was immers pianodocent. Ze speelde van jongs af aan tot haar twaalfde viool, en daarna piano. Op piano kon ze meer experimenteren, al paste dat niet in het muzikale beeld dat haar moeder had van pianospelen: “Dat moest zo realistisch, perfect en niet-uit-de-band-springend zijn.” Een keurslijf dat Elvira lang met zich mee heeft gedragen. Door haar gitaarspelende broer kwam ze meer in aanraking met andere soorten muziek zoals rock en hiphop, “maar ik mocht nooit op zijn gitaar spelen van mijn moeder, dat moest altijd stiekem.”. Toen ze dertien was kocht ze haar eigen elektrische gitaar. Daarmee kon ze, samen met haar broer, op een heel andere manier zelf muziek maken. Op haar zeventiende ging ze het huis uit en kreeg ze van haar moeder een piano. Ook ging ze naar veel concerten waar ze een hoop inspiratie uithaalde, maar dacht dat ze zelf niet goed genoeg was om zo op te treden. Haar broer overleed plotseling toen Elvira 23 was, wat een grote krater in haar leven heeft gelaten.
Roadburn komt er weer aan en dit jaar staat Mirusi Mergina, alias Elvira van Tilburg, in het hoofdprogramma en dat is bijzonder, want Elvira is pas anderhalf jaar bezig met de muziek maken die ze het liefst wil maken. Ze viel vorig jaar al op tijdens haar optredens op Murf/Murw, Gifgrond, Le Guess Who? en als voorprogramma van de avant-gardistische blackmetalband Liturgy in Little Devil. En toen kreeg ze een telefoontje van Walter Hoeijmakers, artistiek directeur van Roadburn. We gingen langs om haar aan de tand te voelen over haar persoonlijke en muzikale drijfveren.
Mirusi Mergina @ Little Devil
Toen ze jong was kende Elvira dus alleen klassieke muziek, zoals Rachmaninoff en Bach, maar vooral Chopin en Beethoven spraken haar aan. De diversiteit van die muziek, de transposities, en dat het wél uit de band mocht springen: “Beethoven is een soort van metal van de klassieke wereld.” Later luisterde ze ook meer naar pop, rock en metal. Bands als Muse, Korn, System of a Down en vooral veel uit de ‘jaren 90 en ook allerlei acts uit meer niche genres zoals darkwave, doom en postmetal. “Maar voor mijn eigen muziek probeer ik mijn inspiratie niet uit muziek van anderen te halen, om niet beïnvloed te worden.”
In 2014 was ze als bezoeker op Gifgrond en zag ze Jeroen Holthuis spelen en wist ze: dit wil ik ook doen. Ze kocht haar eerste synthesizer, een Prophet 12, en vroeg Holthuis om raad: “Ik wist niet eens wat ik ermee kon doen. Ik heb langzaam het instrument leren kennen en het eigen gemaakt, het is eigenlijk een gewone piano, maar dan kun je alle klanken creëren die je maar wil.” Elvira nam vrij van haar werk als organisatiepsycholoog om zich helemaal te storten op de muziek en dat lukte na verloop van tijd steeds beter. Toen ze eenmaal haar setup onder controle had wist ze dat dit het moment was om op te gaan treden, al vond ze het wel doodeng. En dat doet ze dus niet onder haar eigen naam, maar als Mirusi Mergina. Het betekent ‘dood meisje’ en begon als een soort grap, maar toen ze die woorden in Google Translate invoerde vond ze de Litouwse vertaling best goed klinken.
De muziek van Elvira gaat over het ontdekken en omarmen van de duisternis en het onbekende in haar, en dat dat oké is. “Het is hele duistere muziek met veel sferische drone, ambient noise, soundscapes. Het muzikale verhaal kan alle kanten op gaan. Het heeft ook een diepere betekenis”, aldus Elvira. “Het exploreren van het onbekende. Dat idee is gebaseerd op Shadow Work van Carl Jung (grondlegger van de analytische psychologie, red.): elk mens heeft blinde vlekken, de kanten van jezelf die je niet kent, of niet wilt kennen. Die kun je toelaten om een heel mens te worden. Het is als een onderdrukking die vrij komt.” Dit idee hangt heel erg samen met haar persoonlijke proces: “Ik voelde me altijd beschaamd als ik mijn donkere kant liet zien.” Op het moment dat Elvira die kant wel toeliet, werd ze daar wel gelukkig van. “Ik kon me beter uiten omdat ik mezelf niet meer hoef te onderdrukken.”
Haar muzikale maakproces begint vaak met een idee, of soms een sample, in haar gedachten hoort daar een soort sfeer bij, en dan komen de ideeën vanzelf. “Bij het uitwerken bedenk ik wie de hoofdpersoon is. Soms is dat de beat, soms de melodie of de structuur. En het helpt enorm om een deadline voor mezelf te hebben, anders blijft ik te lang in een nummer hangen.”
Maar eerst Roadburn. Spelen op Roadburn is een droom die uitkomt. Al jarenlang is ze fervent bezoeker en vrijwilliger (het hosten van bands). “Roadburn is mijn allerliefste speeltuin voor inspiratie. Vorig jaar sprak ik de wens uit om er ooit te spelen, alleen had ik niet verwacht dat die wens al zo snel zou uitkomen.” Ze gaat er een speciale show van maken. Het wordt een sferische en afwisselende set met zowel nummers van haar debuut-EP Whispers of Danger als nog niet eerder vertoonde nummers van haar nieuwe album. “Ik zie het als mijn ultieme missie om het publiek tot in de schaduwen van hun ziel te raken.”
Voor bezoekers met een Roadburnticket: Mirusi Mergina speelt op donderdag 18 april om 15.30u in de Hall of Fame.