Popmuziek: cultuur van het recyclen

Inwisselbare Idols versus Underground acts

Pierre Oitmann, ,

Tijdens de Idols-audities van Raffaëla Paton stond eigenlijk al vast dat zij de gedoodverfde winnares zou zijn. Verpletterende stem, krachtige uitstraling en een haast onuitputtelijke drang naar aandacht. Kortom, geknipt voor een carrière als artieste. Dat ze niet zelf haar nummers schrijft spreekt voor zich. Haar eerste single is een cover. Sterker nog, een cover van een Zweedse Idols-winnares! Dergelijk kopieergedrag is natuurlijk van alle tijden. Maar hoe zit dat met Limburgse artiesten?

Inwisselbare Idols versus Underground acts

De 22-jarige Raffaëla Paton uit Emmen is de winnaar van ‘Idols 2006’. Deze week verschijnt haar debuutsingle ‘Right Here Right Now’. Dit nummer is al sinds de finale-uitzending te downloaden vanaf de website van Idols. Het nummer ‘Right Here Right Now’ is geschreven door de beroemde Zweedse producer en hitcomponist Jorgen Elofsson. Het was in 2005 al een hit in Zweden in de uitvoering van Agnes Carlsson, de winnares van de Zweedse versie van Idols in 2005. Toen onder de oorspronkelijke titel, ‘Right Here Right Now (My Heart Belongs To You)’. Kant-en-klare popdeuntjes voor uw idool… Elofsson was ook verantwoordelijk voor de debuutsingle van Jamai, ‘Step Right Up’. Verder schreef Ellofson hits voor buitenlandse winnaars van televisietalentenjachten, waaronder Will Young (Groot-Brittannië), Shannon Noll (Australië) en Kelly Clarkson (VS). Andere popacts waarvoor hij liedjes schreef waren Britney Spears, Westlife, Steps en Il Divo. En nu dus voor Raffaëla. Eerdere Idols-winnaars in Nederland waren Jamai Loman (2003) en Boris Titulaer (2004). Recyclen is niets nieuws in de popmuziek. Zo nam Bad Finger, de eerste band op het Apple-label van The Beatles, ooit het nummer ‘Without You’ op. Zanger Harry Nilsson, een vriend van John Lennon, maakte het nummer een paar jaar later bekend bij het grote publiek. In 1994 had Mariah Carey er zelfs een nummer 1-hit mee in de Nederlandse Top 40. Nummers van The Beatles zelf zijn natuurlijk ook vele malen gecoverd. Van ‘Yesterday’ bestaan er naar schatting zo’n 1500 coverversies, waarvan de bekendste uitvoeringen op naam staan van Elvis Presley en Ray Charles. Raffaëla en Floortje, de finalisten van Idols 2006, zongen in de finale-uitzending duetten met respectievelijk Elvis Presley (‘Don’t Be Cruel’) en John Lennon (‘Imagine’). De twee best verkochte singles aller tijden zijn ook vele malen gecoverd. Dit zijn ‘White Christmas’ van Bing Crosby en ‘Candle In The Wind’ van Elton John. De eerste versie van het door Irving Berlin geschreven ‘White Christmas’ werd opgenomen in juli 1942, voor de speelfilm ‘Holiday Inn’, waarin Bing Crosby de hoofdrol vertolkte. In 1955 verscheen een remake onder de naam ‘White Christmas’, opnieuw met Crosby in de hoofdrol en met een nieuwe uitvoering van het titelnummer. Crosby zong ‘White Christmas’ ook met Frank Sinatra. Bing stierf enkele weken na de televisieopnames van een kerstspecial in 1982. Hierin zong hij ‘Little Drummer Boy’ in duet met David Bowie. Elton John wist in 1997 de verkoopaantallen van ‘White Christmas’ te evenaren. John had net een nieuw album opgenomen, ‘The Big Picture’. De eerste single werd ‘There’s Something About The Way You Look Tonight’, dat vergezeld werd van ‘Candle In The Wind (1997)’. Een dubbele a-kant dus. Zoals bekend is ‘Candle In The Wind (1997)’ een eerbetoon aan Lady Diana. Oorspronkelijk was het nummer een eerbetoon aan Marilyn Monroe, maar Bernie Taupin herschreef de tekst voor deze nieuwe uitvoering. Noel Gallagher van Oasis reageerde hierop verontwaardigd en zei dat Elton John “het nummer hergebruikt voor een ander dood blondje”. Het hergebruik van hits in de dancemuziek en hiphop is niet meer bij te benen. Als we gaan kijken naar de Limburgse popmuziek, dan valt op dat artiesten bijna uitsluitend eigen materiaal spelen. Covers zijn er ook wel. Zo bestaat het repertoire van Janse Bagge Band geheel uit covers, van The Pogues tot Meat Loaf en van Van Morrison tot The Clash. We hebben het dan wel over een amateur-band. Althans, zo noemen ze zichzelf. Rowwen Hèze ‘leende’ van onder andere The Pogues en Los Lobos en voorzag deze nummers van eigen teksten. In tegenstelling tot JBB is Rowwen Hèze wél doorgegroeid, zonder te blijven steken in de status van coverbandje. Maar de pretenties van beide bands liggen dan ook ergens anders. Andere Limburgse bands zijn wat subtieler met het gebruik van andermans nummers. After Forever speelt live ‘The Final Countdown’ van Europe, Stevie Ann covert tijdens haar optredens nummers van singer/songwriters als Shelby Lynne en Bonnie Raitt en Sideshift Harry brengt gedurende haar shows een medley van Mano Chao. Enzovoort. Verder doen Limburgse artiesten het op eigen kracht, zonder hulp van broodschrijvers. En zo blijven ze stug doorgaan. Concubine (om maar een willekeurig voorbeeld te noemen) zal nooit het hitparadebandje worden dat Di-Rect is, maar ze schrijven tenminste wel álle nummers zelf. Niet dat het hen meer oplevert dan Di-Rect, overigens. Want, zoals gezegd, het is maar net waar je pretenties liggen als muzikant… Er zijn nog voldoende succesvolle Nederlandse artiesten die (vrijwel) al hun eigen materiaal schrijven. Anouk, Racoon, Bløf, Kane. Het moet dan uiteraard allemaal wel radiovriendelijk zijn, anders willen de heren diskjockeys het niet draaien. Of ze mogen het niet draaien van de zendercoördinator of muzieksamenstellers. Zoals Henk Westbroek ze ooit collectief noemde, “de muziekpolitie”. Het gevolg is dat alle Nederlandse radiostations vrijwel dezelfde liedjes draaien, met enkel het accent dat iets verschilt om zich nog enigszins te onderscheiden. In de radiowereld heet dat een ‘format’. Studio Brussel is het popstation dat 3FM had moeten zijn. En waar de Vlamingen lekker de muziek draaien die er wél toedoet, stopt 3FM nog eens een hele dikke veer in de reet van artiesten die je overal al hoort. Die veer noemen ze zelf overigens een ‘3FM Award’. Raffaëla van Idols zal de komende tijd nog wel de nodige veren in haar fraai gevormde achterwerk gestopt krijgen van al die radiomannen die met veel tegenzin haar plaatje moeten draaien. En ze zal ook nog de nodige stront over haar heen krijgen vanuit het alternatieve circuit. Het is een harde, schizofrene wereld daarbuiten, Raffaëla. Maar jij hebt tenminste je doel bereikt.