De Dutch BalkanBlues Contest van de dag ervoor had te kampen met iets wisselvalliger weer, maar de zondag van het International Gipsy Festival deed zijn naam eer aan. In een overvloedig beschenen Interpolistuin lieten de Europese Roma en Sinti gemeenschappen voor de vijftiende keer op rij zien en horen hoe divers hun cultureel en muzikaal erfgoed is, reikend van de straat tot het conservatorium en van woest kopergeweld tot gracieuze flamenco.

KONINKLIJK ZIGEUNERORKEST ROMA MIRANDO
De stralende dag wordt op traditionele noot geopend door het Koninklijk Zigeunerorkest Roma Mirando, een zeer uitgebreid, door gitaren en violen gedomineerd ensemble, dat verscheidene generaties omspant. Op een stevige basis van onder andere contrabas, cimbalom en piano en onder aanvoering van meester-violist Mirando zorgen de vele snaarspelers voor een vrij kalm, maar doorvoeld begin van de dag, waarin de jongste telg (inclusief verhoudingsgewijs enorme gitaar) ook nog even speciaal in het zonnetje wordt gezet. Een authentieke start van dit festival.

NO BLUES FEATURING VASILE NEDEA
Daarna verhuizen we naar het kleine podium voor een heel wat minder traditiegetrouw, maar daarom niet minder boeiend optreden van NO Blues featuring Vasile Nedea. Had dit vaderlandse zooitje al een heel brede en eclectische muzikale aanpak door de aanwezigheid van zowel de in Amerikaanse folk en blues gewortelde gitarist Ad van Meurs als Arabische oud-speler Haytham Safia, met de Roemeense cimbalist Vasile Nedea komt daar nog een extra dimensie bij. De stukken kennen dientengevolge een enorme stilistische variatie, zodanig dat het soms moeilijk is samenhang in het concert te ontwaren. Het enthousiasme bij band en publiek is er echter zeker niet minder om.

KÁLMÁN BALOGH & THE GIPSY CIMBALOM BAND
Cimbaloms hebben vandaag sowieso een prominente rol: ook de vervolgens op het hoofdpodium aantredende Hongaarse virtuoos Kálmán Balogh bespeelt het bijzondere snaarinstrument, dat wel wat weg heeft van een opengewerkte klavecimbel zonder toetsen. Terwijl op de achtergrond de Macedonische straatfanfare Orkestar Braka Kadrievi lustig knettert, zetten Balogh en zijn landgenoten een heel wat beschaafder optreden neer, waarin naast het cimbalomwerk vooral de geïnspireerde vocalen van Gusztáv Balogh en Ágnes Herczku positief opvallen. Het relatief heftige einde van hun set vormt overigens een mooie overgang naar de volgende band.

THE ORIGINAL NADARA GIPSY WEDDING BAND
De Transsylvanische dame en heren op het kleine podium houden zich namelijk niet op met ingetogen stukken. “Heb geen angst”, schijnt de naam van hun groep in het Nederlands te betekenen en daar krijg je dan ook geen gelegenheid toe met hun vrolijk voortdenderende feestelijke muziek. Er mag dan geen bruiloft of partij zijn, de energie van deze band slaat ook vandaag direct op het publiek over. Dat de Roemeense streek waaruit deze groep afkomstig is, nog steeds een zeer levendige zigeunercultuur kent, toont zich onmiddellijk in de zingende, accordeonspelende en buikdansende frontvrouw en haar drieste mannelijke gevolg. Een zeer geslaagde performance.

FATIMA SPAR AND THE FREEDOM FRIES
Het hipste optreden van de dag komt ongetwijfeld op het conto van de van oorsprong Turkse zangeres Fatima Spar en haar Freedom Fries. Uit alle windstreken is deze bende in Wenen (van oudsher al een uitermate vruchtbaar kruispunt van culturen) bij elkaar gekomen en wil na het veroveren van die stad ook de rest van Europa aan zich onderwerpen. Met een mix van heden ten dage zeer populaire stijlen als Balkan beats en in een modern jasje gestoken retrospectieve jazz met vrouwelijke vocalen, moet dat ongetwijfeld lukken, hoewel het de vraag is of dit festival daarvoor de meest geëigende plek is. Het is in ieder geval weer eens iets anders.

MAURICE LEENAARS & FLAMENCOS DE MÁLAGA
De aanwezigheid van een flamencogroep is daarentegen wel min of meer vaste prik – en gelukkig maar. Vermaard Tilburgs gitarist Maurice Leenaars laat vandaag met een speciaal voor deze gelegenheid uit het Andalusische Málaga overgevlogen zang-, dans- en percussiegroep zien en horen wat een prachtig geheel deze even streng gestileerde als gepassioneerde kunstuiting vormt. Des te knapper als je bedenkt dat Nederlander en Spanjaarden hiervoor nog nauwelijks samen hebben opgetreden. Er wordt dan ook stevig geïmproviseerd, zonder dat dit ten koste gaat van de strakheid van de performance. Het is van harte te hopen dat Leenaars in de toekomst nog vaker samen met dit ensemble in onze contreien te bewonderen zal zijn, want dit intense en sierlijke optreden vormt zonder twijfel één van de hoogtepunten van deze vijftiende festivaleditie.

BALKAN BRASS BATTLE
Liefhebbers van uitbundig schetterend koper krijgen ditmaal een finale voorgeschoteld om de vingers bij af te likken. Het Roemeense Fanfare Ciocǎrlia en de Servische trompettisten Boban & Marko Marković plus blaasorkest zijn allen geen onbekenden op dit festival, maar nog nooit eerder bevochten deze befaamde toetergroepen elkaar op het hoofdpodium van de Interpolistuin. Nu betreden ze echter om en om het podium teneinde de gunst van het publiek te winnen: de Roemenen aanvankelijk vooral met hun onmogelijk snel gespeelde en zeer dansbare volkse deunen, de Serviërs met ritmisch ongebruikelijkere stukken gelardeerd met sterke trompetsolo’s van Marković junior. Naarmate de wedkamp vordert, vergrijpen beide partijen zich echter steeds meer aan overbekende nummers als ‘Wild Thing’, ‘Summertime’ en ‘I Feel Good’ om de festivalgangers verder op te zwepen. Hen enthousiasmeren is overigens ook het voornaamste doel van deze sterk geënsceneerde wedstrijd die dat eigenlijk helemaal niet is, zoals tenslotte sprekend blijkt uit de amicale wijze waarop beide groepen gezamenlijk afsluiten met onder meer een ontspoorde versie van het ‘James Bond Theme’. Een vrolijk slot van een memorabele dag.