Iemand noemde het Ruhrgebied ooit de Mississippi -Delta van de elektronische muziek. Dan is Kraftwerk de Charley Patton van het genre. Het zijn de pioniers die emotie in het elektronische minimalisme brachten. En dan niet de blues van de zwarte landarbeider, maar de kleine emotie van de witteboordwerker. Nadere verklaring: voorheen zat de Duitse elektronische muziek een beetje vast. Aan seriële schema’s van Stockhausen en co. Het waren muzikanten die voortborduurden op toonsystemen. Nog mathematischer dan hun computers en allemaal gebaseerd op strenge twaalftoonscomponisten als Webern. Als uitvlucht lieten ze zich vaak conceptueel inspireren door vage boeken.

Maar de muziek bleef kil. Er werd wel nagedacht over sociale aspecten van de ‘nieuwe muziek’ maar het ging nergens concreet over. Kraftwerk brengt kille en simpele schema’s, zoals in de blues, en ruilt het katoenveld om voor de kantoortuin. Alles is even strak vormgegeven en het gaat niet meer over grote emoties. Want grote emoties, zoals penis enlargements, zijn maar spam voor het snel communicerende brein. Kraftwerk is de band van het kleine gebaar. Rij met 200 kilometer per uur met Autobahn op en je voelt de Autobahn. Je merkt dat de lange lijnen van de muziek aansluiten bij de lange attentiespanners die je bij die snelheden nodig hebt. Je bent niet meer met 100 meter verder bezig, maar je kijkt vooruit.

Bij Kraftwerk live zie je die visionariteit ten top. Ze begonnen met zelfgebouwde synths in een studio. Om live op de ARD te kunnen spelen bouwden ze de eerste drumcomputer, met stokjes. Nu hebben de leden ruzie over wie de stokjes precies uitvond. En nog maffer: de tijd heeft de band helemaal ingehaald. Ze staan nu achter (wellicht) gesponsorde Sony laptops. Halen er precies dezelfde geluiden uit als waar ze vroeger een hele studio voor nodig hadden. Want de geluiden uit die computertjes zijn onder andere gebaseerd op de legendarische Kraftwerk-studio. Ergens in de buurt van het station van Dusseldorf.

Dan de volgende vraag: hoe laat je emotie zien bij een computerconcert? Kraftwerk had het snel door: door niks te doen! Voordat zelfs Kraftwerk bestond, tijdens een elektronisch concert in Eindhoven, werden er kleedjes op de boxen gelegd. Op de kleedjes stonden weer bloemen, zodat de mensen toch nog iets hadden om naar te kijken. Nu heb je van die breakcoremuzikanten. Ze zetten masker op en doen heel hectisch. Maar eigenlijk doen ze helemaal niks. Boring! Onze Kraftwerkers deden het veel simpeler. Ze benutten de saaiheid van de elektronische muziek. Het hele concert staan ze Arisch achter hun apparatuur. Ze zien er allemaal uit als Michael Schumacher, die de auto op de Databahn moet houden. Pas als ze een volgend level gehaald hebben komt een hele kleine emotie. De emotie van een bandlid, die eventjes zijn wijsvinger in de lucht steekt. Natuurlijk niet te hoog, ter hoogte van het oor is ver genoeg. En als de Kraftwerkers helemaal los gaan praten ze. Eventjes maar. Dan is het alsof God spreekt en is iedereen muisstil. Stil, ik laat ook even een tegengeluid horen.

Natuurlijk zijn het op geld beluste mannetjes. Hutter en Schneider gooiden de twee andere leden uit de band, vervingen hen door twee leden van de wielrenclub en cashen nu lekker binnen. Natuurlijk heeft Kraftwerk al twintig jaar geen goede plaat meer gemaakt. Ze zijn meer bezig met de binnenplaat van hun racefiets dan produceren van platen. Het verhaal gaat dat de Klingklang studio zo draadloos is dat je er zelfs op de plee kunt componeren. Maar de heren hebben sindsdien zelfs geen goede scheet gelaten. Maar Kraftwerk is emotie! Ik hou niet van grote gebaren. Wat moet je nog groot gebaren als Patty Brard haar grote boodschap op tv analyseert? Waarom moet je nog grote gedachten uitdrukken? Grote gedachten zijn verdacht! Kraftwerk gaat net over de schoonheid van het kleine. Het is de lulligheid Uber Alles. Muziek waarin ik helemaal kan opgaan, maar waarbij ik ook even gemakkelijk weer kan afschakelen. En beide gevoelens versterken elkaar. Het gaat over treinen of over een ritje op de autosnelweg. Over het coole gevoel dat je had toen je op je pocketcalculator grote berekeningen kon maken. En dat jij de wiskunde bediende, terwijl je eigenlijk ook wel wist dat het ergens door een Japanse Godheid bedacht was. En die grap van 101x 101= 4141 hebben we ook allemaal ingetikt.

Ik heb twee helden: Kraftwerk en Homer Simpson. Pas nu weet ik wat ze met elkaar gemeen hebben en dat is meer dan kernenergie alleen. Ze spelen een soort slachtofferrol. Vol vaste patroontjes. Vol overgave, vol verwondering en vol zelfspot. Het zijn antihelden die me ontroeren. Want ze hebben altijd die knipoog. Die knipoog waardoor je beter kijkt.